| Data i miejsce urodzenia |
10 czerwca 1926 |
|---|---|
| Ważne dzieła | |
| |
| Odznaczenia | |
 | |
 kapral podchorąży | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 czerwca 1926 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1942–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca drużyny |
| Główne wojny i bitwy | |
Wacław Gluth-Nowowiejski (ur. 10 czerwca 1926 w Warszawie) – polski publicysta, varsavianista, żołnierz zgrupowania Żmija Armii Krajowej w powstaniu warszawskim.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Alojzego, legionisty, i Marii z Kaszów (1896–1986)[1]. Był najmłodszym z czterech braci - żołnierzy AK i jedynym, który przeżył II wojnę światową. Bliźniacy Zbigniew ps. „Nowacki”, „Nowak” (1920–1944) i Janusz ps. „Ścieżyński” (1920–1944), więzieni na Pawiaku, zostali rozstrzelani, a Jerzy ps. „Pigi” (1922–1944), kapral podchorąży w 2. kompanii Batalionu Golski, poległ podczas powstania warszawskiego.
Uczęszczał do szkoły podstawowej, a przed samą wojną zdał do Gimnazjum Stefana Batorego w Warszawie. W 1944 w ramach tajnego nauczania zdał maturę w Liceum im. Stanisława Staszica w Warszawie[2][3]. Podczas powstania warszawskiego w stopniu kaprala podchorążego ps. „Wacek”, „Wiwer”[1] dowodził drużyną zgrupowania „Żmija” na Żoliborzu. 14 września został ranny podczas walk na Marymoncie. Jako jeden z dwóch rannych ocalał z masakry urządzonej przez Niemców w powstańczym punkcie sanitarnym przy ul. Rajszewskiej 12. Ukrył się wtedy w piwnicy jednego z okolicznych domów, gdzie pozostawał do połowy listopada 1944.
W 1948 został aresztowany i skazany na osiem lat więzienia za nielegalne posiadanie broni i przynależność do Armii Krajowej. Więziony przez reżim komunistyczny do 1953, kiedy został zwolniony.
Był dziennikarzem w redakcjach „Dziś i Jutro”, „Za i Przeciw”, „Kurierze Polskim”, redaktorem naczelnym wydawnictw książkowych „Epoki”, autorem wielu publikacji na temat Warszawy w latach okupacji. W 1983 wspomagał realizację filmu dokumentalnego Sceny z powstania warszawskiego. W latach 1999–2001 był redaktorem naczelnym „Biuletynu Informacyjnego” - organu prasowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej[4].
Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej „Żywiciel” i Miłośników Ich Tradycji.
W 2019 został odznaczony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości[5].
Publikacje
- Śmierć poczeka
- Rzeczpospolita gruzów
- Nie umieraj do jutra
- Stolica jaskiń: z pamięci warszawskiego Robinsona
Przypisy
- 1 2 Powstańcze Biogramy - Wacław Gluth-Nowowiejski [online], 1944.pl [dostęp 2018-07-04] (ang.).
- ↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.
- ↑ Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 2023-10-05].
- ↑ „Biuletyn Informacyjny” w latach okupacji – Biuletyn Informacyjny AK [online] [dostęp 2023-10-05] (pol.).
- ↑ Ordery i odznaczenia z okazji 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. www.prezydent.pl, 2019-07-30. [dostęp 2019-09-05].
Bibliografia
- Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 522, 579. ISBN 83-06-01691-2.