Krater Vredefort[infobox 1]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Zerodowane wypiętrzenie centralne
Państwo

 Południowa Afryka

Typ

przyrodniczy

Spełniane kryterium

VIII

Numer ref.

1162

Region[infobox 2]

Afryka

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2005
na 29. sesji

Położenie na mapie Wolnego Państwa
Mapa konturowa Wolnego Państwa, u góry znajduje się punkt z opisem „Krater Vredefort”
Położenie na mapie Południowej Afryki
Mapa konturowa Południowej Afryki, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Krater Vredefort”
Ziemia27°00′S 27°30′E/-27,000000 27,500000
Vredefort
Ilustracja
Ciało niebieskie

Ziemia

Średnica krateru

160 km

Wiek

2023 ± 4 Ma

Źródło nazwy

miejscowości Vredefort

Vredefort – największy z potwierdzonych na Ziemi kraterów uderzeniowych[1], nazwany od znajdującego się w pobliżu jego środka miasteczka Vredefort w prowincji Wolne Państwo, w Republice Południowej Afryki. W 2005 wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO[2].

Szacowana średnica właściwego krateru, w momencie powstania, waha się od 160 km[3] do 300 km, jednak większość badań skłania się w stronę końca tego zakresu (250–280 km). Powstał w wyniku uderzenia w Ziemię planetoidy, której średnicę pierwotnie szacowano na 15 km. Według badań przeprowadzonych w 2022 roku, planetoida mogła mieć 20-25 km średnicy i lecieć z prędkością 15-25 km/s[1]. Zderzenie przypadło w okresie orosiru w paleoproterozoiku, a datowane jest na ok. 2,023 miliarda ± 4 miliony lat temu[4] lub 2,019-2,020 miliarda ± 2-3 miliony lat temu[5]. Uważany jest za drugi najstarszy spośród znanych kraterów uderzeniowych, po znajdującym się w Karelii kraterze Suavjärvi.

Przypisy

  1. 1 2 Allen, N. H., Nakajima, M., Wünnemann, K., Helhoski, S., Trail, D. A Revision of the Formation Conditions of the Vredefort Crater. „Journal of Geophysical Research: Planets”. 127 (8), 2022. DOI: 10.1029/2022JE007186. ISSN 2169-9097. (ang.).
  2. ↑ Roni Amelan: Norwegian Fjords and Japan’s Shiretoko peninsula are among the seven natural sites added to UNESCO’s World Heritage List. whc.unesco.org, 14 lipca 2005. [dostęp 2023-12-26]. (ang.).
  3. ↑ Vredefort. [w:] Earth Impact Database [on-line]. Planetary and Space Science Centre, University of New Brunswick. [dostęp 2012-07-10]. (ang.).
  4. ↑ S.L. Kamo, W.U. Reimold, T.E. Krogh, W.P. Colliston. A 2.023 Ga age for the Vredefort impact event and a first report of shock metamorphosed zircons in pseudotachylitic breccias and Granophyre. „Earth and Planetary Science Letters”. 144 (3-4), s. 369-387, listopad 1996. DOI: 10.1016/S0012-821X(96)00180-X. (ang.).
  5. ↑ D. E. Moser. Dating the shock wave and thermal imprint of the giant Vredefort impact, South Africa. „Geology”. 25 (1), s. 7-10, 1997. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.