Wilczyska
wieś
Ilustracja
Zabytkowy kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

gorlicki

Gmina

Bobowa

Liczba ludności (2013)

1101[1]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

38-350[2]

Tablice rejestracyjne

KGR

SIMC

0418277

Położenie na mapie gminy Bobowa
Mapa konturowa gminy Bobowa, na dole znajduje się punkt z opisem „Wilczyska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Wilczyska”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wilczyska”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wilczyska”
Ziemia49°40′28″N 20°56′50″E/49,674444 20,947222[3]

Wilczyska – wieś w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Bobowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Położenie

Wilczyska leżą na Pogórzu Ciężkowickim, w dolinie Białej Dunajcowej, pomiędzy Bobową na północy a Grybowem na południu. Zabudowania wsi leżą na wysokości ok. 270–300 m n.p.m. na prawym brzegu rzeki. Przez wieś, wzdłuż doliny Białej, biegnie linia kolejowa Tarnów – Stróże oraz droga nr 981 Zborowice – Krynica-Zdrój[4].

Części wsi

Integralne części wsi Wilczyska[5][6]
SIMCNazwaRodzaj
0418283Jeżówczęść wsi
0418290Koczankaczęść wsi
0418308Morończęść wsi

Historia

Wieś założona zapewne jeszcze w XIII w., wzmiankowana w 1335 roku. Od XIV w. była siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Na przełomie XVI i XVII w. funkcjonowała tu kuźnica. Od końca XIX w. ośrodek ruchu ludowego.

W latach II wojny światowej aktywny ośrodek ruchu oporu, znany jako „partyzancka wieś”. Rankiem 29 sierpnia 1944 roku wieś została otoczona przez oddział 200 hitlerowców i spacyfikowana. Aresztowano wówczas 18 osób, w tym rodziny Wątróbskich i Baranów. 8 z nich po przesłuchaniach przez Gestapo zamordowane za działalność konspiracyjną na wzgórzu Matelanka koło Grybowa, pozostałe wywieziono do obozów zagłady. 27 marca 1945 roku zamordowani na wzgórzu Matelanka zostali ekshumowani pochowani w Wilczyskach gdzie odbył się uroczysty pogrzeb a siedem osób z Wilczysk, z rodzin Wątróbskich i Baranów oraz inspektora Batalionów Chłopskich Alojzego Wiatra. Na cmentarzu parafialnym w Wilczyskach znajduje się zbiorowa mogiła i pomnik ku czci pomordowanych[7].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].

  • Murowana kapliczka przydomowa z 1888 roku, na działce ew. 634/4;
  • dwór obronny w osiedlu Jeżów z początków XVI wieku.

Osoby związane z miejscowością

  • Kazimierz Wątróbski (1916–1944) – działacz ludowy i członek ruchu oporu z czasów II wojny światowej.
  • Adam Rysiewicz ps. „Teodor”, „Skiba” (1918–1944) – członek ruchu oporu, działacz socjalistyczny i niepodległościowy.
  • Jan Cieluch (1866-1956) – polski polityk, działacz ruchu ludowego, poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz Sejmu II Rzeczypospolitej

Przypisy

  1. ↑ POS dla Gminy Bobowa s.10. [dostęp 2015-02-24].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1455 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147980
  4. ↑ Pogórze Rożnowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2004. ISBN 83-89165-72-4.
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  7. ↑ Ludwik Dusza, Kryptonim „Nadleśnictwo 14” str 270
  8. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-22].

Bibliografia

  • Kłos Stanisław: Gorlice i okolice. Przewodnik, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1976.
  • Pogórze Rożnowskie. Mapa turystyczna. Skala 1:50 000, wyd. Compass, wyd. III, Kraków 2012, ISBN 978-83-7605-322-6.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.