Tritoniopsis caffra | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Tritoniopsis | ||
Nazwa systematyczna | |||
Tritoniopsis H.M.L. Bolus S. African Gard. 19: 123. Apr 1929[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
T. lesliei H. M. L. Bolus[3] | |||
Synonimy | |||
|
Tritoniopsis – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 23 gatunki[5][6]. Wszystkie rośliny są endemitami niewielkiego florystycznego Państwa Przylądkowego (Prowincja Przylądkowa Zachodnia w Afryce Południowej), z jednym gatunkiem o szerszym zasięgu sięgającym East London w Prowincji Przylądkowej Wschodniej[7]. Rośliny te zasiedlają gleby powstające z piaskowców w formacji fynbos, często w miejscach skalistych[8]. Kwitną latem, gdy liście obumierają, przy czym często kwitnienie jest inicjowane przez pożary[9].
Morfologia
- Pokrój
- Tęgie byliny z głęboko w gruncie osadzonymi bulwocebulami okrytymi włóknisto poszarpanymi łuskami. Pędy kwiatostanowe osiągają u różnych gatunków od 40 do 100 cm wysokości[8].
- Liście
- Dwurzędowe, płaskie i sztywne, bez wiązki centralnej[8], z dwiema lub większą liczbą wiązek przewodzących[10].
- Kwiaty
- Zebrane w kłosokształtne, spiralne dwurzędki. Wsparte są dwoma skórzastymi przysadkami, z zewnętrzną krótszą od wewnętrznej[10]. Okwiat efektowny, barwny (najczęściej różowy do fioletowego i czerwonego, rzadziej biały, żółty, brązowy lub kremowy)[9]. Sześć listków okwiatu zrośniętych jest się w krótszą lub dłuższą rurkę, na końcu dwuwargową (grzbiecistą)[10]. Pręciki trzy wygięte wzdłuż górnego listka okwiatu. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy krótkie ramiona[10].
- Owoce
- Trójkomorowe, okazałe, skórzaste torebki zawierające kanciaste nasiona, często oskrzydlone[8].
Systematyka
Rodzaj z plemienia Tritoniopsideae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[4].
- Wykaz gatunków[5]
- Tritoniopsis antholyza (Poir.) Goldblatt
- Tritoniopsis bicolor J.C.Manning & Goldblatt
- Tritoniopsis burchellii (N.E.Br.) Goldblatt
- Tritoniopsis caledonensis (R.C.Foster) G.J.Lewis
- Tritoniopsis dodii (G.J.Lewis) G.J.Lewis
- Tritoniopsis elongata (L.Bolus) G.J.Lewis
- Tritoniopsis flava J.C.Manning & Goldblatt
- Tritoniopsis flexuosa (L.f.) G.J.Lewis
- Tritoniopsis intermedia (Baker) Goldblatt
- Tritoniopsis lata (L.Bolus) G.J.Lewis1
- Tritoniopsis latifolia G.J.Lewis
- Tritoniopsis lesliei L.Bolus
- Tritoniopsis nemorosa (E.Mey. ex Klatt) G.J.Lewis
- Tritoniopsis nervosa (Baker) G.J.Lewis
- Tritoniopsis parviflora (Jacq.) G.J.Lewis1
- Tritoniopsis pulchella G.J.Lewis
- Tritoniopsis pulchra (Baker) Goldblatt
- Tritoniopsis ramosa (Klatt) G.J.Lewis1
- Tritoniopsis revoluta (Burm.f.) Goldblatt
- Tritoniopsis toximontana J.C.Manning & Goldblatt
- Tritoniopsis triticea (Burm.f.) Goldblatt
- Tritoniopsis unguicularis (Lam.) G.J.Lewis
- Tritoniopsis williamsiana Goldblatt
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
- 1 2 Tritoniopsis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
- 1 2 Genus: Tritoniopsis L. Bolus. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
- 1 2 Tritoniopsis. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 294, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ John C. Manning, P. Goldblatt. Three new species of Tritoniopsis (Iridaceae: Crocoideae) from the Cape Region of South Africa. „Bothalia - African Biodiversity and Conservation”. 31, 2, 2001.
- 1 2 3 4 Cameron McMaster: Tritoniopsis – the striking mountain pipes. Farmer's Weekly, 2008. [dostęp 2019-03-03].
- 1 2 Tritoniopsis. Pacific Bulb Society. [dostęp 2019-03-03].
- 1 2 3 4 John Manning: Field Guide to Wild Flowers of South Africa. Penguin Random House South Africa, 2013. ISBN 1-920544-86-0.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.