ulica Gwiaździsta
Powstańców Śląskich
Ilustracja
Rondo Václava Havla a za nim perspektywa ul. Gwiaździstej[uwaga 1]. W lewo od ronda odchodzi ul. Krucza, w prawo – ul. Wielka.
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

690 m

Przebieg
0 ul. Swobodna
100 m dojazd do Novotelu
190 m dojazd do bloku przy ul. Zielińskiego 22-36
(dawna ul. Mała)
345 m dojazd do bloku przy ul. Zielińskiego 40-54
495 m dojazd do bloku przy ul. Zielińskiego 58-72
światła 600 m ul. Szczęśliwa
światła 685 m przejście dla pieszych
810 m Rondo Václava Havla
(ul. Wielka i ul. Krucza)
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Gwiaździsta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Gwiaździsta”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Gwiaździsta”
Ziemia51°05′54,6″N 17°01′23,5″E/51,098500 17,023200

Ulica Gwiaździsta – ulica na terenie osiedla Południe we Wrocławiu łącząca obecnie rondo Havla (u zbiegu z ul. Wielką i ul. Kruczą) na południowym zachodzie z ul. Swobodną na północnym wschodzie. Leży pomiędzy równoległymi do niej ul. Powstańców Śląskich a ul. Zielińskiego i liczy obecnie ok. 810 m długości. Do roku 1945 nosiła nazwę Kronprinzenstraße[uwaga 2].

Projekt ulicy powstał w roku 1873, a jako pierwszy zrealizowany został odcinek pomiędzy ówczesnymi Viktoriastraße i Augustastraße (po wojnie noszących nazwy Lwowska i Szczęśliwa). Do ok. 1883 powstały dalsze odcinki (do Friedrich Schiller Straße – późniejszej ul. Małej – na północny wschód oraz na południowy zachód do Hohenzollernstraße – późniejszej ul. Zaporoskiej). Jako ostatni powstał kilkudziesięciometrowy, ślepy odcinek na północny wschód (nie dochodzący jednak wówczas do Sadowastraße, czyli późniejszej ul. Swobodnej). W latach 1884–1887 ułożono na tej ulicy brukowaną nawierzchnię.

Jedyny budynek przy ul. Gwiaździstej ocalały po II wojnie światowej: Gwiaździsta 65-67[uwaga 3]; maj 2014

Z ważniejszych obiektów, położonych przy tej ulicy przed II wojną światową, wymienić można Provinzial-Hebammen-Lehr-Anstalt, czyli Szkołę Akuszerek (spory kompleks na posesji pod numerem 23)[uwaga 4] oraz wybudowany w 1886 jeden z kilku[uwaga 5] budynków Landesversicherungsanstalt Schlesien (zakładu ubezpieczeniowego pruskiej prowincji śląskiej) – pod numerem 65-67[uwaga 3].

Oprócz nich wiadomo między innymi, że na posesji nr 42 znajdował się zakład mistrza piekarskiego Hermanna Tosta[1], na posesji nr 48 (na rogu z Viktoriastraße, tj. ze Lwowską) znajdowała się restauracja Hermanna Girlicha[2], na posesji nr 74 (na rogu z Goethe Straße, tj. z późniejszą Wielką) znajdowała się restauracja Paula Schuberta[3], zaś na posesji 84 (na rogu z Lothringenstraße, tj. z późniejszą ul. Ostrą, już nieistniejącą) gospoda „Barisch”[4].

Gwiaździsta w kierunku pd.-zach., w tle budowa Sky Tower, po prawej blok przy ul. Zielińskiego 58-72; listopad 2010
Gwiaździsta w kierunku pn.-wsch., po prawej budowa (z siatkami na rusztowaniach) II etapu Nowego Centrum Południowego (ul. Gwiaździsta 14-16); kwiecień 2019

Oblężenie Festung Breslau w 1945 doprowadziło do zrujnowania praktycznie całej zabudowy tej ulicy[uwaga 3] i po usunięciu gruzów przez ponad dwadzieścia lat pozostawała ona częścią ponadstuhektarowego obszaru pustej przestrzeni w mieście. Dopiero w roku 1969 wybudowano i oddano do użytku pierwsze budynki mieszkalne przy południowo-wschodniej (nieparzystej) stronie ul. Gwiaździstej[uwaga 6]; w kolejnych latach również obiekty usługowe i handlowe, przy czym aż do końca XX wieku niemal wszystkie po tej samej, nieparzystej stronie[uwaga 7]; jedynymi obiektami po stronie parzystej (stałymi[uwaga 8]) był zbudowany w latach 1978–1980 Hotel Wrocław[uwaga 9] i kilkanaście lat później (w 1997) – parking wielopoziomowy przy tym hotelu. Dokonano też pewnych korekt przebiegu ulicy: jej końcowy odcinek, pierwotnie dochodzący do ul. Zaporoskiej, w latach 1966–1967 został zabudowany od nowymi budynkami mieszkalnymi[uwaga 10], przez co ulica Gwiaździsta została skrócona i kończyła się skrzyżowaniem z ulicą Kruczą. Natomiast po przeciwnej stronie, na początku ulicy (który był cały czas „ślepy”), pod koniec lat 70. przedłużono ją o kolejnych kilkadziesiąt metrów doprowadzając jezdnię do ulicy Swobodnej.

Dopiero w wieku XXI rozpoczęto zabudowę parzystej strony ulicy Gwiaździstej: przy końcowym odcinku ulicy, w kwartale Gwiaździstej, Wielkiej, Powstańców Śl. i Szczęśliwej w miejscu, gdzie znajdował się wieżowiec Poltegor Centre wraz z otaczającymi go tymczasowymi barakami i placem parkingowym zbudowano w latach 2008–2012 kompleks Sky Tower. Wraz z budową tego kompleksu dokonano wymiany nawierzchni ulicy w jego sąsiedztwie, a skrzyżowanie z ul. Wielką i Kruczą przebudowano tak, że utworzono na nim rondo, którego patronem został Václav Havel. Z kolei przy odcinku początkowym ulicy (Gwiaździsta 6-12) w roku 2015 ukończono etap I zabudowy tzw. „Nowego Centrum Południowego”, a kolejny etap (dwa budynki przy Gwiaździstej 14-16) ukończony ma być w 2019 r. Rozpoczęto też roboty na działce sąsiedniej przy Gwiaździstej (tymczasowo oznaczonej w Systemie Informacji Przestrzennej Wrocławia numerami 36-60).

Uwagi

  1. ↑ Pozycja fotografującego na krótkim kikucie zlikwidowanego w latach 70. XX w. odcinka ul. Gwiaździstej, obecnie pełniącego już tylko rolę dojazdu do parkingu osiedlowego.
  2. ↑ W języku niemieckim Kronprinz, czyli książę koronny, to tytuł monarszego następcy tronu.
  3. 1 2 3 Budynek przy Gwiaździstej 65-67 jest jedynym przy tej ulicy, który nadawał się do odbudowy po zniszczeniach z 1945 roku i istnieje do dzisiaj; mieści się w nim obecnie dyrekcja Dolnośląskiego Centrum Onkologii. Wojnę przetrwały również pozostałe budynki kompleksu dawnego zakładu ubezpieczeniowego; po roku 1945 odbudowano je i przekazano pierwotnie na potrzeby ZUS, ale w 1954 r. podjęto decyzję o zorganizowaniu w nich kompleksu Wojewódzkiego Ośrodka Onkologicznego, który – po niezbędnych adaptacjach – rozpoczął swoją działalność 1 lipca 1956. Późniejsze przekształcenia i rozbudowa Ośrodka doprowadziły do powstania w nim Dolnośląskiego Centrum Onkologii.
  4. ↑ Na tyłach tego kompleksu, od strony ulicy równoległej do Kronprinzenstraße (Gwiaździstej), tj. od Höfchenstraße (Zielińskiego), pod numerem 68, znajdowała się willa dyrektora tej Szkoły.
  5. ↑ Pozostałe budynki należące do całego kompleksu, miały swoje wejścia od dzisiejszych ul. Kruczej, ul. Zielińskiego i pl. Hirszfelda.
  6. ↑ Są to trzy jedenastokondygnacyjne budynki z wielkiej płyty, ustawione ukosem do ul. Gwiaździstej i do ul. Zielińskiego, noszące adresy ul. Zielińskiego numery: 22-36, 40-54 i 58-72.
  7. ↑ Strona nieparzysta ulicy Gwiaździstej znajduje się po strony ul. Zielińskiego.
  8. ↑ Naprzeciwko ośrodka onkologicznego ustawione zostały w latach 60. XX wieku lekkie baraki, które choć miały być obiektami tymczasowymi, to przetrwały aż około pół wieku (służyły potrzebom administracji szpitala); zlikwidowano je dopiero w roku 2006.
  9. ↑ Budynek hotelu nosi adres ul. Powstańców Śląskich 5/7.
  10. ↑ W związku z tą zabudową znikła też ulica Ostra, dawna Lothringenstraße.

Przypisy

  1. ↑ Breslau, Hermann Tost, Bäckermeister, 1912. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
  2. ↑ Restauracja Girlicha. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
  3. ↑ Kamienica narożna ul.Wielka 9 i ul.Gwiaździsta 74. Restauration Paul Schubert.. [dostęp 2019-04-15]. (pol.).
  4. ↑ Gospoda Barisch. [dostęp 2019-04-15]. (pol.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.