Klasa |
niszczyciel |
---|---|
Typ |
Porter |
Historia | |
Stocznia |
Fore River Shipyard, Quincy |
Położenie stępki |
2 stycznia 1934 |
Wodowanie |
11 grudnia 1935 |
US Navy | |
Wejście do służby |
28 sierpnia 1936 |
Wycofanie ze służby |
8 stycznia 1947 |
Los okrętu |
złomowany w 1947 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
1834 ts (projektowana standardowa) |
Długość |
116,2 m |
Szerokość |
11,3 m |
Zanurzenie |
3,96 m |
Napęd | |
cztery kotły parowe, dwie turbiny o łącznej mocy 50 000 shp napędzające dwie śruby | |
Prędkość |
37 węzłów |
Zasięg |
6500 Mm przy 12 w. |
Uzbrojenie | |
1944: 6 dział kal. 127 mm 10 dział kal. 40 mm 6 dział kal. 20 mm 8 wyrzutni torped kal. 533 mm | |
Załoga |
194 |
USS Moffett (DD-362) – amerykański niszczyciel z okresu II wojny światowej, jedna z ośmiu jednostek typu Porter. Budowany od początku 1934 roku w Fore River Shipyard w Quincy, wszedł do służby w US Navy 28 sierpnia 1936 roku.
Po rozpoczęciu działań wojennych w Europie uczestniczył w patrolach neutralności na południowym Atlantyku, a następnie na Morzu Karaibskim. Był w składzie eskorty prezydenckiej w rejsie na Nową Fundlandię. Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny prowadził operacje konwojowe na Atlantyku, 17 maja 1943 roku zatapiając we współdziałaniu z lotnictwem i niszczycielem „Jouett” niemiecki okręt podwodny U-128. Na początku sierpnia tegoż roku uczestniczył w poszukiwaniach innego U-Boota, U-604. Od 1944 roku eskortował konwoje atlantyckie z wojskami i sprzętem przygotowywanym do inwazji w Europie. Odstawiony do rezerwy w listopadzie 1945 roku, został wycofany ze służby 8 stycznia 1947 roku a wkrótce potem sprzedany firmie rozbiórkowej i zezłomowany.
Projektowanie i budowa
Pod koniec lat 20. XX wieku w Stanach Zjednoczonych prowadzono prace koncepcyjne nad skonstruowaniem dużych niszczycieli, zdolnych do pełnienia roli przewodników flotylli. Podpisany w kwietniu 1930 roku traktat londyński ograniczył maksymalną wyporność niszczycieli na 1850 ton angielskich (ts) i taką graniczną wielkość przyjęto dla projektowanych jednostek[1]. W maju 1932 roku stocznia New York Shipbuilding z Camden w stanie New Jersey przedstawiła szczegółowy projekt nowego typu niszczycieli, nazwanego typem Porter od nazwy pierwszej budowanej jednostki i otrzymała kontrakt na cztery okręty. Kolejne cztery miała wybudować stocznia Fore River w Quincy w stanie Massachusetts, należąca do koncernu Bethlehem Steel. Stępki pod trzy z czterech zamówionych w Quincy niszczycieli, w tym DD-362, przyszłego „Moffeta”, położono tego samego dnia, 2 stycznia 1934 roku[2].
Ceremonia wodowania okrętu odbyła się 18 kwietnia 1936 roku, nazwę, nadaną dla uczczenia kontradmirała Williama A. Moffetta (1869–1933) użyto po raz pierwszy w historii US Navy[3]. Matką chrzestną była córka patrona, panna Beverly Moffett[4]. Niszczyciel został przejęty przez US Navy 28 sierpnia 1936 roku w Bostonie, z komandorem Andrew H. Addomsem jako pierwszym dowódcą[3].
Opis konstrukcji
Jak wszystkie niszczyciele typu Porter, „Moffett” miał stalowy, nitowany kadłub o klasycznym kształcie, z wzniesioną dziobówką i uskokiem na wysokości przedniego komina. Charakterystyczną cechą pierwotnego wyglądu okrętu były rozbudowane, wysokie nadbudówki i dwa trójnożne maszty[2]. Przy długości całkowitej 116,2 m (113,4 m na konstrukcyjnej linii wodnej) i szerokości maksymalnej 11,3 m, projektowana wyporność standardowa wynosiła 1834 ts, a pełna 2597 ts[5], a zanurzenie przy wyporności pełnej 3,96 m[1] (po wojennych modernizacjach, gdy wyporność pełna wzrosła do ponad 2850 ts, zanurzenie maksymalne przekraczało 4,2 m[6]). Projektowana załoga miała liczyć 194 oficerów, podoficerów i marynarzy, w późniejszym okresie, wraz ze wzmacnianiem małokalibrowego uzbrojenia przeciwlotniczego, wzrastała[2].
Napęd okrętu stanowiły dwie, umieszczone w oddzielnych maszynowniach, turbiny parowe systemu Parsonsa, zasilane w parę przez cztery kotły wodnorurkowe Babcock & Wilcox i napędzające dwie śruby[2]. Łączna moc siłowni wynosiła 50 000 shp i miała według projektu zapewnić uzyskanie prędkości maksymalnej 37 węzłów[1]. Zapas 635 ton paliwa płynnego pozwalał na uzyskanie zasięgu maksymalnego 6500 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 12 węzłów[5]. Zasilanie w energię elektryczną zapewniały dwa turbogeneratory o łącznej mocy 400 kW oraz dwa awaryjne generatory wysokoprężne o mocy po 70 kW[2]. Spaliny z kotłowni odprowadzane były przez dwa kominy[6].
Pierwotne uzbrojenie niszczyciela składało się z ośmiu armat Mk 12 kal. 127 mm w czterech podwójnych, nieopancerzonych wieżach artyleryjskich, rozmieszczonych w superpozycjach na dziobie i rufie. Podstawy Mk 22 nie były przystosowane do strzelania przeciwlotniczego[2]. Do kierowania ich ogniem służyły dwa dalocelowniki optyczne Mk 35[6]. Artylerię przeciwlotniczą stanowiły dwa czterolufowe zestawy armat automatycznych kal. 28 mm, po jednym za wieżą nr 2 i przed wieżą nr 3, oraz dwa pojedyncze wielkokalibrowe karabiny maszynowe typu Browning M2 kal. 12,7 mm, na platformie wokół tylnego komina[2]. Ponadto niszczyciel posiadał osiem wyrzutni torped kal. 533 mm w dwóch poczwórnych zestawach umieszczonych w osi symetrii na śródokręciu, z ośmioma torpedami zapasowymi[7]. Do wykrywania okrętów podwodnych służył sonar typu QC, zaś ich zwalczanie umożliwiały dwie zrzutnie bomb głębinowych na rufie[2].
W odróżnieniu od kilku siostrzanych okrętów, „Moffett” nie przeszedł w czasie wojny głębszej modernizacji uzbrojenia[8]. Pod koniec 1942 roku otrzymał nowe małokalibrowe działa przeciwlotnicze: dwa podwójne stanowiska armat Bofors kal. 40 mm wraz z przyrządami naprowadzania Mk 51 w miejsce dotychczasowych armat kal. 28 mm oraz sześć pojedynczych dział automatycznych Oerlikon kal. 20 mm: dwa na bocznych pomostach nadbudówki dziobowej, cztery na platformie wokół tylnego komina, zamiast wielkokalibrowych karabinów maszynowych. W tym samym czasie zainstalowano na okręcie radary typów SC (obserwacji przestrzeni powietrznej) i SG (obserwacji nawodnej)[8]. Na początku 1944 roku dodano na rufowej nadbudówce niski maszt z anteną radionamiernika HF/DF[9]. W lipcu 1944 roku „Moffett” ponownie trafił do stoczni, gdzie usunięto mu trzecią, licząc od dziobu, wieżę artyleryjską, instalując na jej miejsce poczwórny zestaw armat kal. 40 mm Boforsa i dodając jeszcze jeden zestaw podwójny[10]. W takiej konfiguracji uzbrojenia, z sześcioma działami kal. 127 mm, dziesięcioma przeciwlotniczymi kal. 40 mm i sześcioma kal. 20 mm, okręt pozostał do końca aktywnej służby. Uzbrojenie torpedowe wciąż pozostawało niezmienne[11].
Przebieg służby
Po podniesieniu bandery „Moffett” odbył rutynowy cykl prób morskich i artyleryjskich oraz szkoleń załogi, po czym wszedł do czynnej służby w US Navy. Początkowo, podobnie jak wszystkie siostrzane okręty, operował na Pacyfiku, jako okręt flagowy 9. Eskadry Niszczycieli (Destroyer Squadron – DesRon)[2][uwaga 1]. Był także wykorzystywany do zadań specjalnych: od 29 kwietnia do 1 maja 1937 roku przebywał na jego pokładzie prezydent Franklin D. Roosevelt, gdy zapragnął zapolować na tarpony w pobliżu Port Aransas w Teksasie[12]. Po rozpoczęciu działań wojennych w Europie brał udział w intensywnych ćwiczeniach floty oraz patrolowaniu granicy morskiej Stanów Zjednoczonych[13]. W tym czasie amerykańska marynarka rozpoczęła przerzucanie części sił na Atlantyk. W 1941 roku znalazły się tam trzy spośród niszczycieli typu Porter, w tym „Moffett”[10], który został okrętem flagowym 8. Eskadry Niszczycieli w składzie Floty Atlantyckiej[2].
Od 24 kwietnia 1941 roku[3] uczestniczył w patrolach neutralności – mających na celu ochronę amerykańskiej i alianckiej żeglugi przed zagrożeniem ze strony U-Bootów na półkuli zachodniej – na południowym Atlantyku, wzdłuż wybrzeża Brazylii, z bazą w Recife[10]. Wchodził wówczas w skład Task Force 3 kontradmirała Jonasa H. Ingrama[14]. Później został przebazowany w rejon Morza Karaibskiego i Puerto Rico, skąd uczestniczył w ochronie żeglugi przed okrętami Vichy, bazującymi na Gwadelupie i Martynice[3]. W tym okresie wchodził w skład 17. Dywizjonu 9. Eskadry Niszczycieli[15]. W pierwszych dniach sierpnia 1941 roku został, wraz z niszczycielami „McDougal”, „Winslow”, „Sampson” i „Madison”[16] przydzielony do eskorty prezydenta Roosevelta, udającego się na pokładzie krążownika „Augusta” na spotkanie z premierem Winstonem Churchillem w Zatoce Placentia na Nowej Fundlandii, podczas którego uchwalono Kartę Atlantycką[3]. W listopadzie 1941 roku wszedł w skład zespołu floty TG 14.4, z lotniskowcem „Ranger” oraz krążownikami ciężkimi „Vincennes” i „Quincy”, eskortującego brytyjski konwój WS-12X w drodze do Singapuru. W morzu zastała go informacja o ataku na Pearl Harbor[17].
Po 7 grudnia 1941 roku „Moffett” pozostał na Atlantyku, prowadząc patrole wzdłuż wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych i biorąc udział w eskorcie konwojów na południowym Atlantyku i Morzu Karaibskim, od czasu do czasu zawijając do portów amerykańskich, gdzie był poddawany dokowaniom i remontom. Pod koniec 1942 roku wymieniono mu małokalibrowe uzbrojenie przeciwlotnicze[8]. W 1943 roku kontynuował służbę na Atlantyku, docierając także do portów Afryki Zachodniej. 17 maja tegoż roku na Morzu Karaibskim, płynąc w eskorcie konwoju TB-13 z Trynidadu[9], został wraz z niszczycielem „Jouett” wezwany przez załogi patrolujących samolotów Martin Mariner, które wykryły w pobliżu nieprzyjacielski okręt podwodny i zaatakowały go bombami głębinowymi oraz ostrzelały z broni pokładowej[18]. Po przybyciu na miejsce obserwatorzy dostrzegli na powierzchni morza U-Boota, który z powodu odniesionych uszkodzeń miał problemy z zanurzeniem[9]. Obydwa niszczyciele otworzyły ogień z dział artylerii głównej, wystrzeliwując łącznie 204 pociski kal. 127 mm (lub 247 pocisków[19]) i uzyskując cztery bezpośrednie trafienia. W efekcie ostrzału U-128 zatonął dziobem naprzód[18], być może po otwarciu przez jego załogę zaworów dennych[19]. „Moffett” uratował 51 (lub 50[3]) rozbitków wraz z dowódcą, kapitanem Hermannem Steinertem[9]. Czterech z nich zmarło później na pokładzie niszczyciela[18].
Trzy miesiące później, płynące w eskorcie krążownika lekkiego „Memphis” i statku handlowego w kierunku Wyspy Wniebowstąpienia[3] „Moffett” i „Jouett” dołączyły do pościgu za innym U-Bootem, U-604, wykrytym wcześniej i poważnie uszkodzonym przez lotnictwo[20]. 3 sierpnia, po nawiązaniu kontaktu sonarowego, pierwszy z nich przeprowadził dwa ataki bombami głębinowymi, jednak niemiecki dowódca wymanewrował poszukujące go niszczyciele, korzystając z urządzenia zakłócającego Aphrodite[21]. Tym niemniej uszkodzenia, zadane U-604 przez lotnictwo były na tyle poważne, że nie miał on szans dotarcia do Europy i 11 sierpnia został zatopiony przez załogę, która przeszła na inne jednostki[21].
Na początku 1944 roku „Moffett” przebywał w stoczni w Stanach Zjednoczonych, a po jej opuszczeniu, 26 marca dołączył do konwoju YN-87[11] jako okręt dowodzenia eskortą. Konwój prowadził do Wielkiej Brytanii grupę holowników, barek i okrętów desantowych przeznaczonych dla wojsk przygotowywanych do desantu w Normandii. Po zawinięciu do portów Walii i Irlandii Północnej, niszczyciel powrócił 11 maja do Nowego Jorku[3]. W lipcu 1944 roku znów trafił do stoczni, gdzie został częściowo przezbrojony[11]. Na przełomie lipca i sierpnia był w eskorcie konwoju UGS-48, płynącego do Bizerty. 1 sierpnia stoczył walkę z niemieckimi samolotami, kładąc zasłonę dymną i dzięki gwałtownym manewrom unikając storpedowania. 27 sierpnia powrócił do Stanów Zjednoczonych. Jego ostatnią misją eskortową była osłona konwoju do Oranu w kwietniu 1945 roku[3].
Po powrocie niszczyciel został skierowany na remont do stoczni w Bostonie, a 28 maja przeholowany do Charleston[3], gdzie miał zostać poddany kapitalnemu remontowi i przezbrojeniu[11]. Jednak w obliczu nadchodzącego zakończenia działań wojennych prace wstrzymano w sierpniu. 2 listopada 1945 roku okręt został przeniesiony w skład Floty Rezerwowej, w której przebywał do skreślenia z listy floty 8 stycznia 1947 roku[3]. 16 maja tegoż roku został sprzedany firmie rozbiórkowej Boston Metals Co. z Baltimore i zezłomowany[11].
W toku swej służby otrzymał dwa odznaczenia bojowe (Battle Stars)[3].
Uwagi
- ↑ DANFS i opierające się na nim publikacje podają, że „Moffett” stacjonował od 1937 roku w Newport w stanie Rhode Island, wchodząc w skład Floty Atlantyckiej. Przeczą temu autorzy innych opracowań, m.in. M. J. Whitley.
Przypisy
- 1 2 3 Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.): Conway's All the World's Fightning Ships 1922–1946. London: 1980, s. 125. ISBN 0-85177-146-7.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wojciech Holicki. Amerykańskie niszczyciele typu Porter. „Nowa Technika Wojskowa”. 1/1998. s. 49–54. ISSN 1230-1665.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Moffett. [w:] Dictionary of American Fighting Ships [on-line]. [dostęp 2012-11-21].
- ↑ Grzegorz Nowak, Sławomir Brzeziński: Amerykański niszczyciel USS Moffett. s. 3.
- 1 2 А. В. Дашьян, С. В. Патятин, Н. В. Митюков, М. С. Барабанов: Флоты Второй Мировой. Москва: 2009, s. 291–292. ISBN 978-5-699-33872-6. (A. W. Daszjan, S. W. Patjatin, N. W. Mitiukow, M. S. Barabanow: Fłoty Wtoroj Mirowoj. Moskwa: 2009. )
- 1 2 3 Al Adcock: US Destroyer in action. Part 2. Carrolton, TX: 2004, s. 15–17. ISBN 0-89747-467-8.
- ↑ Dave McComb: US Destroyers 1939–45. s. 13.
- 1 2 3 Grzegorz Nowak, Sławomir Brzeziński: Amerykański niszczyciel USS Moffett. s. 5.
- 1 2 3 4 Grzegorz Nowak, Sławomir Brzeziński: Amerykański niszczyciel USS Moffett. s. 6.
- 1 2 3 M. J. Whitley: Destroyers of World War Two: An International Encyclopedia. Annapolis: 2002, s. 261–263. ISBN 0-87021-326-1.
- 1 2 3 4 5 Grzegorz Nowak, Sławomir Brzeziński: Amerykański niszczyciel USS Moffett. s. 7.
- ↑ J. Guthrie Ford, Mark Creighton: Images of America: Port Aransas. Charleston, SC: 2010, s. 99–100. ISBN 978-0-7385-7960-3.
- ↑ Grzegorz Nowak, Sławomir Brzeziński: Amerykański niszczyciel USS Moffett. s. 4.
- ↑ Theodore Roscoe: United States Destroyer Operations in World War II. s. 38.
- ↑ Dave McComb: US Destroyers 1939–45. s. 22.
- ↑ John W. Huston (red.): American Airpower Comes of Age: General Henry H. "Hap" Arnold's World War II Diaries. Volume I. Maxwell Air Force Base: 2002, s. 254. ISBN 1-58566-093-0.
- ↑ Theodore Roscoe: United States Destroyer Operations in World War II. s. 41–42.
- 1 2 3 Alan C. Carey: Galloping Ghosts of the Brazilian Coast: United States Naval Air Operations in the South Atlantic during World War II. Lincoln, NE: 2004, s. 40–43. ISBN 0-595-31527-5.
- 1 2 Clay Blair: Hitlera wojna U-bootów: Ścigani. s. 254–255.
- ↑ Theodore Roscoe: United States Destroyer Operations in World War II. s. 288.
- 1 2 Clay Blair: Hitlera wojna U-bootów: Ścigani. s. 404–405.
Bibliografia
- Clay Blair: Hitlera wojna U-bootów: Ścigani 1942–1945. Warszawa: 2007. ISBN 978-83-89656-28-5.
- Dave McComb: US Destroyers 1939–45: Pre-war classes. Botley, Oxford: 2010, seria: Osprey New Vanguard nr 162. ISBN 978-1-84908-252-5.
- Grzegorz Nowak, Sławomir Brzeziński: Amerykański niszczyciel USS Moffett. Wyszków: 2001, seria: Niszczyciele II wojny światowej nr 4. ISBN 83-87918-14-8.
- Theodore Roscoe: United States Destroyer Operations in World War II. Annapolis: 1953. ISBN 0-87021-726-7.
Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships. Treści te są umieszczone tutaj.