Węzeł łączności (centrum łączności) – jednostka organizacyjna wojska, odpowiedzialna za obsługę i kontrolę łączności, składająca się zazwyczaj z ośrodka informacyjnego, ośrodka kryptograficznego oraz stacji nadawczych i odbiorczych[1].

Charakterystyka

Węzeł łączności to wzajemnie ze sobą powiązany zespół urządzeń telekomunikacyjnych rozmieszczonych w terenie lub w obiekcie, przeznaczony do realizacji połączeń oraz administrowania w ramach wojskowego systemu telekomunikacyjnego siecią telekomunikacyjną na określonym obszarze. To też element stanowiska dowodzenia przeznaczony do zapewnienia łączności z innymi stanowiskami (własnymi, przełożonego, podwładnych, współdziałających i wspierających) oraz wewnątrz własnego stanowiska dowodzenia[2]. Węzeł łączności to złożony element sieci łączności stanowiący organizacyjno-techniczne połączenie sił i środków łączności oraz informatyki. Jest rozwijany w miejscu skrzyżowania się lub zbiegu różnych rodzajów linii łączności w celu zapewnienia tworzenia kanałów, ich komutacji oraz komutacji pakietów i utajniania informacji oraz wymiany przesyłek pocztowych[3].

Podział węzłów łączności

ze względu na mobilność[4]:

  • stacjonarne (garnizonowe) WŁ
  • mobilne WŁ:
zapewniają zapewnienia dowództwu związku taktycznego (oddziałów, pododdziałów) łączność radiową, radioliniową, kablową i środkami wojskowej poczty polowej z dowódcami i sztabami: z przełożonym, podwładnymi i współdziałającymi, elementami ugrupowania bojowego, sąsiadami itp[5].

Skład węzła łączności

Węzeł łączności stanowiska dowodzenia dywizji (2007)[4]
  • centrum komutacyjne
    • cyfrowa łącznica telefoniczna
    • komutator sieci komputerowych
    • kablowa telefoniczna sieć abonencka
    • sieć komputerowa
  • grupa środków teletransmisyjnych
    • trzy radiostacje średniej mocy
    • pięć radiostacji małej mocy
    • trzy radiolinie
    • terminal satelitarny
  • grupa wozów dowodzenia
  • punkt kierowania i zarządzania WŁ
    • stacja pocztowa
      • dwie drużyny kursów pocztowych
      • punkt wymiany poczty polowej
    • stacja zasilania 30 KW
      • kablowa sieć energetyczna
Węzeł łączności szczebla operacyjnego (ćwiczebny)

W okresie lat 1960–1990, gdy nie występowały powszechnie urządzenia cyfrowe, a co za tym idzie integracja usług, sieci i systemów, węzeł łączności na wyższych szczeblach dowodzenia był strukturalnie bardzo skomplikowany. Przedstawiony niżej wykaz jego elementów składowych przedstawia frontowy węzeł łączności realizowany przez 2 Brygadę Łączności oraz siły i środki innych jednostek podległych bezpośrednio MON podczas dużych ćwiczeń Układu Warszawskiego.

Węzeł łączności dzielił się na następujące elementy:

  • centrum kierowania węzłem łączności,
    • ASWŁ – aparatownia szefa węzła łączności (dowódcy batalionu),
    • ADŁ – aparatownia dyżurnego łączności,
    • ETG – ekspedycja telegraficzna,
  • stacja szyfrowa,
  • stacja telefoniczna – jawną i środków utajniających,
    • CTFD – centrala telefoniczna dalekosiężna,
    • PL – przełączalnia liniowa,
    • CTF-TI – centrala telefoniczna utajniona (P-243),
    • P-233 – aparatownia telefoniczna urządzeń utajniających (3-4 szt.),
  • stacja telefoniczna w.cz. (przydzielana z Armii Radzieckiej)
    • aparatownia kierowania,
    • aparatownia dyżurnego łączności,
    • centrala zbiorcza,
    • aparatownie urządzeń w.cz.,
  • stacja telegraficzna – jawną i środków utajniających,
    • CTGD – centrala telegraficzna dalekosiężna,
    • AD-M – aparatownia dalekopisowa (1-2 szt.),
    • ATGUU – aparatownia telegraficzna urządzeń utajniających,
    • AD-TI – aparatownia dalekopisowa TI,
  • grupa środków kanałotwórczych,
    • środki łączności dalekosiężnej,
      • AŁD – aparatownia łączności dalekosiężnej (liczba zależna od konfiguracji systemu łączności i ilości przyjmowanych traktów)
    • środki radioliniowe (ilość sprzętu zależna od konfiguracji systemu i liczby przyjmowanych kierunków)
      • R-404 – radiolinia operacyjna (1-2 kpl.),
      • R-409 – radiolinia operacyjno-taktyczna (2-3 szt.),
      • R-405 – radiolinia taktyczna (1-2 szt.),
  • wojskowa stacja pocztowa,
    • EP(J) – ekspedycja poczty(jawna),
    • EP(T) – ekspedycja poczty(tajna),
  • lądowisko śmigłowców,
    • PWP – punkt wymiany poczty,
  • centrum zasilania (ilość sprzętu wynikająca z bilansu mocy zasilanego sprzętu)
    • SZ-1 – stacja zasilania (1-2 szt.),
    • PAD-30 – zespół spalinowo-elektryczny (1-2 szt.),
  • centrum łączności satelitarnej R-440W (od 1984 roku),
    • A-030 – aparatownia nadawczo-odbiorcza,
    • A-031 – aparatownia urządzeń cyfrowych,
    • stacja zasilania,
    • aparatownia wóz kablowy (sypialnia załogi),
    • warsztat naprawczy (warsztat-sypialka dowódcy),
    • przyczepa antenowa,
  • centrum łączności troposferycznej,
    • stacja troposferyczna (np. R-410 później R-412),
  • grupę środków radiowych – odbiorczych,
    • AAKCz – automatyczna aparatownia kontroli częstotliwości (dyżurny środków radiowych),
    • R-110/O – wóz odbiorczy radiostacji dużej mocy R-110 (1-2 szt.),
    • R-102/O – wozy odbiorcze radiostacji średniej mocy R-102 (4-8 szt.),
    • ARO-K1 – aparatownie radioodbiorcze (1-2 szt.),
    • ARO KU-10 – nowsze aparatownie radioodbiorcze (1-2 w późniejszych latach),
    • AZS – aparatownie zdalnego sterowania (1-2 szt.),
    • AGZS – aparatownie grupowego zdalnego sterowania R-151 (w późniejszych latach),
    • SZ-2 – stacja zasilania radiowych środków odbiorczych,
  • grupę radiowych środków nadawczo-odbiorczych (samodzielnych radiostacji),
    • R-140 – radiostacje KF średniej mocy (liczba zależna od zaplanowanego systemu),
    • R-137 – radiostacje UKF średniej mocy (1-2 szt.),
  • grupy radiowych środków nadawczych oddalonych od węzła (10–20 km) (w liczbie i składzie zależnym od zaplanowanego schematu łączności radiowej), a w nich:
    • R-110/N – wozy nadawcze radiostacji dużej mocy R-110 (1-2 szt.),
    • R-110/Z – wozy zasilania nadajników R-110 (1-2 szt.),
    • R-102/N – wozy nadawcza radiostacji R-102 (4-8 szt.),
    • R-140 – radiostacje średniej mocy pracujące jako nadajniki (po wprowadzeniu ap. AGZS w liczbach zależnych od zaplanowanego systemu łączności),
    • radiostacje innych rodzajów sił zbrojnych przydzielone do danego stanowiska dowodzenia.

Na stanowisku dowodzenia brygada rozwijała ponadto:

  • w centrum dowodzenia:
    • AŁ-CD – aparatownia łączności centrum dowodzenia,
    • AS-250 – autobus sztabowy dowódcy (frontu),
    • AS-250 – autobus sztabowy szefa sztabu (frontu),
    • R3-Z – wóz dowodzenia dowódcy (frontu),
  • w innych zarządach stanowiska dowodzenia:
    • WSzK – wóz pracy szefa kierunków,
    • WOK – wóz pracy oficera kierunkowego (4 szt. na każdą armię)
    • PL-S – przełączalnie kablowe – sektorowe (3 szt. w namiotach – biurach napraw telefonów).

Tak rozbudowany system występował na węzłach łączności szczebla operacyjnego (front). Na niższych szczeblach dowodzenia np. w dywizji, stacja telegraficzna jawna i utajniona była reprezentowana przez jedną aparatownię – aparatownię telegraficzną specjalną na samochodzie ATGS.

Jednym z wariantów pracy środków radiowych, już w latach 70 XX w. było alternatywne wykorzystywanie jako radiowych środków nadawczych – nadajników stacjonarnych centrów nadawczych okręgów wojskowych lub MON.

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Michał Huzarski (red.), Jarosław Wołejszo (red.): Leksykon obronności. Polska i Europa. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 2014, s. 62. ISBN 978-83-11-13382-2.
  • Józef Janczak, Mariusz Frączek: Mobilne węzły łączności związku taktycznego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2007. ISBN 978-83-7523-014-7.
  • Instrukcja łączności. Polowe węzły związków operacyjnych. MON Łączn. 277/66
  • T. Popławski: Projektowanie polowych systemów łączności. WAT, Warszawa 1970

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.