Utlenianie fotosensybilizowane, fotooksydacja – proces przeniesienia elektronu (typ I) lub energii (typ II) z cząsteczki barwnika absorbującego (fotosensybilizator) promieniowanie widzialne, ultrafioletowe lub bliską podczerwień, na inną cząsteczkę chemiczną. W typie I dochodzi do utlenienia donora wzbudzony stan trypletowy elektronu przez fotosensybilizatora lub utlenienia samego fotosensybilizatora. Bezpośrednio po absorpcji fotonu fotosensybilizator przechodzi do stanu wzbudzonego singletowego, jeśli jednak nie odda energii i nie powróci do stanu podstawowego może przejść w bardziej trwały stan trypletowy. Co wiąże się z dużym prawdopodobieństwem udziału w reakcji utleniania fotosensybilizowanego[1].

Utlenianie fotosensybilizowane jest przyczyną powstawania w organizmach żywych reaktywnych form tlenu będących przyczyną stresu oksydacyjnego i uszkodzenia związków chemicznych obecnych w komórach[2].

W roślinach, posiadających chlorofile mogące spełniać rolę fotosensybilizatora proces fotooksydacji może prowadzić do uszkodzenia błon poprzez utlenienie lipidów chloroplastowych. Aby zapobiec przekazywaniu energii stanu trypletowego na inne cząsteczki rośliny wykształciły systemy antenowe w których posiadają zarówno cząsteczki chlorofilu jak i karotenoidów. Jeśli stan wzbudzenia chlorofilu nie może być przekazany do centrum reakcji fotoukładu i chlorofil przejdzie w stan trypletowy jego energię przejmują karotenoidy i rozpraszają ja w postaci ciepła co chroni chloroplast przed fotooksydacją[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Andrzej Żądło: Własności melaniny i ich zmiany pod wpływem fotodegradacji. 2005-09-14. [dostęp 2008-12-07]. (pol.).
  2. ↑ Bzducha A., Wołosiak R., 2006. Synergistic effect of antioxidant activity of casein and its enzymatic hydrolysate in combination with ascorbic acid and β-carotene in model oxidation systems. Acta Sci.Pol., Technol. Aliment. 5 (1), 113-133
  3. ↑ Jan Kopcewicz, Stanisław Lewak, Halina Gabryś: Fizjologia roślin. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14549-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.