Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Widok od skrzyżowania z ul. Studencką na południe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
380 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°03′43,0″N 19°55′39,0″E/50,061944 19,927500 |
Ulica Garncarska – ulica w Krakowie, w dzielnicy I, na Piasku. Biegnie od ulicy Krupniczej do ulicy Józefa Piłsudskiego, za skrzyżowaniem z którą jej przedłużeniem staje się ulica Retoryka[1][2].
Historia
Ulica znajduje się na obszarze dawnej osady zwanej Krupniki, notowanej od XVI wieku, która stanowiła część podkrakowskiej jurydyki miejskiej Garbary. Osada zamieszkiwana była przeważnie przez krupników – rzemieślników zajmujących się wyrobem mąki i kaszy. Z tego powodu ulica zwana była od XVI wieku Krupniczą lub Krupniki. Obecna nazwa po raz pierwszy jest wzmiankowana w 1836 roku i stosowana była wówczas także w odniesieniu do dzisiejszej ulicy Krupniczej. Regulacje w latach 1883 i 1896 ukształtowały ulicę Garncarską w jej obecnym przebiegu[1].
Zabudowa
Zabudowę ulicy stanowią głównie 2- i 3-piętrowe kamienice czynszowe z końca XIX i początku XX wieku, wzniesione w stylu eklektycznym i modernistycznym[1][3].
- ul. Garncarska 2 (ul. Krupnicza 30) – Kamienica w stylu secesyjnym. Projektował Kazimierz Zieliński, 1906.
- ul. Garncarska 4 – Kamienica w stylu secesyjnym. Projektował Kazimierz Zieliński, 1906. Na ścianie frontowej znajduje się tablica upamiętniająca mieszkającego w tej kamienicy gen. broni Zygmunta Zielińskiego, 2007.
- ul. Garncarska 5 – Zabytkowa kamienica (wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego)[4]. Wzniesiona w roku 1893.
- ul. Garncarska 6 – Dom z fasadą o uproszczonej dekoracji nawiązującej do form historycznych. W 1986 roku w elewację kamienicy wmurowano tablicę upamiętniającą Stanisława Okonia.
- ul. Garncarska 8 – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Paweł Barański (?), 1879.
- ul. Garncarska 9 – Kamienica o cechach architektury modernistycznej. Projektowali Roman Bandurski i Wiktor Miarczyński, 1912.
- ul. Garncarska 10 (ul. Studencka 29) – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Karol Rybiński, 1894.
- ul. Garncarska 11–13 – Gmach dawnej Lecznicy Związkowej. Projektowali Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, 1910–1911. Zbudowany pierwotnie w stylu modernistycznym z wykorzystaniem elementów architektury dworkowej. Przebudowany gruntownie w latach 1929–1930, również przy współudziale Mączyńskiego, budynek został podwyższony, rozbudowany o pawilon boczny, zatracił większość pierwotnych cech stylowych. Obecnie siedziba Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie.
- ul. Garncarska 12 (ul. Studencka 14) – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Władysław Ekielski, 1892–1893.
- ul. Garncarska 14 – Kamienica w stylu eklektycznym. Projektował Karol Zaremba, 1893–1895.
- ul. Garncarska 16 – Kamienica w stylu eklektycznym z dekoracją sgraffitową i rzeźbą alegoryczną autorstwa Tadeusza Błotnickiego. Projektował Karol Zaremba jako swój dom własny, 1896–1898. Wpisana do rejestru zabytków[4].
- ul. Garncarska 18 (pl. Sikorskiego 1) – Dom Studencki im. Stanisława Bilskiego (obecnie hotel pielęgniarek). Projektowali Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, 1928. Wpisany do rejestru zabytków[4].
- ul. Garncarska 19 – Kamienica w stylu modernistycznym. Projektował Ludwik Wojtyczko, 1936.
- ul. Garncarska 21 – Kamienica w stylu modernistycznym. Projektowali Stanisław Wexner i Henryk Jakubowicz, 1937.
Kamienica znajduje się na szlaku „Modernistyczne Godła Kamienic”. Nad wejściem umieszczono godło w formie dużej płaskorzeźby przedstawiającej klęczącą figurę kobiety, do której z dwóch stron podlatują ptaki. W dolnej części zachowała się sygnatura LW[5]. - ul. Garncarska 23 (ul. Wenecja 1) – Kamienica Pod Lwem (Pod Świętym Markiem), zwana też Domem Weneckim. Projektował Kazimierz Hroboni, 1911–1912. Wpisana do rejestru zabytków[4]. Na ścianie frontowej znajduje się tablica upamiętniająca mieszkającego w tej kamienicy kompozytora Władysława Żeleńskiego[6].
- ul. Garncarska 24–26 – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, zespół klasztorny sercanek. Projektował Władysław Kaczmarski, 1895–1900. Klasztor i kaplica zostały wpisane do rejestru zabytków[4].
- Widok od ul. Wenecja na północ
- ul. Garncarska 2 (ul. Krupnicza 30)
Kamienica (proj. Kazimierz Zieliński, 1906) - ul. Garncarska 3
Modernistyczna kamienica - ul. Garncarska 4
Kamienica (proj. Kazimierz Zieliński, 1906) - ul. Garncarska 5
Zabytkowa kamienica - ul. Garncarska 6
Kamienica - ul. Garncarska 8
Kamienica (proj. Paweł Barański (?), 1879) - ul. Garncarska 9
Kamienica (proj. Roman Bandurski i Wiktor Miarczyński, 1912) - ul. Garncarska 11–13
Gmach dawnej Lecznicy Związkowej, obecnie siedziba Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie (proj. Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, 1910–1911) - ul. Garncarska 12 (ul. Studencka 14)
Kamienica (proj. Władysław Ekielski, 1892–1893) - ul. Garncarska 14
Kamienica (proj. Karol Zaremba, 1893–1895) - ul. Garncarska 16
Kamienica, dom własny (proj. Karol Zaremba, 1896–1898) - ul. Garncarska 23 (ul. Wenecja 1)
Kamienica Pod Lwem (Dom Wenecki) (proj. Kazimierz Hroboni, 1911–1912) - ul. Garncarska 24–26
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i zespół klasztorny sióstr sercanek (proj. Władysław Kaczmarski, 1895–1900) - ul. Garncarska 21
Godło na kamienicy
Przypisy
- 1 2 3 Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 229–230. ISBN 83-01-13325-2.
- ↑ Praca zbiorowa: Kraków plan miasta. Kraków: 2024. ISBN 978-83-8184-589-2.
- ↑ Gminna ewidencja zabytków - Kraków. [w:] www.bip.krakow.pl [on-line]. [dostęp 2022-04-19].
- 1 2 3 4 5 Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-03-31] .
- ↑ Michał Wiśniewski: Godła kamienic. Kobieta z ptakami.. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Kazimierz Kisielewski: Ludzie, zdarzenia, zabytki. Tablice pamiątkowe o sławnych ludziach w Krakowie. Kraków: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej Oddział w Krakowie, 1984, s. 23.