Tlenek wanadu(V)
Monowarstwa tlenku wanadu(V)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

V2O5

Masa molowa

181,88 g/mol

Wygląd

żółtobrązowe kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

1314-62-1

PubChem

14814

Podobne związki
Podobne związki

Ta2O5, Nb2O5

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Tlenek wanadu(V), V
2O
5 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym wanad występuje na V stopniu utlenienia. Stosowany jako katalizator, np. przy produkcji kwasu siarkowego, w reakcji utleniania dwutlenku siarki (SO
2) do tritlenku siarki (SO
3).

Otrzymywanie

Tlenek wanadu(V) jest ostatecznym produktem utleniania wanadu, ale często jest zanieczyszczony wówczas niższymi tlenkami[5]. Czysty związek otrzymuje się poprzez termiczny rozkład metawanadanu(V) amonu[5][6]:

2NH
4VO
3 → V
2O
5 + 2NH
3↑ + H
2O↑

Właściwości

W czystej postaci ma barwą żółtopomarańczową wynikającą ze zjawiska przeniesienia ładunku. Jest umiarkowanym utleniaczem. W reakcji z dwutlenkiem węgla, dwutlenkiem siarki lub kwasem szczawiowym ulega redukcji do ciemnoniebieskiego tlenku wanadu(IV), VO
2[5].

Słabo rozpuszcza się w wodzie, a jego roztwory mają odczyn lekko kwasowy. Ma właściwości amfoteryczne. Z zasadami tworzy wanadany(V), a w mocnych kwasach powstaje kation dioksydowanadowy VO+
2[5].

Jony ortowanadanowe(V) VO3−
4 obecne są w roztworach silnie zasadowych (pH > 12[6] lub >13[5]). Po obniżeniu pH ulegają one dimeryzacji[5][6]:

2 VO3−
4 + 2 H+
 ⇌ V
2O4−
7 + H
2O

Po dalszym obniżaniu pH stopień polimeryzacji zwiększa się. W pH 6–9 obecne są pozostające w równowadze trimery V
3O3−
9 i tetramery V
4O4−
12, które poniżej pH 6,5 przechodzą w dekamery V
10O6−
28, HV
10O5−
28 i H
2V
10O4−
28 (stopień polimeryzacji i protonowania zależy też od stężenia[5]). Kondensacji jonów do stopnia n > 4 towarzyszy pojawienie się barwy żółtej, która dalej przechodzi w ciemnopomarańczową. Po zakwaszeniu roztworu do pH <2–3, poliwanadany rozpadają się z wytworzeniem bladożółtych kationów wanadylowych[5][6]:

H
2V
10O4−
28 + 14 H+
 ⇌ 10 VO+
2 + 8 H
2O

Pomimo słabej rozpuszczalności jest silną trucizną[3][6], ma też działanie mutagenne i teratogenne[3]. Nie ma smaku[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-98, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  2. 1 2 Tlenek wanadu(V), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Tlenek wanadu(V) (nr 204854) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-05-20]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. ↑ Tlenek wanadu(V) (nr 204854) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-07-05]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 Norman N. Greenwood, Alan Earnshaw, Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 981–987, ISBN 0-7506-3365-4 (ang.).
  6. 1 2 3 4 5 6 Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, t. 2, Warszawa: PWN, 2002, s. 877–879, ISBN 83-01-13654-5.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.