.jpg.webp) „Turunmaa” w 1942 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Crichton, Turku |
| Położenie stępki |
1916 |
| Wodowanie |
1918 |
Zamówiony dla  MW Imperium Rosyjskiego
| |
| Nazwa |
„Czirok” (Чирок) |
 Merivoimat
| |
| Nazwa |
„Turunmaa” |
| Wejście do służby |
1918 |
| Wycofanie ze służby |
1953 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna: 342 tony |
| Długość |
całkowita: 50,1 metra |
| Szerokość |
6,8 m |
| Zanurzenie |
2,9 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 2 kotły Yarrow moc 1150 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
15 węzłów |
| Zasięg |
700 Mm przy prędkości 15 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 75 mm (2 x I) 1 działko plot. kal. 40 mm miny | |
| Załoga |
48 |
Turunmaa – fińska kanonierka z dwudziestolecia międzywojennego i okresu II wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony przez Imperium Rosyjskie jako jedna z sześciu jednostek typu Wodoriez. Okręt został zwodowany w 1918 roku w stoczni Crichton w Turku i w tym samym roku wszedł do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej. W maju 1943 roku „Turunmaa” została ciężko uszkodzona przez radzieckie samoloty. Od 1945 roku jednostkę wykorzystywano jako trałowiec. Okręt skreślono z listy floty w 1953 roku.
Projekt i budowa
Flota Bałtycka, borykająca się podczas I wojny światowej z brakiem małych jednostek eskortowych, w 1916 roku zamówiła w fińskich stoczniach 12 okrętów, potocznie nazywanych kanonierkami Borowskiego (od nazwiska polskiego oficera Michaiła Borowskiego)[1][2]. Budowane jednostki, klasyfikowane ówcześnie jako dozorowce (storożewyje korabli), odznaczały się silnym uzbrojeniem i dużą dzielnością morską przy niewielkiej wyporności[3].
Przyszła „Turunmaa” była jedną z sześciu kanonierek typu Wodoriez[4][5]. Okręt został zamówiony przez Rosyjską Marynarkę Wojenną w 1916 roku w stoczni Crichton w Turku pod nazwą „Czirok” (Чирок) i w tym roku położono jego stępkę[4][6][uwaga 1]. Jednostka została zwodowana w 1918 roku i następnie przejęta przez Finów[6][7].
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był niewielką, jednokominową kanonierką z dwoma masztami[6]. Długość całkowita kadłuba wynosiła 50,1 metra (47 metrów między pionami), szerokość 6,8 metra i zanurzenie 2,9 metra[6][8]. Wyporność normalna wynosiła 342 tony[6][9]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 1150 KM, do której parę dostarczały dwa kotły Yarrow[2][6]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 15 węzłów[2][6]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 50 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 700 Mm przy prędkości 15 węzłów[5][7].
Uzbrojenie artyleryjskie kanonierki składało się z dwóch pojedynczych dział Canet kal. 75 mm L/48 i pojedynczego działka plot. Vickers kal. 40 mm QF Mark II L/39[5][7]. Okręt mógł też zabrać na pokład 30 min[7].
Załoga okrętu liczyła 48 oficerów, podoficerów i marynarzy[2][7].
Służba
W 1918 roku jednostkę wcielono do służby w Marynarce Wojennej Finlandii pod nazwą „Turunmaa”[2][6]. Kanonierka służyła w okresie międzywojennym jako okręt szkolny, wraz z bliźniaczą jednostką „Karjala”[2]. Na początku lat 40. z pokładu usunięto działko Vickers kal. 40 mm, instalując w zamian trzy pojedyncze działka plot. Madsen kal. 20 mm L/60[7]. 2 maja 1943 roku nieopodal Haapasaari kanonierka została ciężko uszkodzona przez radzieckie lotnictwo i osadzona na mieliźnie[7]. Okręt powrócił do służby w październiku 1943 roku[7]. Po zakończeniu II wojny światowej jednostka wykonywała zadania trałowe, oczyszczając z min Zatokę Fińską[7]. Okręt skreślono z listy floty w 1953 roku[7][9].
Uwagi
- ↑ Według Parkes 1934 ↓, s. 156 i McMurtrie 1941 ↓, s. 160 okręt zamówiono w 1914 roku.
Przypisy
- ↑ Wawrzynkowski 2015 ↓, s. 14.
- 1 2 3 4 5 6 Parkes 1934 ↓, s. 156.
- ↑ Wawrzynkowski 2015 ↓, s. 14-16.
- 1 2 Wawrzynkowski 2015 ↓, s. 16.
- 1 2 3 Gogin 2018R ↓.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 319.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gogin 2018F ↓.
- ↑ McMurtrie 1941 ↓, s. 160.
- 1 2 Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 364.
Bibliografia
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: KARJALA gunboats (1918). Navypedia. [dostęp 2018-01-28]. (ang.).
- Ivan Gogin: VODOREZ guard vessels. Navypedia. [dostęp 2018-01-28]. (ang.).
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
- Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
- Marcin Wawrzynkowski: Kanonierki ORP Komendant Piłsudski i ORP Generał Haller. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2015. ISBN 978-83-7889-321-9.
