ulica Józefińska
Podgórze
Ilustracja
Ulica Józefińska – część zachodnia. Skwerek na pierwszym planie nosił do 1918 nazwę plac Cesarza Józefa II.
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Długość

ok. 660 m

Poprzednie nazwy

alte Post Strasse

Przebieg
ul. K.Brodzińskiego, ul. Nadwiślańska
ul. Piwna
ul. Węgierska
ul. Krakusa
ul. Targowa
ul. Na Zjeździe
ul. Lwowska, ul. J.H.Dąbrowskiego
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Józefińska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Józefińska”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Józefińska”
Ziemia50°02′44,4″N 19°57′11,3″E/50,045674 19,953132

Ulica Józefińska – ulica w Krakowie, w dzielnicy XIII w Podgórzu.

Ulica jest jedną z najstarszych w pierwotnym układzie urbanistycznym miasta Podgórza. Wytyczono ją po nadaniu Podgórzu praw miejskich w 1784, w miejscu dawnego traktu wiodącego w kierunku Wieliczki i dalej na Ruś. Nazywana była alte Post Strasse. Obecną nazwę otrzymała na cześć cesarza rzymskiego i arcyksięcia Austrii Józefa II Habsburga.

W latach 1941–1943 znajdowała się na obszarze krakowskiego getta[1].

Powojenna przebudowa i przedłużenie ulicy Na Zjeździe spowodowało podzielenie ulicy Józefińskiej na dwie części.

Na skwerze u zbiegu ulic Józefińskiej, Nadwiślańskiej i Piwnej, noszącym do roku 1918 nazwę placu Cesarza Józefa II, postawiono w 2018 pomnik dawnemu prezydentowi Krakowa Juliuszowi Leo. Za czasów jego prezydentury połączono miasto Podgórze z Krakowem.

Zabudowa

Zabudowa ulicy to głównie czynszowe kamienice oraz kilka obiektów użyteczności publicznej w większości z końca XIX wieku.

  • ul. Józefińska 2 - klasycystyczny dworek (zajazd) z końca XVIII wieku.
  • ul. Józefińska 2a - kamienica, proj. Jakub Spira, 1936.
  • ul. Józefińska 4 - Zajazd "Pod Lwem".
  • ul. Józefińska 10-12 - późnoklasycystyczny dom z początków XIX wieku, szkoła. W czasie II wojny światowej Arbeitsamt w krakowskim getcie. Obecnie szkoła muzyczna.
  • ul. Józefińska 14 (ul. Węgierska 18) - kamienica z 1903. Podczas wojny, w latach 1941-1945 w budynku znajdował się Szpital Żydowski. Likwidując getto w marcu 1943 Niemcy wymordowali wszystkie osoby, które się w nim znajdowały. Obecnie ma w w niej siedzibę MOPS.
  • ul. Józefińska 16 (ul. Węgierska 15) - znajdowały się tutaj zabytkowe, najstarsze podgórskie domy z końca XVIII wieku. W 2023 zostały wyburzone a na ich miejscu urządzono parking.
  • ul. Józefińska 18 - secesyjny budynek dawnej Kasy Oszczędności Miasta Podgórza, projektował Antoni Dostal, 1909. Nad wejściem znajduje się płaskorzeźba "Oszczędność", a w zwieńczeniu herb Podgórza. Podczas II wojny światowej siedziba Żydowskiej Samopomocy Społecznej. W 1942 miejsce selekcji mieszkańców getta przeprowadzonej przez gestapo[2]. Obecnie bank.
  • ul. Józefińska 23 - secesyjna kamienica, projektował być może Nachman Kopald, ok. 1910.
  • ul. Józefińska 39 - tutaj w getcie znajdował się Dom Sierot przeniesiony z ul. Dietla 64. Podczas likwidacji getta i sierocińca Niemcy wymordowali większość dzieci, zamordowano także ich opiekunów, którzy pozostali z podopiecznymi m.in. Dawida Altera Kurzmanna. Obecnie budynek nie istnieje a na jego miejscu znajduje się niewielki pomnik upamiętniający podopiecznych sierocińca.


Przypisy

  1. ↑ Andrea Löw, Marcus Roth: Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Kraków: Universitas, 2014, s. 70–71. ISBN 978-83-242-2642-9.
  2. ↑ Mapa Podgórza z opisem obiektów, portal: Podgorze.pl

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.