Wilhelm Hohenzollern
Ilustracja
Wizerunek herbu
głowa Domu Hohenzollernów
Okres

od 4 czerwca 1941
do 20 lipca 1951

Poprzednik

Wilhelm II Hohenzollern

Następca

Ludwik Ferdynand (II) Hohenzollern

Dane biograficzne
Dynastia

Hohenzollernowie

Data urodzenia

6 maja 1882

Data śmierci

20 lipca 1951

Ojciec

Wilhelm II Hohenzollern

Matka

Augusta Wiktoria von Schleswig-Holstein-Sonderburg-Augustenburg

Żona

Cecylia Mecklenburg-Schwerin

Odznaczenia
Order Orła Czarnego (Prusy) Order „Pour le Mérite” z Liściem Dębu Order „Pour le Mérite” Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order Królewski Korony (Prusy) Order Domowy Hohenzollernów Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Order Domowy Hohenzollernów Order Alberta Niedźwiedzia (Anhalt) Order Wierności (Badenia) Order Bertholda I (Badenia) Order św. Huberta (Bawaria) Order Maksymiliana Józefa (Bawaria) Order Henryka Lwa (Brunszwik) Krzyż Hanzeatycki Bremeński Krzyż Hanzeatycki Hamburski Krzyż Hanzeatycki Lubecki Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Krzyż Wielki Orderu Krzyża Południa (Brazylia) Order Podwójnego Smoka (Cesarstwo Chińskie) Order Słonia (Dania) Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja) Order Podwiązki (Wielka Brytania) Order Ludwika (Hesja) Order Chryzantemy (Japonia) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Order Korony Wendyjskiej (Meklemburgia) Krzyż Zasługi Wojskowej (Meklemburgia-Schwerin) Krzyż Wielki Orderu Świętego Karola (Monako) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Domowy i Zasługi Księcia Piotra Fryderyka Ludwika (Oldenburg) Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Wstęga Trzech Orderów (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Krzyż Zasługi Wojennej (Reuss) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Korony Rucianej (Saksonia) Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia) Order Sokoła Białego (Saksonia-Weimar) Order Ernestyński (Saksonia) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Krzyż Wielki Orderu Orła Białego (Serbia) Order Domowy Chakri (Tajlandia) Order Złotego Runa (Hiszpania) Order Imtiyaz (Imperium Osmańskie) Order Sławy (Imperium Osmańskie) Order Osmana (Imperium Osmańskie) Krzyż Wielki Orderu Korony Wirtemberskiej Order Zasługi Wojskowej (Wirtembergia) Królewski Łańcuch Wiktoriański (Wielka Brytania)

Wilhelm von Preußen, niem. Friedrich Wilhelm Victor August Ernst von Hohenzollern (ur. 6 maja 1882 w Poczdamie, zm. 20 lipca 1951 w Hechingen) – ostatni następca tronu (Kronprinz) Prus i Niemiec, syn cesarza Wilhelma II i Augusty Wiktorii ze Szlezwika-Holsztynu-Augustenburga.

Życiorys

Książę Wilhelm urodził się 6 maja 1882 roku w Poczdamie. Lata szkolne spędził w Domu Książęcym w Plön. W wieku dziesięciu lat został, zwyczajem przyjętym w domu panującym, wcielony do pułku gwardyjskiego. Była to kwestia formalna, ale mały książę musiał uczestniczyć w paradach i ćwiczeniach[1]. Następnie studiował na Uniwersytecie w Bonn. W czasie studiów, podobnie jak ojciec, należał do korporacji akademickiej Corps Borussia Bonn. Nie mieszkał wraz z innymi studentami, lecz wynajmował specjalnie dla niego przygotowaną willę. Już w trakcie nauki rozpoczął „dorosłą” karierę wojskową. W wieku osiemnastu lat został podporucznikiem służby czynnej w 1. Pułku Piechoty Gwardii[2]. W 1911 roku trafił do Gdańska w związku z objęciem dowództwa 1. Regimentu Brygady Przybocznej Huzarów. W Gdańsku stacjonował przez dwa lata od 1911 do 1913 roku. W tym czasie zamieszkiwał w willi przy Hauptstrasse 98 (dziś Al. Grunwaldzka 114; ówczesny budynek nie zachował się)[3]. Uczestniczył w I wojnie światowej jako oficer. Objął formalne dowództwo nad 5. armią. Brał udział w bitwie pod Verdun. Faktycznym dowódcą do 21 sierpnia 1916 roku był generał Konstantin Schmidt von Knobelsdorf, a następnie generał baron Walther von Lüttwitz. Podporządkowanie Wilhelma obu generałom było zgodne z życzeniem cesarza[4].

Po wojnie i abdykacji ojca, za namową Paula von Hindenburga zrzekł się praw do tronu i wyjechał do Holandii. Zrobił to, aby uniknąć wojny domowej (ku wielkiemu rozczarowaniu grupy zwolenników utrzymania monarchii z hrabią Fryderykiem von der Schulenburgiem na czele)[5]. Na wygnaniu skazany był przez królową holenderską Wilhelminę na areszt domowy w probostwie na opustoszałej wyspie Wieringen, na północy kraju. W 1923 powrócił do Niemiec i do Berlina, gdzie zaczął wieść bardzo swobodne życie, spędzając czas na koktajlach i szalonych przyjęciach, z dala od żony, przekonany, iż Hohenzollernowie nigdy już nie wrócą na tron. W 1932 był wymieniany jako jeden z kandydatów na prezydenta Republiki Weimarskiej, jednakże cesarz Wilhelm II nie wyraził zgody na jego kandydowanie. Syna i ojca dzieliła głęboka przepaść, ponieważ syn od wczesnej młodości cieszył się sławą niezmordowanego uwodziciela, co nie podobało się ojcu. Był znany również jako miłośnik sportu (w 1908 ufundował Puchar Kronprinza w piłce nożnej, obecnie Puchar Niemiec).

Wilhelm odmówił wstąpienia do partii nazistowskiej. Choć spotykał się z Hitlerem, nie prosił o żadne godności i zaszczyty. Sceptycznie wypowiadał się też o zapewnieniach nazistów, którzy deklarowali chęć odtworzenia monarchii. Po zamordowaniu jego przyjaciela, byłego kanclerza Kurta von Schleichera w czasie nocy długich noży w 1934, całkowicie wycofał się z życia politycznego. W latach międzywojennych rezydował głównie w swych prywatnych posiadłościach pałacu Cecilienhof w Poczdamie i w zamku oleśnickim na Dolnym Śląsku. Po śmierci ojca w 1941 został głową domu Hohenzollernów. W końcówce II wojny światowej został pojmany przez Francuzów w austriackim Vorarlbergu i uwięziony przez trzy tygodnie na rozkaz gen. Jeana de Lattre de Tassigny w Lindau, a następnie umieszczony w areszcie domowym w zamku Hohenzollern. Umarł na atak serca niemal dokładnie dziesięć lat po ojcu, 20 lipca 1951, i został pochowany w zamku Hohenzollern.

Odznaczenia

Odznaczenia niemieckie do 1918[6], a zagraniczne do 1911[7]:

Małżeństwo i potomstwo

6 czerwca 1905 w Berlinie Wilhelm ożenił się z Cecylią Augustą Marią, księżniczką Meklemburgii-Schwerinu (1886–1954), córką księcia Fryderyka Franciszka III i wielkiej księżnej Anastazji Michajłownej Romanowej. Para doczekała się sześciorga dzieci:

  • Wilhelma (1906–1940), który zrzekł się praw do tronu i zginął we Francji w czasie II wojny światowej, męża Doroty von Salviati;
  • Ludwika Ferdynanda (1907–1994), księcia Prus, męża Kiry Kiriłłownej Romanowej,
  • Huberta (1909–1950), męża (1) Marii Anny von Humboldt-Dachroeden, (2) Magdaleny Pauliny Reuß zu Köstritz,
  • Fryderyka (1911–1966), męża Lady Brigid Guinness,
  • Aleksandryny (1915–1980), z zespołem Downa,
  • Cecylii (1917–1975), żony Clyda K. Harrisa.

Wilhelm prowadził życie arystokratycznego bon vivanta. Był typowym dandysem – typem przesadnie dbającego o wykwintne maniery i zgodny z ostatnimi wymogami modny strój, arystokratycznym elegantem[10]. Miał upodobanie do koni wyścigowych, szybkich samochodów i pięknych kobiet, co nie zjednywało mu wyłącznie przyjaciół[11]. Zarzucano mu brak zainteresowania sprawami państwowymi na rzecz dbania o własne wygody i przyjemności[11]. Książę paradował często w otoczeniu pięknych kobiet. Ostatnią z nich była wówczas berlińska tancerka kabaretowa Gerda Puhlmann[12].

Genealogia

Prapradziadkowie

król pruski
Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern
(1770–1840)
∞1793
Luiza Augusta z Meklemburgii-Strelitz
(1776–1810)

wielki książę Saksonii-Weimar-Eisenach
Karol II Fryderyk
(1783–1853)
∞1804
Maria Pawłowna Romanowa
(1786–1859)

książę Saksonii-Coburg-Gotha
Ernest I z Saksonii-Coburga-Gothy
(1784–1844)
∞1817
Ludwika z Saksonii-Gothy-Altenburga (1800–1831)

Edward August Hanowerski
(1767–1820)
∞1818
Wiktoria z Saksonii-Coburga-Saalfeld
(1786–1861)

książę Szlezwiku-Holsztynu
Fryderyk Chrystian II ze Szlezwiku-Holsztynu-Sonderburg-Augustenburg
(1765–1814)
∞1786
Luiza Augusta Oldenburg
(1771–1843)

Chrystian Konrad Danneskjold-Samsøe
(?–?)
∞?
NN

Karol Ludwik zu Hohenlohe-Langenburg
(1762–1825)
∞1786
Amalie Henriette zu Solms-Baruth
(1768−1847)

Emich Carl zu Leiningen
(1763–1814)
∞1803
Wiktoria z Saksonii-Coburga-Saalfeld
(1786–1861)

Pradziadkowie

cesarz niemiecki
Wilhelm I Hohenzollern
(1797–1888)
∞1829
Augusta z Saksonii-Weimaru-Eisenach
(1776–1810)

Albert z Saksonii-Coburg-Gotha
(1819–1861)
∞1840
królowa Wielkiej Brytanii
Wiktoria Hanowerska
(1819–1901)

książę Szlezwika-Holsztynu
Chrystian August II ze Szlezwika-Holsztynu-Sonderburg-Augustenburg
(1798–1869)
∞ 1820
Ludwika Zofia Danneskjold-Samsøe
(1796–1867)

Ernest zu Hohenlohe-Langenburg
(1794–1860)
∞1828
Anna Teodora zu Leiningen
(1807–1872)

Dziadkowie

cesarz niemiecki
Fryderyk III Hohenzollern
(1831–1888)
∞1858
Wiktoria Adelajda z Saksonii-Coburg-Gotha
(1840-1901)

książę Szlezwika-Holsztynu
Fryderyk VIII ze Szlezwika-Holsztynu-Sonderburg-Augustenburg
(1829–1880)
∞1856
Adelajda Wiktoria zu Hohenlohe-Langenburg
(1835–1900)

Rodzice

cesarz niemiecki
Wilhelm II Hohenzollern
(1859–1941)
∞1881
Augusta Wiktoria ze Szlezwika-Holsztynu-Sonderburga-Augustenburga
(1858–1921)

Probant

Wilhelm Hohenzollern
(1882–1951)

Przypisy

  1. ↑ Robert M. W. Kempner, Trzecia Rzesza w krzyżowym ogniu pytań, Przeł. Karol Bunsch, Komentarz i posłowie Tadeusza Cypriana, Kraków 1975, s. 139.
  2. ↑ Robert M. W. Kempner, op. cit., s. 139.
  3. ↑ Z wizytą u pary książęcej we Wrzeszczu.
  4. ↑ Kronprinz Wilhelm: Meine Erinnerungen aus Deutschlands Heldenkampf Mittler & Sohn, Berlin 1923, Seite 4.
  5. ↑ Friedrich Wilhelm Prinz von Preußen: Das Haus Hohenzollern 1918–1945, Langen Müller, München/Wien 2003, S. 281 ff; Karl von Einem: Ein Armeeführer erlebt den Weltkrieg. Hase & Koehler, Leipzig, 1938, S. 468f.
  6. ↑ Handbuch über den Königlich Preussischen Hof und Staat. Berlin: 1918, s. 1.
  7. ↑ Handbuch über den Königlich Preussischen Hof und Staat. Berlin: 1911, s. 1.
  8. ↑ Ronald Pawly: The Kaiser’s Warlords: German Commanders of World War I. Osprey, 2012, s. 26.
  9. ↑ William A. Shaw: The Knights of England. A Complete Record from the Earliest Time to the Present Day of the Knights of All the Orders of Chivalry in England, Scotland, and Ireland, and of knights bachelors, incorporating a complete list of knights bachelors dubbed in Ireland. Londyn: Sherratt and Hughes, 1906, s. 415–416.
  10. ↑ Martha Schad, Hohenzollernowie, Warszawa 2004, s. 64.
  11. 1 2 Martha Schad, op. cit., Warszawa 2004, s. 64.
  12. ↑ Martha Schad, op. cit., Warszawa 2004, s. 65.

Bibliografia

  • Paul Herre: Kronprinz Wilhelm. Seine Rolle in der deutschen Politik, München 1954.
  • Klaus W. Jonas: Der Kronprinz Wilhelm, Frankfurt/Main 1962.
  • Kronprinzessin Cecilie: Erinnerungen an den Deutschen Kronprinzen, Biberach 1952.
  • Carl Lange: Der Kronprinz und sein wahres Gesicht, Leipzig 1921.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.