Wierzchuca Nagórna
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

siemiatycki

Gmina

Drohiczyn

Wysokość

119 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

237[1][2]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-312[3]

Tablice rejestracyjne

BSI

SIMC

0027826[4]

Położenie na mapie gminy Drohiczyn
Mapa konturowa gminy Drohiczyn, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wierzchuca Nagórna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wierzchuca Nagórna”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Wierzchuca Nagórna”
Położenie na mapie powiatu siemiatyckiego
Mapa konturowa powiatu siemiatyckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wierzchuca Nagórna”
Ziemia52°28′40″N 22°33′48″E/52,477778 22,563333[5]

Wierzchuca Nagórna – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Drohiczyn[4][6].

W czasach II Rzeczypospolitej wieś należała (do 1934) do gminy Narojki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Śledzianowie[7].

Historia

Wierzchuca Nagórna na rosyjskiej mapie półwiorstowej z 1883r.

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie wsi pochodzą z epoki mezolitu. W okresie wpływów rzymskich znajdowała się tu osada kultury przeworskiej[8]. W XV w. napływ ludności mazowieckiej[9].

Od XV do XVII w. wieś w posiadaniu rodziny Hińczów[10]. W 1673 roku posesjonatami wsi byli: Stefan Kuszel, Jakub Zaleski, Jakub Karski, Jan Karski oraz Samuel Karski[9]. Na początku XVIII w. przeszła pod władanie Ossolińskich, następnie Szpilewskich. Od końca XIX w. do wybuchu II Wojny Światowej w posiadaniu Stępkowskich oraz Pietrzykowskich[11].

Od 1466[12] lub 1469[10] roku Wierzchuca Nagórna była siedzibą parafii pw. narodzenia NPM oraz śś. Andrzeja, Mikołaja i Magdaleny. Pod koniec XVI w., po przejściu właścicieli wsi na protestantyzm oraz zabójstwie miejscowego księdza, parafia została zlikwidowana przez biskupa łuckiego, a wieś przyłączona do parafii w Śledzianowie. W latach 1886-1917, w wyniku likwidacji parafii śledzianowskiej ukazem carskim, Wierzchuca Nagórna znalazła się w obrębie parafii drohiczyńskiej. Od 1917 roku ponownie w parafii Śledzianów[10][11][12].

W wyniku kampanii wrześniowej Wierzchuca Nagórna znalazła się pod okupacją sowiecką. Plany radzieckie zakładały budowę na terenie wsi punktu oporu w ramach Linii Mołotowa (Brzeski RU, węzeł obronny Minczewo - Wierzchuca Nagórna). W momencie ataku Niemiec na ZSRR w skład punktu oporu wchodziło 5 schronów (3 półkaponiery i 2 schrony jednoizbowe), z których dwa znajdowały się w stanie surowym. Pod trzy kolejne schrony przygotowano wykopy. Ze względu na brak ukończenia prac budowlanych, umocnienia nie zostały obsadzone i nie brały udziału w walkach[13].

Demografia

Przed 1988 rokiem

W 1893 roku wieś zamieszkiwało 140 osób w 28 domach[11].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 334 osoby, wśród których 315 było wyznania rzymskokatolickiego, 2 prawosławnego a 17 mojżeszowego. Jednocześnie 321 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 1 białoruską a 12 żydowską. Było tu 50 budynków mieszkalnych[14].

Po 1988 roku[15]

Rok Liczba mieszkańców
1988 276
2002 255
2011 236

Przypisy

  1. ↑ Wieś Wierzchuca Nagórna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-20], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1452 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147154
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  8. ↑ Dorota Csáky, Hanna Zaborowska, Michał Bugaj (red.), Informator Archeologiczny 1998 [online], 2009, s. 153 [dostęp 2020-06-07].
  9. 1 2 Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny. Struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku., „Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego” (38), Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, 1998 [dostęp 2020-06-07].
  10. 1 2 3 Marek Kietliński, Krzysztof Sychowicz, Wojciech Śleszyński (red.), Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań., „Wspólne dziedzictwo ziem północno-wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, IV, Białystok 2005 [dostęp 2020-06-07].
  11. 1 2 3 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, Warszawa 1893, s. 415 [dostęp 2020-06-07].
  12. 1 2 Zbigniew Rostkowski, Śledzianów – Parafia Świętych Apostołów Piotra I Pawła. Rys historyczny. [online], drohiczynska.pl [dostęp 2020-06-07].
  13. ↑ Tomasz Wesołowski, Radziecki batalionowy węzeł obrony "Minczewo - Wierzchuca Nagórna", „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska” (8), Białystok: Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, 1994, ISSN 1230-9338 [dostęp 2020-06-07].
  14. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 24.
  15. ↑ Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2020-06-07].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.