Tonizm – system numeryczny wiersza, charakteryzujący się występowaniem tej samej liczby zestrojów akcentowych (sylab pod jednym akcentem) w jednym wersie. W wierszu tonicznym może występować przerzutnia, bardzo ważny jest rym w klauzuli. Tonizm może być łączony w wierszu z sylabizmem (tak pisał między innymi Broniewski). W tonizmie najczęściej występują wiersze sześcio- i trzyakcentowe.

W poezji polskiej tonizm pojawił się w Księdze ubogich Kasprowicza, często używa go Kazimiera Iłłakowiczówna.

Wiersz toniczny czteroakcentowy nierymowany, ale aliterowany, był typowy dla literatury staroangielskiej. Na temat wersyfikacji staroangielskiej pisali Jerzy Kuryłowicz i Monika Opalińska[1]. Czteroakcentowiec występuje też w metryce nowoangielskiej. W ten sposób ułożony jest wiersz Roberta Browninga Meeting at night (Spotkanie w nocy).

  • The grey sea and the long black land;
  • And the yellow half-moon large and low;
  • And the startled little waves that leap
  • In fiery ringlets from their sleep,
  • As I gain the cove with pushing prow,
  • And quench its speed i' the slushy sand.

Tonizm występuje również w wersyfikacji rosyjskiej. Wierszem tonicznym jest dolnik.

Przypisy

  1. ↑ Monika Opalińska, To the rhythm of poetry. A study of late Old English metrical prayers, Warszawa, 2014; Monika Opalińska, Pieśni szarej godziny. Elegie staroangielskie Kodeksu z Exeter. Warszawa Pieśń szarej godziny. Elegie staroangielskie Kodeksu z Exeter, Warszawa 2013; Monika Opalińska, Sen o Krzyżu. Staroangielski poemat mistyczny, Warszawa 2007.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.