Wymiarki
wieś
Ilustracja
Stary dom w Wymiarkach
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

żagański

Gmina

Wymiarki

Liczba ludności (2011)

1220[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

68-131[2]

Tablice rejestracyjne

FZG

SIMC

0916762

Położenie na mapie gminy Wymiarki
Mapa konturowa gminy Wymiarki, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wymiarki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wymiarki”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wymiarki”
Położenie na mapie powiatu żagańskiego
Mapa konturowa powiatu żagańskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Wymiarki”
Ziemia51°30′36″N 15°04′55″E/51,510000 15,081944[3]

Wymiarki (do 1945 r. niem. Wiesau, t. Wiese, Wiesa) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Wymiarki. Położona w północnej części Borów Dolnośląskich nad rzeką Otwiernicą.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Miejscowość jest siedzibą władz gminy Wymiarki. Znajduje się tutaj Huta Szkła Wymiarki.

Historia

Wieś wzmiankowana w 1427 powstała nie wcześniej niż w XIV wieku[4], wcześniej istniała tutaj jedynie karczma. Ok. 1550 uruchomiono tu kuźnię żelaza, osada rozwinęła się dopiero po wojnie trzydziestoletniej.

Pierwsza huta szkła powstała w 1677 (w pewnych źródłach huta powstała w latach 1656–1657), jej założycielem był czeski książę, właściciel księstwa żagańskiego – Wacław Euzebiusz von Lobkovitz[4]. W XVIII wieku była to najwydajniejsza huta szkła na Śląsku, produkowała żyrandole, puchary, kufle i szkło butelkowe. W latach 1759–1760 dwukrotnie wybuchał w niej pożar, po odbudowie zwiększyła produkcję i zatrudnienie, w 1763 zatrudniała 53 hutników. W 1770 król pruski Fryderyk II Wielki zamówił szkło taflowe do okien w Nowym Pałacu w Poczdamie.

Pierwotnie ulicówka, przekształcona w 2. połowie XIX w. (po wybudowaniu linii kolejowej Jankowa Żagańska-Sanice) w wielodrożnicę o charakterze miejskim. Historyczny ośrodek pracy chałupniczej[5].

W Wymiarkach urodził się Zbigniew Gut (1949–2010), piłkarz, reprezentant Polski.

Demografia

  • 1787 – 279 osób[6]
  • 1939 – 1172 osoby[7]
  • 2009 – 1239 osób

Lista właścicieli[8]

  • 1427 – von Melhose
  • 1571 – von Schellendorf
  • 1595-1630 – von Dyhrn
  • 1630 – Wallenstein
  • 1649 – von Schellendorf
  • 1654-1671 – von Rohr
  • po 1671 – książęta żagańscy

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:

  • zespół huty szkła "Augusta", obecnie "Wymiarki", ul. Księcia Witolda 11, z lat 1886-1807
    • budynek wielofunkcyjny
    • budynek produkcyjny
    • magazyn form
    • budynek regeneracji
    • warsztat elektryczny
    • warsztaty
    • magazyn techniczny
    • budynek głównego technologa
    • komin
    • willa właściciela, obecnie budynek administracyjny
    • ogród willowy
    • ogrodzenie od strony zachodniej.

Sport

W miejscowości istniał piłkarski Klub Sportowy „Iskra” Wymiarki założony w 1951 roku oraz stowarzyszenie Ju Jitsu Shogun (rok założenia 2000)[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Wymiarki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-12-12], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1572 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 152943
  4. 1 2 Świadkowie wiary i historii. Kościoły parafii w Witoszynie, praca zbiorowa pod red. Romana Haczkiewicza, Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, Kraków, 2011, ISBN 978-83-7216-903-7
  5. ↑ Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
  6. ↑ Zimmermann F., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, Brieg, 1787
  7. ↑ Handke K., Steller G., Beschreibung de schlesische Kreise Sagan und Sprottau, Lippstadt, 1968
  8. ↑ Steller G., Grund- u. Gutsherren im Fürstentum Sagan (1400-1940), Sagan, 1940
  9. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 122. [dostęp 2013-03-07].
  10. ↑ KSiSW Shogun, Ju-Jitsu - KSiSW Shogun [online], www.shogun.slask.pl [dostęp 2017-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-10] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.