wieś | |
Widok na Uchorowo od strony wsi Pacholewo | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2009) |
479 |
Strefa numeracyjna |
61 |
Kod pocztowy |
64-604[1] |
Tablice rejestracyjne |
POZ, PZ |
SIMC |
0590088 |
Położenie na mapie gminy Murowana Goślina | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego | |
52°38′13″N 16°56′46″E/52,636944 16,946111[2] |
Uchorowo (niem. Ohrendorf) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Murowana Goślina, ok. 9 km na pn.-zach. od Murowanej Gośliny i tyleż na wschód od Obornik.
W pobliżu wsi znajduje się rezerwat Śnieżycowy Jar.
Wieś szlachecka, własność wojewody płockiego Piotra Potulickiego, około 1580 roku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[3]. ]W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego. Jedna z większych wsi położona przy trasie Murowana Goślina – Oborniki Wlkp Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1388. Obecnie wieś liczy 519 mieszkańców.
We wsi znajdują się następujące atrakcje:
Park- położony jest przy szosie Murowana Goślina-Oborniki, w połowie drogi między miejscowościami (po 9 km), w których znajdują się najbliższe stacje kolejowe. W odległości 150 m od bramy parkowej znajduje się przystanek autobusowy PKS. Park ma kształt nieregularny, jego powierzchnia wynosi 5,4 ha. Na terenie parku w roku 1870 wybudowany został pałacyk, usytuowany w parku prawie centralnie, nieco bliżej zachodniej granicy. Tuż przy niej stała rządcówka, z południowo – zachodniej strony na skraju parku stajnia, wozownia i inne budynki gospodarcze. Drogi parkowe miały przebieg krajobrazowy, ich układ był jednak mało urozmaicony. Po I wojnie światowej, gdy majątek przeszedł w polskie ręce zaistniały w parku kolejne zmiany. Zmieniła się nieco granica parku; od strony południowo – zachodniej powiększono ogród i wybudowano małą szklarnię (istniała jeszcze na planach z 1972 roku). Parkiem zajmował się ogrodnik, który miał uczniów i pięć kobiet pracujących wyłącznie w parku. Pięknie utrzymany i pielęgnowany w ówczesnych czasach park w Uchorowie był w bezleśnej okolicy enklawą zieleni i świadczył o kulturze właścicieli majątku. Z dawnych budowli architektonicznych do dnia dzisiejszego na terenie parku zachowały się: pałacyk, kapliczka i rządcówka.
Pałac - został zbudowany w latach 1840-1870 przez ówczesnych właścicieli majątku- przybyłą z Berlina rodzinę von Jagow. Formy budowli nawiązują do architektury renesansowych willi włoskich. Dwór wyremontowano w latach 1985-1987. Obecnie niszczeje. Z pierwotnego wystroju i wyposażenia budynku nie zachowało się nic poza stolarką okienną.
Kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP- Początkowo służyła właścicielom niemieckim i była kaplicą ewangelicką. Po 1919 roku znalazła się w rękach polskich. Obecnie kapliczka uchorowska należy do parafii pw. św. Tymoteusza w Białężynie. W pobliżu kaplicy znajduje się krzyż i dzwonnica.
Spichlerz- Jest to budynek dwukondygnacyjny o dość ciekawej fakturze – kamieni polnych i cegły – kilka lat temu poddany gruntownej renowacji. Obecnie jest w stanie bardzo dobrym. Prawdopodobnie wybudowany ok. 1870-1890.
Rezerwat Śnieżycowy Jar- W 1975 r. nad brzegami strumienia wcinającego się głęboko w krawędź doliny Warty, utworzony został rezerwat florystyczny o powierzchni ponad 9 ha, któremu nadano nazwę „Śnieżycowy Jar”. Powstał on w celu zachowania i ochrony stanowiska masowo występującej na nizinach śnieżycy wiosennej. Ogromne połacie kwitnącej śnieżycy wiosennej można podziwiać najczęściej w drugiej połowie marca w jarze znajdującym się na terenie lasów leśnictwa Uchorowo - nadleśnictwo Łopuchówko, które obejmuje obszar 255 ha.
Historia
Miejscowość znana od roku 1388 jako część Opola Chojnickiego. Pierwszym wymienionym z imienia właścicielem był Paszek, który w roku 1408 miał sprawę z proboszczem ze Skórzewa - prawdopodobnie jakiś spór graniczny, gdyż od roku 1391 sąsiednim Szymankowem władali Krupkowie ze Skórzewa. W roku 1418 wieś posiadał kanclerz poznański Mikołaj Górka, zaś w 1503 Mikołaj Młyński (obaj herbu Łodzia). Natomiast w roku 1580 pobór z Uchorowa i Szymankowa płacił Melchior Raczkowski. W czasach późniejszych wielokrotnie zmieniało właścicieli, aż ok. 1760 przeszło w ręce Mycielskich a następnie Garczyńskich. W 1813 roku wieś przejął Józef Goetzendorf-Grabowski herbu Zbiświcz, oficer napoleoński. Niepowodzenia finansowe zmusiły go do odsprzedaży w 1845 r. majątku niemieckiej rodzinie von Jagow. W rękach niemieckich Uchorowo pozostało do roku 1918, kiedy zostało nabyte przez przemysłowca z Poznania, Zdzisława Drostego.
Zabytki
- Dwór z lat 40. XIX w. zbudowany dla von Jagów, przebudowany w końcu XIX w. Jest to parterowy budynek z piętrowymi ryzalitami w obu fasadach i trójkondygnacyjną, ośmioboczną wieżą nakrytą dachem stożkowym (powstała podczas przebudowy). Położony w rozległym, otoczonym murem parku. Stan budynku dobry, parku nie najlepszy. Obecnie w rękach prywatnych.
- Kaplica pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Uchorowie z 1890 r. (należy do parafii w Białężynie).
- Wóz pożarniczy z 1965 r. STAR 25 o imieniu „Balbinka”, była własność PGR-u w Uchorowie przekazana mieszkańcom wsi.
Wóz jest w czynnej służbie pożarniczej w miejscowym OSP. Samochód gaśniczy Star 25 GSBAM 2000/8+8 typu 028 z nadwoziem N-762. Podwozie typu A 26 P dostarczała Starachowicka FSC. Pojazd przeznaczony był do przewozu sześcioosobowej sekcji gaśniczej, a wyposażono go w motopompę, autopompę i zbiornik wody. Napędzał go silnik typu S-474 osiągający moc 77,2 kW przy 3000 obr./min. Największą zmianą w układzie napędowym pojazdu było przeniesienie skrzyni przekładniowej do środkowej części podwozia i zastosowanie przystawki odbioru mocy przeznaczonej do napędu autopompy. Rozwiązanie to pozwoliło na rezygnację ze skrzynki rozdzielczej. Samochód otrzymał nowe dwusegmentowe nadwozie. Pierwszy segment tworzyła zmodernizowana dwuosobowa kabina kierowcy oznaczona symbolem N 20.1. Jej tylne okno połączone zostało elastyczną harmonijką z czteroosobowym przedziałem załogi mieszczącym się w drugim segmencie nadwozia. Za przedziałem załogi w schowku nad zwijadłami umieszczono przenośną motopompę typu M 8/8. W tylnej części nadwozia mieścił się zbiornik na wodę gaśniczą, o objętości 2000 dm³ a także zbiornik na środek pianotwórczy (o objętości 150 dm³). Autopompa typu A 8/8 wbudowana w tylną część podwozia odbierała napęd od przystawki skrzyni przekładniowych poprzez przegubowe wały napędowe i przekładnię łańcuchową. Autopompa mogła pracować również w czasie jazdy. Na przedniej części dachu zamocowane zostało działko wodno-pianowe zasilane z autopompy, a obok niego dwuprzęsłowa drabina o długości 10 m. Samochód był dodatkowo wyposażony w urządzenie szybkiego natarcia z wężem o długości 35 m, zakończonym prądownicą i połączonym z autopompą. Przy zachowaniu rozstawu osi 3850 mm długość pojazdu wynosiła 6750 mm, a jego wysokość 2800 mm. Dopuszczalna masa całkowita wzrosła prawie o 800 kg i wynosiła 8610 kg. Produkcja tych samochodów w latach 1966-1967 utrzymywała się na poziomie 360-370 sztuk rocznie.
Dwór
Dwór eklektyczny zbudowany w latach czterdziestych XIX w. dla rodziny von Jagow. Na początku XX w. rozbudowano dwór dobudowując wieżę i aneks. Budynek parterowy z częściowo mieszkalnym piętrem, zwieńczony niskimi dwuspadowymi dachami. Piętrowy ryzalit w fasadzie frontowej, w fasadzie ogrodowej zaokrąglony ryzalit poprzedzony tarasem ze schodami, z zamkniętymi półkoliście oknami. Z boku trzykondygnacyjna ośmioboczna wieża nakryta stożkowym dachem, z przylegającą niewielką dobudówką zwieńczoną tarasem. Od pn.- zach. parterowy aneks założony na rzucie litery L.
Linki zewnętrzne
- Miejsce Pamięci Narodowej - dawna Szkoła Podstawowa im. Leona Masiakowskiego. mpn.poznan.uw.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Dwory Wielkopolski - Uchorowo. staff.amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-08)].
- Plan odnowy miejscowości Uchorowo
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1323 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142442
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 251.