Wilczypieprz
Ilustracja
Morfologia gatunku T. passerina
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

wawrzynkowate

Rodzaj

wilczypieprz

Nazwa systematyczna
Thymelaea Mill.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754 (nom. cons.)[3]
Typ nomenklatoryczny

T. sanamunda All.[3]

Synonimy
  • Chlamydanthus C. A. Mey.
  • Lygia Fasano
  • Piptochlamys C. A. Mey.
  • Tartonia Raf.[4]
Thymelaea tinctoria

Wilczypieprz (Thymelaea Mill.) – rodzaj roślin z rodziny wawrzynkowatych (Thymelaeaceae). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajdują się co najmniej 34 gatunki o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 14 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[5]. Występuje naturalnie w klimacie umiarkowanym półkuli północnej[6], w południowej, środkowej i wschodniej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej oraz środkowej Azji, poza tym introdukowane do południowej Australii i Ameryki Północnej[7]. W Polsce w naturze spotykany jest tylko wilczypieprz roczny (Thymelaea passerina)[8].

Morfologia

Pokrój
Rośliny jednoroczne, rzadziej półkrzewy lub krzewy, w górnej części silnie rozgałęzione[7], osiągające do 6 m wysokości[9]. Pędy nagie lub rzadko owłosione[9].
Liście
Skrętoległe, skupione za młodu i często wówczas przylegające do łodygi, krótkoogonkowe lub siedzące. Blaszki równowąskie i równowąsko-lancetowate[9][7].
Kwiaty
Rozwijają się pojedynczo lub w pęczkach w szczytowej części pędu w kątach liści, siedzące lub krótkoogonkowe. Kwiaty czterokrotne, jedno- lub obupłciowe. Działki kielicha trwałe, żółtawe i żółtawo-zielone. Płatki korony zredukowane. Pręcików 8, w dwóch okółkach. Zalążnia jednokomorowa, szyjka słupka krótka, znamię główkowate, brodawkowate[9][7].
Owoce
Torebki, początkowo zielone, potem czerniejące, zamknięte w trwałym hypancjum i kielichu[9].

Systematyka

Homonimy[3]
Thymelaea Adanson = Daphne L.
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj z plemienia Daphneae, podrodziny Thymelaeoideae, rodziny wawrzynkowatych Thymelaeaceae, będącej jedną ze starszych linii rozwojowych rzędu ślazowców, kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta )[2][10].
Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd wawrzynkowce, podrząd Thymelaeinae Willk., rodzina wawrzynkowate (Thymelaeaceae Juss.), podrodzina Thymelaeoideae Burnett, plemię Thymelaeae Endl., rodzaj wilczypieprz (Thymelaea Mill.)[11].
Lista gatunków[5]
  • Thymelaea antiatlantica Maire
  • Thymelaea argentata (Lam.) Pau
  • Thymelaea aucheri Meisn.
  • Thymelaea broteriana Cout.
  • Thymelaea bulgarica Cheshm.
  • Thymelaea calycina (Lapeyr.) Meisn.
  • Thymelaea cilicica Meisn.
  • Thymelaea × conradiae Aboucaya & Medail
  • Thymelaea coridifolia (Lam.) Endl.
  • Thymelaea dioica (Gouan) All.
  • Thymelaea gattefossei Kit Tan
  • Thymelaea granatensis (Pau) Lacaita
  • Thymelaea gussonei Boreau
  • Thymelaea hirsuta (L.) Endl.
  • Thymelaea lanuginosa (Lam.) Ceballos & C.Vicioso
  • Thymelaea lythroides Barratte & Murb.
  • Thymelaea mesopotamica (C.Jeffrey) B.Peterson
  • Thymelaea microphylla Meisn.
  • Thymelaea myrtifolia (Poir.) D.A.Webb
  • Thymelaea nitida (Vahl) Endl.
  • Thymelaea passerina (L.) Coss. & Germ.wilczypieprz roczny
  • Thymelaea procumbens A.Fern. & R.Fern.
  • Thymelaea pubescens (L.) Meisn.
  • Thymelaea putorioides Emb. & Maire
  • Thymelaea ruizii Loscos ex Casav.
  • Thymelaea salsa Murb.
  • Thymelaea sanamunda All.
  • Thymelaea sempervirens Murb.
  • Thymelaea subrepens Lange
  • Thymelaea tartonraira (L.) All.
  • Thymelaea tinctoria (Pourr.) Endl.
  • Thymelaea villosa (L.) Endl.
  • Thymelaea virescens Meisn.
  • Thymelaea virgata (Desf.) Endl.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. 1 2 3 Thymelaea. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2016-07-18]. (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-09-15].
  5. 1 2 Thymelaea. The Plant List. [dostęp 2016-07-18]. (ang.).
  6. D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 713. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
  7. 1 2 3 4 Yinzheng Wang, Lorin I. Nevling, Michael G. Gilbert: Thymelaea Miller. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-06-10].
  8. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 192, ISBN 978-83-62975-45-7.
  9. 1 2 3 4 5 Lorin I. Nevling Jr., Kerry Barringer: Thymelaea Miller. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-06-10].
  10. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service: Family: Malvaceae Juss.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-19]. (ang.).
  11. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Thymelaea. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-03]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.