Twierdzielewo
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Anny
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

międzyrzecki

Gmina

Przytoczna

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

66-340[1]

Tablice rejestracyjne

FMI

SIMC

0186016

Położenie na mapie gminy Przytoczna
Mapa konturowa gminy Przytoczna, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Twierdzielewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Twierdzielewo”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Twierdzielewo”
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego
Mapa konturowa powiatu międzyrzeckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Twierdzielewo”
Ziemia52°32′19″N 15°35′23″E/52,538611 15,589722[2]

Twierdzielewo (niem. Schwirle[3]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Przytoczna.

Historia

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1448 jako „Twyerdzelewo”, 1508 „Twyerdzelevo”, 1509 „Twierdzelewo”, 1521 „Tewyrzylowo”, 1563 „Twierdzielewo”, 1603 „Cwierdzielewo”[4].

Była wsią duchowną, należącą do Opactwa Cystersów w Zemsku-Bledzewie. Wieś została lokowana w 1448 przez opata bledzewskiego Piotra, który na jej ustanowienie wystawił przywilej dla sołtysów w Rokitnie. Toczyli oni później między sobą spory o wieś oraz o podział dochodów, bowiem poprzedni przywilej, wydany przez opata Michała dla ojca obecnych sołtysów, zawierał błędy w liczbie łanów. Było to spowodowane faktem, że w lasach oraz na rolach, które sołtysi i kmiecie z Rokitna dotychczas posiadali oraz, na których mieli swoje uprawy, opat dokonał lokacji wsi i obdarzył ją wolnizną, dając sołtysom z Rokitna jako rekompensatę ostrów Mała Dąbrówka do wykarczowania wraz z prawem do zakładania barci w okolicznych lasach wokół Rokitna i Twiedzielwa. W 1521 opat bledzewski sprzedał sołectwo w Rokitnie i nadał sołtysowi prawo zakładania barci w okolicznych lasach, za co ten zobowiązany był płacić mu kwartę miodu rocznie[4].

W 1508 leżała do powiatu poznańskiego Korony Królestwa Polskiego w parafii Rokitno. Odnotowano tego roku pobór podatków we wsi od 4 łanów. W 1509 pobór od 4 łanów i łana sołtysiego. W 1563 pobór od 4,5 łana, 2 łanów sołtysich, karczmy, kowala, dwóch komorników. W 1577 pobór od wsi płacił opat bledzewski. W 1580 od 6,5 łana, 6 zagrodników, kowala oraz pasterza, który posiadał 20 owiec pobór zapłacił opat bledzewski[4].

W 1554 wybudowano we wsi kościół. W XIX wieku datowano go na podstawie napisu: „fundatum 1554”, który umieszczony był na jednej z belek więźby dachowej, obecnie nieistniejącej[4].

W 1580 miejscowość była wsią duchowną, własnością opata bledzewskiego, położoną w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5].

Po rozbiorach Polski miejscowość wraz z całą Wielkopolską znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815–1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[6]. Twierdzielewo należało do okręgu rokitnickiego tego powiatu i stanowiło część majątku Rokosowo, którego właścicielem po nacjonalizacji majętności klasztoru bledzewskiego był wówczas rząd pruski w Berlinie[6]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 136 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 19 dymów (domostw)[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest kościół filialny pod wezwaniem św. Anny, z XVIII wieku[7].

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1316 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141951
  3. ↑ Schwirle. [dostęp 2014-02-26]. (niem.).
  4. 1 2 3 4 Jurek 2014 ↓.
  5. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 31.
  6. 1 2 3 Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowicza, 1846, s. 259.
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 31. [dostęp 2013-01-28].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.