Walerij Giergijew w 2010 | |
Data i miejsce urodzenia |
2 maja 1953 |
---|---|
Pochodzenie | |
Gatunki | |
Zawód | |
Powiązania | |
Odznaczenia | |
| |
Strona internetowa |
Walerij Abisałowicz Giergijew (ros. Вале́рий Абиса́лович Ге́ргиев, ur. 2 maja 1953 w Moskwie) – rosyjski dyrygent pochodzenia osetyjskiego.
Życiorys
Walerij Abisałowicz Giergijew studiował dyrygenturę w konserwatorium w Leningradzie u Iwana Musina. W 1976 roku został laureatem konkursu Herberta von Karajana (I nagroda). Od 1978 prowadzi spektakle operowe w Leningradzkim Państwowym Akademickim Teatrze Opery i Baletu im. S.M. Kirowa, a w 1988 roku został jego dyrektorem artystycznym. Pod jego kierownictwem, w 1992 roku placówka wróciła do przedrewolucyjnej nazwy i znów jest znana jako Teatr Maryjski w Petersburgu.
Występował gościnnie z zagranicznymi orkiestrami symfonicznymi (Rotterdam, gdzie w 1996 zainicjował festiwal muzyczny) i operowymi (Covent Garden w Londynie, La Scala w Mediolanie, Metropolitan Opera w Nowym Jorku). Od 1997 roku zajmuje pozycję głównego dyrygenta gościnnego w Metropolitan Opera. Ceniony interpretator utworów orkiestrowych i operowych kompozytorów rosyjskich, zwłaszcza Piotra Czajkowskiego, Modesta Musorgskiego, Dmitrija Szostakowicza, Igora Strawinskiego i Siergieja Prokofjewa[1], a także kompozytorów francuskiego impresjonizmu (Claude Debussy).
Od 2005 roku był głównym dyrygentem Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej (pierwszy występ Giergijewa w tej roli miał miejsce w 2007 roku). W sierpniu 2008 dyrygował także orkiestrą Teatru Maryjskiego, z udziałem polskich solistów, w inscenizacji Króla Rogera Karola Szymanowskiego na międzynarodowym festiwalu w Edynburgu.
14 stycznia 2011, podczas koncertu w Filharmonii Narodowej w Warszawie, wieńczącego obchody 200-lecia urodzin Fryderyka Chopina został uhonorowany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[2].
Kontrowersje
Wielokrotnie udzielał publicznego poparcia polityce Władimira Putina[3]. Poparł rosyjską aneksję Krymu w 2014 roku[4]. Ze względu na prokremlowską postawę dyrygenta po rosyjskiej agresji na Ukrainę w 2022 roku nowojorska Carnegie Hall odwołała jego zaplanowane występy, mediolańska La Scala zażądała natomiast od niego potępienia działań Władimira Putina, w przeciwnym razie zapowiadając zerwanie współpracy[5]. Wobec braku reakcji ze strony artysty współpracę z nim zaczęły zrywać kolejne instytucje kulturalne na świecie[6]. 10 października 2022 roku Królewska Akademia Muzyczna w Sztokholmie podjęła decyzję o wykluczeniu Giergijewa z uczelni, gdzie był honorowym członkiem zagranicznym[7].
Odznaczenia i nagrody
- Złota Gwiazda „Bohatera Pracy Federacji Rosyjskiej” (2013, Rosja)[8]
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2023, Rosja)[9]
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2008, Rosja)[10]
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (2003, Rosja)[11]
- Order Aleksandra Newskiego (2016, Rosja)[12]
- Order Przyjaźni (2000, Rosja)[13]
- Medal „W upamiętnieniu 300-lecia Petersburga” (Rosja)
- Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej – dwukrotnie (1993 i 1999, Rosja)
- Nagroda Prezydenta Rosji (2002)
- Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej (1996)
- Order św. księcia Daniela Moskiewskiego III klasy (2003, Rosyjska Cerkiew Prawosławna)
- Komandor Orderu Lwa Finlandii (2006, Finlandia)
- Oficer Legii Honorowej (2007, Francja)
- Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
- Kawaler Orderu Lwa Niderlandzkiego (2005, Holandia)
- Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (2006, Japonia)
- Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2001, Niemcy)
- Ludowy Artsta Osetii Północnej – Alanii
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2011, Polska)
- Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2012, Polska)[14]
- Order Księcia Jarosława Mądrego V klasy (2006, Ukraina)[15]
- Ludowy Artysta Ukrainy (2004)
- Order Świętych Cyryla i Metodego I Klasy (2017, Bułgaria)[16]
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Włoch (2019, Włochy)[17]
- Wielki Oficer Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2001, Włochy)
- Order św. Mesropa Masztoca (Armenia)
- Order „Danaker” (Kirgistan)
Przypisy
- ↑ Dorota Szwarcman: Car muzyki. [w:] Polityka [on-line]. 2012-04-08. [dostęp 2018-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-31)]. (pol.).
- ↑ Warszawa. Gloria Artis dla Walerego Giergijewa. e-teatr.pl, 11 stycznia 2011. [dostęp 2011-07-03].
- ↑ Alex Ross: Imperious. The problem with Valery Gergiev. newyorker.com, 2013-08-28. [dostęp 2022-02-26]. (ang.).
- ↑ David Ng: Putin policy in Crimea backed by Valery Gergiev, other arts figures. latimes.com, 2014-03-14. [dostęp 2022-02-26]. (ang.).
- ↑ Nick Vivarelli: Russian Conductor Who Supports Putin Dropped by Carnegie Hall and Faces Exit From Milan’s La Scala Following Ukraine Invasion. variety.com, 2022-02-25. [dostęp 2022-02-27]. (ang.).
- ↑ Marta Ossowska: Pupilek Putina na cenzurowanym. Wszyscy odcinają się od Walerija Giergijewa. ksiazki.wp.pl, 2022-03-01. [dostęp 2022-03-01]. (pol.).
- ↑ Królewska Akademia Muzyczna w Sztokholmie wyrzuca Walerija Giergijewa. ruchmuzyczny.pl, 2022-10-14. [dostęp 2022-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-17)].
- ↑ Указ № 427 «О присвоении звания Героя Труда Российской Федерации». news.kremlin.ru, 1 maja 2013. [dostęp 2013-05-01]. (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2023 № 321 "О награждении орденом "За заслуги перед Отечеством" II степени Гергиева В.А.". pravo.gov.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2008 г. № 666 О награждении орденом «За заслуги перед Отечеством» IV степени Гергиева В.А.. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 24.04.2003 г. № 466 О награждении орденом «За заслуги перед Отечеством» III степени Гергиева В.А.. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 04.07.2016 г. № 320 О награждении государственными наградами Российской Федерации. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 12.04.2000 г. № 672 О награждении государственными наградами Российской Федерации. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
- ↑ Wysokie odznaczenia za zasługi w upowszechnianiu twórczości Karola Szymanowskiego. paryz.msz.gov.pl, 15 grudnia 2012. [dostęp 2013-01-23].
- ↑ Указ Президента України № 383/2006 «Про нагородження В. Гергієва орденом князя Ярослава Мудрого». zakon.rada.gov.ua. [dostęp 2024-02-26]. (ukr.).
- ↑ Президент Болгарии наградил Гергиева орденом Святых Кирилла и Мефодия. tass.ru, 2017-10-03. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
- ↑ Валерию Гергиеву вручили орден Звезды Италии. tass.ru, 2019-02-01. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
Linki zewnętrzne
- Валерий Гергиев. Биография. valery-gergiev.ru. [dostęp 2011-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-23)]. (ros.).
- Walerij Giergijew. teatrwielki.pl. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-14)].
- ISNI: 0000000114710052
- VIAF: 39565406
- LCCN: no95023823
- GND: 123316987
- NDL: 01038100
- BnF: 13934029f
- SUDOC: 086912011
- NLA: 36587999
- NKC: js20020122084
- BNE: XX1452755
- NTA: 140888748
- BIBSYS: 3037754
- CiNii: DA09588830
- PLWABN: 9810576738205606
- NUKAT: n2008091542
- J9U: 987007451472505171
- LNB: 000070233
- NSK: 000593481
- KRNLK: KAC201505747
- LIH: LNB:BAoS;=Bb
- RISM: people/40206306