Władysław Jarema
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1896
Lwów

Data i miejsce śmierci

28 marca 1976
Kraków

Zawód

aktor, reżyser, dyrektor teatru

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Władysław Jarema (ur. 24 grudnia 1896 we Lwowie zm. 28 marca 1976 w Krakowie) – polski aktor, reżyser teatru lalek.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Józefa, adwokata, i Stefanii ze Śmigielskich, brat Marii i Józefa. Ukończył gimnazjum filologiczne we Lwowie. W latach 1914–1917 walczył w Legionach, w 1920 roku ukończył Szkołę Dramatyczną we Lwowie. W latach 1920–1922 występował w Teatrze Miejskim w Łodzi, w latach 1922–1924 w zespole Henryka Czarneckiego w Sosnowcu, w sezonie 1924/25 na scenach teatrów w Sosnowcu i Katowicach; także reżyserował, a pod koniec sezonu kierował wspólnie z Kazimierzem Opalińskim zrzeszeniem aktorskim w Sosnowcu. W kwietniu i czerwcu 1924 występował gościnnie w Wilnie. W sezonie 1925/26 należał do zespołu Teatru Miejskiego w Płocku. W lecie 1927 brał udział w występach objazdowych, m.in. w Płocku i Kaliszu.W latach 1928–1932 przebywał w Paryżu, gdzie pracował jako robotnik i równocześnie uczył się aktorstwa w teatrze Vieux Colombier. W paźdzerniku 1932 powrócił do Warszawy. Ze względu na chorobę serca wycofał się z pracy artystycznej. Od grudnia 1935 pracował jako urzędnik w Wydziale Propagandy Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego. W 1937 podjął współpracę z krakowskim teatrem Cricot. W okresie od grudnia 1939 do sierpnia 1941 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Państwowego Polskiego Teatru Kukiełek w Grodnie. Kolejne lata wojny spędził w Krakowie pracując jako szewc. W 1941 powrócił wraz z żoną do Warszawy, po powstaniu warszawskim został osadzony w obozie koncentracyjnym w Stutthofie, następnie w obozie pracy Alt Vorwerk k. Grudziądza, skąd uciekł w październiku 1944.

W 1945 zamieszkał w Krakowie i wraz z żoną Zofią założył Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska. W latach 1950–1951 był kierownikiem artystycznym Teatru Lalka. W latach 1954–1964 był profesorem i dziekanem Wydziału Lalkarskiego krakowskiej PWST. Już jako emeryt pojawił się kilkakrotnie w filmie w rolach epizodycznych.

„Był pionierem nowoczesnego teatru lalek w Polsce, traktowanego jako pełnoprawny dział sztuki teatralnej, o dużych ambicjach artystycznych, przeznaczony nie tylko dla widowni dziecięcej. W prowadzonym przez niego teatrze aktor (występujący w masce) był partnerem lalki. Teatr maski nazwał Jarema nową, współczesną, niewiele mającą wspólnego z maską w znaczeniu antyku czy okresów późniejszych, naszą, wyłącznie polską formą teatru maski”[1].

Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera XX-17-28)[2].

Filmografia

  • 1971 – Bicie serca (tv) jako starzec
  • 1970 – Romantyczni jako lokaj Napoleon
  • 1970 – Wielkanoc (etiuda)
  • 1969 – Struktura kryształu jako dziadek
  • 1965 – Śmierć prowincjała (etiuda)

Ordery i odznaczenia

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Słownik biograficzny teatru polskiego T. II 1900–1980. Warszawa: PWN, 1973, s. 905.
  2. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2023-08-31].
  3. ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  4. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.