Włodzimierz Cieński | |
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
6 kwietnia 1897 |
Data i miejsce śmierci |
20 stycznia 1983 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat | |
Odznaczenia | |
Włodzimierz Mikołaj M. Cieński (ur. 6 kwietnia 1897 we Lwowie, zm. 20 stycznia 1983 w Bricquebec) – polski duchowny rzymskokatolicki.
Życiorys
Urodził się 6 kwietnia 1897 we Lwowie[1]. Pochodził z zasłużonej dla Polski rodziny Cieńskich h. Pomian. Był najstarszym synem Marii Dzieduszyckiej (wnukiem fundatora Muzeum Przyrodniczego im. Dzieduszyckich we Lwowie, Włodzimierza Dzieduszyckiego) i Tadeusza Cieńskiego (polityka, posła na Sejm galicyjski, działacza społecznego, przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego we Lwowie podczas walk o miasto w 1918, senatora II RP)[1]. Był bratem Marii Magdaleny (1895–1996, żona Edwarda Dubanowicza), Klementyny (1896–1928), Stanisława (1898–1993), Jadwigi (1901–1990), Ludomira Cieński (1902–1969), Wojciecha (1903–1907), Jana Cieńskiego (1905–1992, biskup), Anny (1907–2003, żona zamordowanego w Katyniu Kazimierza Henryka Wielowieyskiego)[1].
12 października 1915 zdał wojenny egzamin dojrzałości w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie, będąc wówczas prywatystą w VI klasie[1][2]. Odbył studia filozoficzne i teologiczne w Szwajcarii na katolickim Uniwersytecie we Fryburgu Ojców Dominikanów[1]. Sakrament święceń kapłańskich otrzymał z rąk bp. Bolesława Twardowskiego[1]. W latach II Rzeczypospolitej był księdzem w archidiecezji lwowskiej[1]. Początkowo posługiwał w parafiach na prowincji lwowskiej: w Żółkwi, Wełdziżu, Niżniowie, Zimnej Wodzie[1]. Podczas spowiadania wyznawców obrządku greckokatolickiego w Żółkwi zaraził się tyfusem plamistym[1]. Następnie przez cztery lata był dyrektorem zakład wychowawczego im. Abrahamowiczów na Górze Wuleckiej we Lwowie[1]. Z tego miejsca został proboszczem w Zimnej Wodzie, a od kwietnia 1939 przez rok pełnił funkcję proboszcza kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie[1].
Po wybuchu II wojny światowej jako przedstawiciel abp. Twardowskiego prowadził akcje charytatywne, udzielenia pomocy i opieki tysiącom uchodźców napływających do Lwowa, których wspierano w ramach 16 parafii lwowskich[1][3]. W czasie pierwszej okupacji sowieckiej Lwowa był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej i mianowany przez arcybiskupa naczelnym kapelanem ZWZ we Lwowie[1]. Przyjął pseudonim konspiracyjny „Pomian” i w ramach Komendy Okręgu ZWZ we Lwowie objął stanowisko kierownika referatu opieki[1]. Sporządzał także fałszywe metryki dla Polaków uciekających przez granicę z Węgrami na Zachód[1]. 17 kwietnia 1940 został aresztowany przez NKWD na plebanii kościoła św. Marii Magdaleny (w tym czasie wywożone ze Lwowa pociągiem były jego siostry Magdalena i Anna)[1][1][4][5]. Został uwięziony początkowo na Zamarstynowie, gdzie był brutalnie przesłuchiwany[1]. 12 czerwca 1940 został wywieziony do więzienia Łubianka w Moskwie, skąd przeniesiono go do więzienia Lefortowo w tym samym mieście, a 8 maja 1941 zakończono śledztwo w jego sprawie[1]. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej z czerwca 1941, był w grupie Polaków, którzy w trybie pospiesznym zostali skazani na karę śmierci w lipcu 1941[1]. Wraz z innymi skazańcami został ponownie osadzony na Łubiance, gdzie niespodziewanie nocą 1/2 września 1941 został zwolniony[1][6]. W Moskwie ks. Cieński poznał gen. Władysława Andersa i został przez niego namówiony do dalszej służby przy formującym się Wojsku Polskim[1]. W pięć dni po zwolnieniu 7 września 1941, ubrany w mundur stylizowany na mundur polskiej armii odprawił w Moskwie mszę na tzw. małej Łubiance, którą z okien dużej Łubianki obserwowali zarówno więźniowie, jak i zdumieni strażnicy oraz żołnierze NKWD. Msza została odprawiona dla garstki oficerów formującej się wówczas (po podpisaniu traktatu Sikorski-Majski) polskiej armii polskiej w ZSRS. Istnieje rysunek przedstawiający scenę tej mszy autorstwa rysownika emigracyjnego Feliksa Topolskiego. W strukturze Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR został szefem duszpasterstwa[1]. Wraz z armią polską opuścił Związek Radziecki, walczył w Afryce, Włoszech, Francji. Był dziekanem i szefem duszpasterstwa 2 Korpusu Polskiego[1].
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii[1]. 4 czerwca 1951 został powołany na członka Głównej Komisji Skarbu Narodowego[7]. Był autorem książek[1]. Do połowy lat 50. pracował proboszcz w Marsworth[8]. Ponadto udzielał się jako asystent kościelny w Katolickim Ośrodku Wydawniczym „Veritas” w Londynie i jako asystent Polskiego Instytutu Akcji Katolickiej[1][8].
W 1955 wstąpił do zakonu trapistów w Normandii[1]. Po dwuletnim nowicjacie złożył śluby zakonne[8]. Przybrał imię zakonne Włodzimierz[8]. W 1960 złożył śluby wieczyste, w zakonie jako mnich zajmował się prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Zmarł 20 stycznia 1983 w Bricquebec[1].
Publikacje
- Przedmiotowe
- Irena Nowakowska-Acedańska: Ex libris ks. Włodz. Cieńskiego (1936)[9]
- Podmiotowe
Ordery i odznaczenia[16]
- Krzyż Walecznych (1944)
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1945)
- Medal Wojska (trzykrotnie: 1946, 1947)
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (1945)
- Złoty Krzyż Biskupa Polowego PSZ
- Złota Odznaka Honorowa Koła Lwowian w Londynie (17 grudnia 1975)[17]
- Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania, 1945)
- Gwiazda Italii (Wielka Brytania, 1945)
- Krzyż Kawalerski Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy, 1946)
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Adam Treszka, Zdzisław Stahl, Marian Brzezicki. Ś.p. ksiądz prałat Włodzimierz Cieński: Zagajenie / Włodzimierz Cieński – syn ziemi lwowskiej. Niezłomny kapłan i bohaterski męczennik / Wspomnienie z okresu współpracy ze ś.p. ks. W. Cieńskim w konspiracji / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 45, s. 11–21, 97, czerwiec 1983. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1915-16. Lwów: 1916, s. 38, 46.
- ↑ Przemysław Włodek, Adam Kulewski: Lwów. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 1991. ISBN 83-89188-53-8.
- ↑ Karolina Lanckorońska: Wspomnienia wojenne. lwow.home.pl. [dostęp 2019-10-25].
- ↑ Jerzy Węgierski: Lwów pod okupacją sowiecką 1939-1941. Paryż: Editions Spotkania, 1991, s. 343.
- ↑ Jest ta legenda w podręcznikach? | Dziennik Polski [online], www.dziennikpolski.co.uk [dostęp 2016-02-03] .
- ↑ Powołanie członków Głównej Komisji Skarbu Narodowego. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 18–19, 28 czerwca 1951.
- 1 2 3 4 Włodzimierz Cieński. „Życie”. Tom 11, s. 544, 1957.
- ↑ Ex libris ks. Włodz. Cieńskiego. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ Cel wychowania i cechy katolickiego wychowawcy. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ Postulaty wychowawcze w pierwszych okresach rozwoju dziecka. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ Rodzicom o dzieciach: O psychologii dziecka, Część 1. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ Rodzicom o dzieciach. Czesc 1 ; O psychologii dziecka. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ Rodzicom o dzieciach. Cz. 2, O wychowaniu charakteru. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ O wychowaniu charakteru. books.google.pl. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ Jacek Żurek. Włodzimierz Cieński jako kapelan wojskowy. „Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej”. 1 (13), s. 79–124, 2020. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa. ISSN 2354-0435.
- ↑ Odznaki honorowe Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 29, s. 84, grudzień 1975. Koło Lwowian w Londynie.