Trudziczkowate
Ilustracja
Combretum constrictum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mirtowce

Rodzina

trudziczkowate

Nazwa systematyczna
Combretaceae R. Br.
Prodr.: 351. 27 Mar 1810[3]
Typ nomenklatoryczny

Combretum Loefl.[3]

Migdałecznik właściwy

Trudziczkowate (Combretaceae) – rodzina roślin z rzędu mirtowców zawierająca w zależności od ujęcia systematycznego od 11 do 20 rodzajów obejmujących około 500 gatunków (z czego 250 reprezentuje rodzaj Combretum, a 200 – Terminalia)[4]. Należą tu drzewa i liany rosnące zazwyczaj w lasach monsunowych oraz krzewy spotykane głównie na sawannach. Rośliny z trzech rodzajów (Lumnitzera, Conocarpus i Laguncularia) tworzą namorzyny. Największe zróżnicowanie rodzajów jest w subsaharyjskiej Afryce, poza tym liczni przedstawiciele spotykani są w Azji Południowo-Wschodniej oraz w tropikalnej części Ameryki Południowej i Środkowej[4]. Dane kopalne świadczą o dawniej szerszym rozprzestrzenieniu rodziny, w tym o występowaniu w Europie podczas trzeciorzędu[5].

Morfologia

Pokrój
Drzewa osiągające do 50 m wysokości, liany do 30 m długości oraz różnej wielkości krzewy. Rodzaj Laguncularia tworzy korzenie oddechowe[4].
Liście
Zwykle naprzeciwległe, czasem skrętoległe. Pojedyncze, zwykle z jednokomórkowymi włoskami i wielokomórkowymi gruczołkami. Od spodu w kątach nerwów włoski tworzą skupienia (domacja). Blaszka jest zazwyczaj całobrzega, ogonka brak lub jest krótki[4].
Kwiaty
Zwykle drobne i zebrane w groniaste kwiatostany. Promieniste, obupłciowe i pozbawione płatków korony. Zalążnia dolna, jednokomorowa, utworzona z 4–5 owocolistków zawiera zwisające na długich osadkach 2 lub 6 zalążki. Zrośnięta jest z kubeczkowatym dnem kwiatowym. Działek kielicha jest od 4 do 5. Pręciki występują zwykle w dwóch oddalonych od siebie okółkach w liczbie dwukrotnie wyższej od liczby działek kielicha[6][5].
Owoce
Jednonasienne niełupki[6], przypominające orzechy, pestkowce lub skrzydlaki. W przypadku roślin rosnących w namorzynach – dojrzewają na roślinie macierzystej[4][5].

Systematyka

Pozycja według APWeb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina bazalna dla rzędu mirtowców (Myrtales)[2].

mirtowce

Combretaceae – trudziczkowate


Onagraceae – wiesiołkowate

Lythraceae – krwawnicowate


Myrtaceae – mirtowate

Vochysiaceae

Melastomataceae – zaczerniowate

Crypteroniaceae

Alzateaceae

Penaeaceae








Podział rodziny[7][6][8]

Ze względu na wyraźną odrębność rośliny z rodzaju Strephonema wyodrębniane są do osobnej podrodziny, a czasem nawet rodziny (Strephonemataceae). Rośliny te występują w zachodniej Afryce i wyróżniają się słupkiem wpółdolnym i nasionami zawierającymi duże, półkuliste liścienie[4][2].

Podrodzina: Combretoideae Beilschmied

  • Calycopteris Lamarck
  • Combretum Loefl.
  • Conocarpus L. – sęczowina, szyszcze
  • Dansiea Byrnes
  • Finetia Gagnepain
  • Guiera Adans. ex Juss.
  • Laguncularia C.F.Gaertn.
  • Lumnitzera Willd. – lumnicera
  • Macropteranthes F.Muell.
  • Terminalia L. – migdałecznik, wyżyca, katappa

Podrodzina Strephonematoideae Engler & Diels

  • Strephonema Hook.f.

Zastosowanie

Rośliny zawierają garbniki, śluzy i saponiny wyciekające z pnia po nacięciu i twardniejące, używane czasem jako zamiennik gumy arabskiej. Znaczna zawartość garbników i saponin jest przyczyną wykorzystywania niektórych gatunków do ich przemysłowego pozyskania oraz do celów leczniczych[5]. Liczne gatunki z rodzaju Torminalia dostarczają cenionego drewna. Niektóre pnącza o efektownych kwiatach sadzone są jako rośliny ozdobne (np. Combretum indicum (d. Quisqualis indica) i Combretum grandiflorum). Nasiona migdałecznika właściwego są jadalne[4].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 3 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-11-12] (ang.).
  3. 1 2 James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – C. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-15]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 209. ISBN 1-55407-206-9.
  5. 1 2 3 4 Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
  6. 1 2 3 Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  7. ↑ List of Genera in COMBRETACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-11-12] (ang.).
  8. ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 418. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.