Tinka Kurti
Tinka Thani
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1932
Sarajewo, Bośnia

Zawód

aktorka

Lata aktywności

od 1948

Zespół artystyczny
Teatr Migjeni w Szkodrze
Odznaczenia
Artysta Ludu (Albania)

Tinka Kurti właśc. Tinka Thani (ur. 17 grudnia 1932 w Sarajewie[1]) – albańska aktorka. Jedna z najbardziej znanych aktorek albańskich w okresie rządów Envera Hodży. W ciągu 60 lat swojej kariery scenicznej zagrała w 167 sztukach teatralnych.

Życiorys

Była najstarszym z czwórki dzieci Albańczyka Dedë Kolë Thaniego i węgierskiej aktorki i piosenkarki Elisabet von Balinda[1][2]. W dzieciństwie wraz z rodziną wyemigrowała z Sarajewa do albańskiej Szkodry. W tym mieście także spędziła większość swojego życia. W 1947 roku usunięto ją ze szkoły artystycznej w Tiranie (Liceu Artistik) po trzech miesiącach nauki (jak sama twierdzi, za „zbyt liberalne poglądy”) i na tym zakończyła swoją edukację[3]. W wieku 16 lat zadebiutowała na scenie teatralnej, odgrywając drugorzędną rolę w przedstawieniu Dasma Shkodrane (Wesele w Szkodrze). Rok później dołączyła do zespołu Teatru Migjeni w Szkodrze, gdzie grała główne role w dramatach albańskich i rosyjskich (Czechow, Gogol)[1].

W 1958 roku jeszcze nieznana szerszej publiczności zadebiutowała w filmie Tana, u boku znanego już ze scen albańskich i z filmu Skanderbeg – Naima Frashëriego. Tytułowa rola w filmie oznaczała dla niej początek wielkiej kariery. Wystąpiła w 30 filmach fabularnych. Wśród najbardziej znanych filmów, w których wystąpiła warto wymienić: rolę matki w Yjet e netëve të gjata (Gwiazdy długich nocy, 1972), Ciotki w Cifti i lumtur (Szczęśliwe małżeństwo, 1975), czy też senioriny Mancini w filmie Vajzat me kordele të kuqe (Dziewczęta z czerwonymi kokardami, 1978).

Za swoje role otrzymała najwyższe albańskie nagrody, którymi honorowano artystów, w tym Artysty Ludu (alb. Artist i Popullit)[4]. Jej imię przyjął teatr albański działający w szwedzkim Malmö, kina w Tiranie i w Durrësie, a także szkoła we wsi Lekbibaj[2].

Była mężatką (mąż Palok Kurti, zm. 1997), miała syna Zefa (zm. 2018). W 2003 roku reżyser albański, Esat Teliti, nakręcił film dokumentalny „Tinka”, poświęcony postaci aktorki.

Role filmowe

Polacy o aktorce

Byłem raz (mianowicie w Shkoder) na współczesnej farsie obyczajowej pt. Lokatorzy z szóstej klatki schodowej. Czołową rolę w tej uroczej komedii pióra Kina Dushi grała Tinka Kurti – znakomita aktorka i równocześnie najjaśniejsza gwiazda albańskiego ekranu[5].

Przypisy

  1. 1 2 3 Tinka Kurti. Aktore e teatrit dhe e kinematografise. = 2018-12-22 [online], aktoretshqiptare.info (alb.).
  2. 1 2 Tinka Kurti, the 90-year-old actress who is supported by her Albanians. = 2023-01-05 [online], sot.com.al, 2022 (ang.).
  3. ↑ 85 vjeçare dhe e bukur si Tinka Kurti. = 2022-01-24 [online], klankosova.tv (alb.).
  4. ↑ Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 308-309. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
  5. ↑ Jan Bolesław Ożóg: Z obcymi autorami: wspomnienia i lektury. Warszawa: 1982, s. 37.

Bibliografia

  • Tinka Kurti: Përfundova rastësisht në skenë, rozm. Lindita Çela, Gazeta Ballkan 1 IV 2004.
  • Tinka Kurti, Shkela cdo bestytni per puthjen e pare te filmit shqiptar (wywiad), Shekulli 5 I 2008.
  • Anila Mema: Tinka Kurti : ditari i një bashkëshorti. Tirana: 2021, s. 247. ISBN 978-99281-4-756-1. (alb.).
  • Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & kinematografia shqiptare. Tirana: 2009, s. 253-255. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
  • Tinka Kurti w bazie IMDb (ang.)
  • Tinka Kurti w bazie Filmweb
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.