podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
8 kwietnia 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
szef wydziału |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Wilhelm Franciszek Hörl (ur. 8 kwietnia 1893 w Krakowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 8 kwietnia 1893 w Krakowie, w rodzinie Adama, urzędnika pocztowego[1] i Rozalii z domu Rychter[2]. Był bratem Stefanii (ur. 1891), Heleny (ur. 1900), Henryka Aleksandra (1895–1914)[3] i Władysława (1898–1922), porucznika 20 pułku piechoty[4][5]. Obaj bracia służyli w 3 pułku piechoty Legionów Polskich i zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżem Niepodległości (Henryk – 12 maja 1931[6], a Władysław – 4 lutego 1932[7]).
W sierpniu 1914 wstąpił na ochotnika do Legionów. Służył w 6 pułku piechoty, w 1916 podczas walk o Polską Górę koło Kostiuchnówki jako zastępca dowódcy II Oddziału Karabinów Maszynowych, osłaniając odwrót żołnierzy, a na koniec niszcząc obydwa karabiny maszynowe nie zdołał już wycofać się[8], był ranny i dostał się do niewoli rosyjskiej[9] . Po powrocie z rozpadającej się Rosji został wysłany na zachód Europy w celu organizowania misji wojskowych. Działał m.in. we Francji, wstąpił do Błękitnej Armii, z którą powrócił do Polski.
We wrześniu 1919 wraz z Błękitną Armią został wcielony do Wojska Polskiego w stopniu porucznika[9] i skierowany do sztabu 7 Dywizji Piechoty. Następnie służył w 32 pułku piechoty i był oddelegowany do Szefostwa Administracji Armii, jako kierownik referatu w Departamencie I Piechoty.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku został zweryfikowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Chorował na gruźlicę[9] . W grudniu 1923 został przydzielony z Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie do Powiatowej Komendy Uzupełnień Szubin na stanowisko komendanta[10][11]. We wrześniu 1926 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Inowrocław na stanowisko komendanta[12][13][14][15]. 23 stycznia 1929 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1929 i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16][17]. W październiku 1935 został przeniesiony do Departamentu Uzupełnień Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko szefa Wydziału Uzupełnień. Na tym stanowisku pozostawał do 1939[18].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Wilhelm Hörl ożenił się z Zofią Żabczyńską (1898–1944) i przeszedł na ewangelicyzm-reformowany. Mieli dwoje dzieci: Jana Wilhelma i Zofię[20]. Zofia (1924–1944) w czasie konspiracji i w Powstaniu Warszawskim była sanitariuszką Wojskowej Służby Kobiet Obwodu AK Mokotów. Wraz z matką, która od 1943 i w czasie Powstania Warszawskiego była łączniczką i również sanitariuszką V Rejonu Obwodu AK Mokotów, zostały rozstrzelane przez Niemców we wrześniu 1944 na warszawskiej Sadybie[9] .
Wilhelm Hörl był szwagrem aktora Aleksandra Żabczyńskiego[21].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6323 – 17 maja 1922[22][23]
- Krzyż Niepodległości – 16 września 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[24]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 31 grudnia 1923[25]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy w 1921, w zamian za otrzymaną wstążeczkę biało-amarantową b. armii gen. Hallera[26]
- Krzyż Walecznych po raz drugi, trzeci i czwarty „za udział w b. Legionach Polskich”[27][28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal Zwycięstwa[29]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Szematyzm królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910, str. 310.
- ↑ Spis ludności Podgórza z 1890, 1900 i 1910 roku.
- ↑ Józefa Fuchsówna , Awangarda wolności, Marian Heizler (red.), „Panteon Polski”, R. 2 (11), Lwów: Zarząd Okręgu Związku Legjonistów Polskich we Lwowie, 1 kwietnia 1925, s. 5-6 [dostęp 2021-09-16] .
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 18 czerwca 1921, s. 1055.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 1 marca 1923, s. 159.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35.
- ↑ Rok bojów na Polesiu 1915-1916 notatki i szkice oficerów, rozdział Walki lipcowe.
- 1 2 3 4 Sękowska 2010 ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 16 grudnia 1923, s. 724.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 203, 346, 1350.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 24 września 1926, s. 320.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 119, 169.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 513.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 10.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24 stycznia 1929 roku, s. 3.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 11, w marcu 1939 zajmował 1. lokatę.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 439.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Ewangelicy Warszawscy w walce o niepodległość 1939-45. Słownik Biograficzny, Warszawa 2007, s. 247-248.
- ↑ Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie, Arkusz postępowania kwalifikacyjnego ZASP Aleksander Żabczyński, 3 marca 1957 .
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 30.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 153.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1465.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 681.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 168.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 203.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Aleksandra Sękowska. Rodzina Hörlów (data publikacji w Internecie 2011-01-25). „Jednota”. 11–12, 2010. [dostęp 2014-11-25].