Wacław Rudolf Gustaw Berka
„Brodowicz”, „Wacław”
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany piechoty podpułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

8 lipca 1894
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

sierpień 1944
KL Sachsenhausen, Oranienburg, III Rzesza

Przebieg służby
Lata służby

1914–1944

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski

Jednostki

15 Pułk Piechoty „Wilków”
19 Dywizji Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (od 1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Wacław Rudolf Gustaw Berka, ps. „Brodowicz”, „Wacław” (ur. 8 lipca 1894 w Warszawie, zm. sierpień 1944 w KL Sachsenhausen) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Stanisława, obywatela niemieckiego, i Marii Viertel. Uczył się od 1906 w Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, a świadectwo dojrzałości otrzymał w 1914. Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przebywał na terenie Rosji w czasie I wojny światowej. Junkier Mikołajewskiej Szkoły Piechoty w Kijowie, w której był komendantem Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej. W założonym w Kijowie Towarzystwie Wiedzy Wojskowej był członkiem zarządu. W I Korpusie Polskim na Wschodzie służył w 1918.

Od 10 marca do 1 października 1919 był słuchaczem Klasy „M” (klasa 13.) Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po jej ukończeniu był przydzielony na krótko do Francuskiej Misji Wojskowej, a następnie służył w 9 pułku piechoty Legionów.

13 października 1923 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza V Kursu Normalnego[1]. 1 października 1925, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Oddziału III Sztabu Generalnego[2]. Następnie pełnił służbę w Biurze Ogólnoorganizacyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, a później w 86 pułku piechoty na stanowisku dowódcy kompanii karabinów maszynowych. W 1932 był oficerem 15 pułku piechoty „Wilków” w Dęblinie, a od 1934 oficerem sztabu w Dowództwie 19 Dywizji Piechoty w Wilnie, a od 1936 oficerem Oddziału I Sztabu Głównego. Wiosną 1939 był w tym oddziale kierownikiem I Referatu Mobilizacyjnego. W 1936 awansował do stopnia majora z 120. lokatą w korpusie oficerów piechoty.

Od 1922 był członkiem komitetu redakcyjnego „Bellony”, a w 1928 sekretarzem redakcji „Przeglądu Piechoty”. W latach 1921–1922 pełnił funkcję sekretarza Towarzystwa Wiedzy Wojskowej, w latach 1922–1923 zastępcy sekretarza, a w latach 1925–1926 i 1927–1928 członka Zarządu Głównego.

Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane z armiami obcymi[3].

Po agresji III Rzeszy na Polskę uczestniczył we wrześniu 1939 w obronie Lwowa. Brał udział 19 września w rozmowach z oficerami Armii Czerwonej jako tłumacz oraz wyznaczony na oficera łącznikowego do dalszych rozmów. Dostał się w dniu następnym do niewoli niemieckiej, ale zbiegł z niej po kilku dniach i przedostał się do Warszawy, w której zamieszkał przy ulicy Świętokrzyskiej pod przybranym nazwiskiem „Krajewski”.

Od października 1939 działał w konspiracji jako szef Oddziału II kolejno Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski, Komendy Okupacji Niemieckiej i Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. 1 lipca 1940 awansował do stopnia podpułkownika. Wiosną 1942 zapadł na gruźlicę i był zmuszony przekazać funkcję podpułkownikowi Marianowi Drobikowi, lecz pozostał konsultantem-doradcą nowego szefa Oddziału II Komendy Głównej Armii Krajowej.

W listopadzie 1943, gdy przebywał na leczeniu w otwockim sanatorium, został aresztowany, a następnie poddany śledztwu w siedzibie Gestapo przy Al. Szucha. Przebywał w ścisłej izolacji na Pawiaku, gdzie był torturowany[4]. Według Andrzeja Kunerta został przewieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Sachsenhausen i tam w sierpniu 1944 zamordowany.

Ordery i odznaczenia

Publikacje

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 750.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 101 z 7 października 1925 roku, s. 547.
  3. ↑ Laskowski 1931 ↓.
  4. ↑ Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Warszawa 1985, s. 342.
  5. ↑ W marcu 1944 roku przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari V kl.
  6. ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  7. ↑ M.P. z 1925 r. nr 56, poz. 217 „za zasługi, położone na polu pracy naukowej w armji Rzeczypospolitej Polskiej”.
  8. ↑ Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-11-15].
  • Otton Laskowski: Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
  • Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 38–39. ISBN 83-211-0739-7.
  • Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 426. ISBN 83-211-1055-X.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.