Wełtawa
Vltava
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Czechy

Rzeka
Długość 430 km
Źródło
Miejsce Szumawa
Współrzędne

48°51′32″N 13°53′35″E/48,858889 13,893056

Ujście
Recypient Łaba
Miejsce

Mielnik

Współrzędne

50°20′50″N 14°28′28″E/50,347222 14,474444

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Statek turystyczny na Wełtawie, w Pradze
Praskie mosty nad Wełtawą
Praski staromiejski jaz na Wełtawie

Wełtawa (cz. ⓘVltava, niem. Moldau) – najdłuższa rzeka w granicach Czech, lewy, największy dopływ Łaby. Długość – 435 km, powierzchnia zlewni – 28 tys. km².

Powstaje z połączenia Ciepłej (Teplá Vltava) i Zimnej Wełtawy (Studená Vltava), które mają źródła w Szumawie. Źródło Ciepłej Wełtawy znajduje się na wysokości ok. 1175 m n.p.m., u wschodnich podnóży szczytu Černá hora (1316 m n.p.m.), tuż pod głównym europejskim grzbietem wododziałowym. Oba cieki źródłowe łączą się w strefie mokradeł zwanych Mokrý luh (ok. 730 m n.p.m.), na terenie Parku Narodowego Szumawa, na południe od miejscowości Volary[1].

Rzeka początkowo płynie w kierunku południowo-wschodnim, by w okolicy miasta Vyšší Brod zmienić kierunek na północny. Wełtawa w górnym biegu przepływa przez Czeskie Budziejowice, a w dolnym biegu przez Pragę. Uchodzi do Łaby w okolicach miasta Mielnik. Wełtawa tradycyjnie jest uważana za dopływ Łaby, jednak z geograficznego punktu widzenia właściwe byłoby uznawanie Łaby za dopływ Wełtawy, ponieważ w miejscu połączenia tych rzek Wełtawa ma większy przepływ; również długość Wełtawy liczona od źródeł do miejsca połączenia jest większa od analogicznej długości Łaby. Wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej (kilka sztucznych jezior i hydroelektrowni, największe Lipno) i żeglugi. Pierwotnie Wełtawa była żeglowna na odcinku do Czeskich Budziejowic, jednakże w trakcie budowy kaskady dziewięciu zapór na rzece w latach pięćdziesiątych XX w. powstały zapory Slapy (w 1954 r.) i Orlík (w 1966 r.), na których nie wybudowano śluz. Obecnie rozważana jest budowa tam dużych podnośni. Na zaporze Orlík przewidziano dla niej miejsce podczas budowy, ale jej nie wykonano i uruchomiono tylko wyciąg dla niewielkich łodzi[2][3]. Wełtawa jest więc żeglowna na długości 80 km w dolnym biegu (do zapory Slapy), następnie od zbiornika Slapy do zapory Orlík (na tym odcinku znajduje się zapora Kamýk, wyposażona w śluzę) oraz od zbiornika Orlík do Czeskich Budziejowic, który to odcinek udrożniono w maju 2017 r. po wybudowaniu jednej brakującej śluzy – obecnie są na nim cztery[4].

Jeden ze swoich poematów symfonicznych poświęcił rzece Bedřich Smetana.

Obszar dorzecza Wełtawy

Główne dopływy:

Miasta nad Wełtawą:

Przypisy

  1. ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2023-04-27].
  2. ↑ CTECH, Lodní zdvihadlo Slapy | ŘVC ČR [online], www.rvccr.cz [dostęp 2017-07-19] (cz.).
  3. ↑ CTECH, Lodní zdvihadlo Orlík | ŘVC ČR [online], www.rvccr.cz [dostęp 2017-07-19] (cz.).
  4. ↑ CTECH, Otevření Vltavské vodní cesty Hněvkovice 2017 | ŘVC ČR [online], www.rvccr.cz [dostęp 2017-07-19] (cz.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.