Turzyca sztywna
Ilustracja
Morfologia turzycy sztywnej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca sztywna

Nazwa systematyczna
Carex elata All.
Fl. Pedem. 2: 272 (1785)[3]
Synonimy
  • Carex hudsonii A. Benn.
  • Carex stricta Good.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Turzyca sztywna, t. Hudsona (Carex elata All.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych (turzycowatych), występujący w Europie, zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryce[5][3]. W Polsce gatunek rodzimy, pospolity na niżu[6].

Morfologia

Pokrój
Kwiatostan
Stanowisko turzycy sztywnej w rezerwacie Wysokie Bagno
Pokrój
Roślina zielna, bylina tworząca zwarte kępy.
Łodyga
Trójkanciasta, sztywna, wysokości (20)50–120(130) cm, górą szorstka, u dołu silnie ulistniona.
Liście
Dość wąskie, szerokości 3-4(6) mm, o ostrych krawędziach, grzbieciste, sinozielone. Pochwy liściowe żółtobrunatne, połyskujące, sieciowato porozrywane. Brzegi liści podczas suszenia zwijają się zawsze pod spód.
Kwiaty
Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany - kłosy. Kłosy szczytowe męskie, od jednego do trzech, długości 3-6(7) cm, wałeczkowate, siedzące bądź na krótkich szypułkach. Kwiaty męskie z trzema pręcikami. Ich przysadki zazwyczaj rdzawe, długości 4-5 mm. Kłosy żeńskie dolne, od dwóch do czterech, walcowate, długości 1,5-6(8) cm, grubości 5-7 mm, wzniesione. Kwiaty żeński z jednym słupkiem o dwóch znamionach, ich przysadki podługowato lancetowate, tępe lub niekiedy zaostrzone, ciemnobrunatne, z jasnozieloną środkową smugą, krótsze od pęcherzyków, długości 2,5-3,5 mm, szerokości 1 mm. Podsadki górne krótkie, szczecinowate, dolna listkowata, bezpochwiasta, krótsza od kwiatostanu.
Owoce
Żółtobrązowy, soczewkowaty orzeszek, długości 2 i szerokości 1,5 mm, ukryty w jajowatym pęcherzyku. Pęcherzyki jajowate, spłaszczone, (2)3,5-4 mm długości oraz ok. 2 mm szerokości, 5-7 nerwowe, żółtozielone, z krótkim, całobrzegim dzióbkiem, ułożone dachówkowato, wcześnie odpadają.

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie w kwietniu i maju.
Siedlisko
Zasiedla siedliska mokre, głównie torfowiska niskie, błotniste łąki, szuwary i olsy.
Fitocenozy
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Magnocaricion oraz zespołu (Ass.) szuwaru turzycy sztywnej (Caricetum elatae)[7].
Genetyka
Somatyczna liczba chromosomów 2n = 74-80[8].

Zmienność

Wyróżnia się podgatunki[9]:

  • Carex elata All. subsp. elata
  • Carex elata All. subsp. omskiana (Meinsh.) Jalas

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
  3. 1 2 Carex elata All., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-28].
  4. ↑ Carex elata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Carex elata L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
  6. ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 125, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  7. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  9. ↑ Flora Europaea. Royal Botanic Garden Edinburgh. [dostęp 2009-06-16]. (ang.).

Bibliografia

  • Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
  • Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.