Witold Langenfeld
Ilustracja
podpułkownik łączności podpułkownik łączności
Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1896
Lwów

Data i miejsce śmierci

30 grudnia 1968
Yonkers

Przebieg służby
Lata służby

1914-1946

Siły zbrojne

Wojsko Polskie,
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Pułk Łączności,
Centrum Wyszkolenia Łączności,
O. II SGWP

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Miecze Hallerowskie Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Komandor Legii Zasługi (USA)
Grób Witolda Langenfelda na cmentarzu "Gate of Heaven"

Witold Karol Langenfeld (ur. 9 kwietnia 1896 we Lwowie, zm. 30 grudnia 1968 w Yonkers) – podpułkownik łączności Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych.

I wojna światowa

Urodził się 9 kwietnia 1896 we Lwowie. W 1914 r. ukończył IV Gimnazjum we Lwowie uzyskując maturę i rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Po dwóch semestrach przerwał naukę. W 1917 roku wstąpił do armii austriackiej, gdzie służył w 22 Pułku Strzelców. W maju tego roku został oddelegowany do Szkoły Oficerskiej Rezerwy w Jägerndorfie w Księstwie Górnego i Dolnego Śląska Austro-Węgier, którą ukończył z powodzeniem. W marcu 1918 r., w stopniu plutonowego został skierowany na front włoski. W trakcie walk nad rzeką Tagliamento (bitwa pod Caporetto) dostał się do niewoli, w której przebywał do 26 grudnia 1918 r.

II Rzeczpospolita

Wstąpił do formującej się z polskich jeńców wojennych za granicą Armii Hallera w grudniu 1918 roku, gdzie został dowódcą kompanii 6 Pułku Piechoty. Od lutego 1919 roku w stopniu podporucznika. Został awansowany na stopień porucznika łączności ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[1]. Pod koniec 1919 r., wraz z innymi żołnierzami 6 Dywizji Piechoty, został przerzucony na Front Litewsko-Białoruski. Stanowiąc odwód Naczelnego Wodza, dywizja brała udział w bojach z oddziałami sowieckimi podczas ofensywy Tuchaczewskiego. W czerwcu została oddana pod rozkazy dowództwa 2 Armii w Małopolsce Wschodniej, tocząc boje z Armią Konną Siemiona Budionnego pod Emilczynem, Równem, Dubnem i Brodami, a następnie biorąc udział w polskiej kontrofensywie, która doprowadziła do wyparcia Armii Czerwonej za linię Słuczy. W tym czasie od czerwca 1920 roku Langenfeld był dowódcą 6 kompanii telegraficznej 6 Dywizji Piechoty. Za zasługi wojenne został odznaczony Krzyżem Walecznych.

Po wojnie polsko-bolszewickiej został dowódcą 5 kompanii telegraficznej 2 pułku łączności w Jarosławiu. W latach 1924–1928, jako oficer 2 pułku łączności z Jarosławia był przydzielony do 6 kompanii szkoły łączności[2][3]. Został awansowany na stopień kapitana łączności ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930[4]. W 1932 był oficerem Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu[5].

Służba w wywiadzie polskim

W styczniu kpt. Langenfelda wyznaczono do udziału w kursie informacyjno-wywiadowczym przy Oddziale II Sztabu Głównego. W wyniku odbytego kursu został członkiem polskiego wywiadu, a od 1936 roku oficerem Oddziału II Sztabu Generalnego[6]. Od marca 1935 był przydzielony do Ekspozytury Nr 3 Oddziału II SG w Bydgoszczy, gdzie był kierownikiem Referatu KW Ofensywnego, następnie kierownikiem Referatu Organizacyjno-Wywiadowczego oraz w stopniu majora do lipca 1939 był zastępcą szefa ekspozytury, mjr. Jana Żychonia[6]. Placówka była agendą polskiego wywiadu na Niemcy północno-wschodnie, swoimi wpływami sięgając od Hamburga, aż po Prusy Wschodnie. Jedną z najbardziej istotnych akcji koordynowanych przez Ekspozyturę w Bydgoszczy, nad którą Langenfeld pracował również jako zastępca Żychonia, była tzw. operacja „Wózek”, polegającej na włamywaniu się do wagonów pocztowych przewożących korespondencję z Prus Wschodnich do Niemiec i fotografowaniu tych, które mogły zawierać cenne informacje[7]. W ramach akcji „Wózek” nie tylko wykradano, ale i podrzucano korespondencję fałszywie nadaną z Prus, dzięki czemu bezpiecznie docierała ona do polskich agentów w Niemczech, minimalizując ryzyko wykrycia korespondencji pomiędzy centralą, a siatką szpiegów polskich w III Rzeszy[7]. W styczniu 1939 roku wraz z Żychoniem w Pradze Langenfeld rozpracowywał podwójnego agenta (szpiega niemieckiego) Adama Tarnowskiego. Langenfeld prowadził jego obserwację. Misja była szczególna, sam Żychoń był bowiem poszukiwany listem gończym[8]. Latem 1939 został przeniesiony na stanowisko szefa Ekspozytury nr 6 w Łodzi[6].

Po wybuchu II wojny światowej został oficerem wywiadu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie[9]. W 1940 został zastępcą szefa Wydziału Wywiadowczego Oddziału II, ponownie mjr. Jana Żychonia. Po rezygnacji Żychonia ze stanowiska (zginął pod Monte Cassino), Langenfeld 1 stycznia 1944 roku został szefem Wydziału Wywiadu Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego[10].

W związku z przygotowaniami do inwazji na Normandię, Langenfeld uczestniczył w licznych konferencjach z przedstawicielami wywiadu brytyjskiego, amerykańskiego i francuskiego. Oddział II organizował także operacje polegające na przeprowadzaniu na kontynencie zrzutów: pieniędzy, ekwipunku, broni, radiostacji, sprzętu fotograficznego i żywności. Także pozyskiwane za szefostwa Langenfelda informacje, oceniano bardzo wysoko, o czym świadczy ogromna ilość przekazywanych informacji wywiadowi brytyjskiemu oraz powtarzające się szczegółowe pytania kierowane przez Brytyjczyków do polskiego wywiadu[11].

Jako szef Wydziału Wywiadowczego, w przeciwieństwie do ministra obrony narodowej, gen. Mariana Kukiela, wyraził się sceptycznie, co do ewentualnych korzyści, jakie polski wywiad miał osiągnąć, współuczestnicząc z Amerykanami w tzw. operacji „Eagle”, rozpoczętej wiosną 1944 roku wskutek nawiązania współpracy, pomiędzy Josephem Dasherem, szefem Sekcji Polskiej OSS, a ministrem obrony narodowej, w ramach której 15 dwuosobowych zespołów wywiadowczych miało zostać zrzuconych do Niemiec, w celu taktycznej i strategicznej penetracji wywiadowczej[12].

Lata powojenne

Po wojnie uchwałą z 26 września 1946 Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej Edwarda Osóbki-Morawskiego, wraz z 75 innymi oficerami Wojska Polskiego, został pozbawiony obywatelstwa polskiego, które przywrócono mu w 1971. Do końca życia pozostawał w stopniu podpułkownika łączności[9]. Zmarł 30 grudnia 1968 w Yonkers w Stanach Zjednoczonych[9]. Został pochowany na cmentarzu „Gate of Heaven” w hrabstwie Westchester, w stanie Nowy Jork.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 887.
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 878.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 614, 625.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 271.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 823.
  6. 1 2 3 Archival Fonds No. 064. Major Witold Langenfeld Papers. pilsudski.org. [dostęp 2018-10-04]. (ang.). Zespół archiwalny nr 064. Archiwum Majora Witolda Langenfelda. pilsudski.org. [dostęp 2018-10-04].
  7. 1 2 Operacja „Wózek”. Jedna z najbardziej spektakularnych akcji wywiadu II RP [online], TwojaHistoria.pl, 27 października 2018 [dostęp 2023-06-25] (pol.).
  8. ↑ Adama Twardowskiego przypadki – Archiwum Rzeczpospolitej [online], archiwum.rp.pl [dostęp 2023-06-25].
  9. 1 2 3 4 Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 15-16, s. 136, czerwiec 1969. Koło Lwowian w Londynie.
  10. ↑ Andrzej Pepłoński. Współdziałanie oddziału II sztabu naczelnego wodza z Secret Intelligence Service w okresie II wojny światowej. „Słupskie Studia Historyczne”. Nr 10, s. 152, 2003.
  11. ↑ A. Pepłoński, Współdziałanie oddziału II sztabu naczelnego wodza z Secret Intelligence Service w okresie II wojny światowej,, [w:] Słupskie Studia Historyczne 10, s. 164–165.
  12. ↑ Zanim doszło do operacji „Eagle” [online], histmag.org [dostęp 2023-06-25].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.