Wczesne lata

Urodził się w Dessau jako syn nauczycielki i dyrektorki szkoły, która wychowywała go samotnie. Nie znał swojego ojca (poznali się dopiero w 2006)^[1]. Jako dziecko był utalentowanym pływakiem i został przyjęty do szkoły pływackiej. W wieku sześciu lat zaczął pływać na basenie miejskim w Dessau, a mając 10 lat poszedł do szkoły z internatem sportowym w Halle. Rok później pobił rekord NRD w klasie wiekowej na 1500 m stylem dowolnym, od tego momentu należał do kadry olimpijskiej NRD i zdobył kilka tytułów mistrzowskich. Jednak zaczął mieć problemy zdrowotne i w 1979 zrezygnował z marzenia o wzięciu udziału w igrzyskach olimpijskich^[2]. Jako 17–latek przestał uprawiać sporty wyczynowe. Ukończył szkołę i został jednym z trzech najlepszych absolwentów.

Fascynował się też kinem, oglądał wszystkie filmy ze swoim idolem Marlonem Brando, a nad jego łóżkiem wisiał plakat z King Konga z 1933.

W 1980 poznał aktora Dirka Nawrockiego i jego partnera, scenografa i malarza Heiko Zolchowa, którzy zainspirowali go podjęcia studiów w Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ernsta Buscha w Berlinie. Mimo pomyślnego zdania egzaminu wstępnego nigdy nie rozpoczął studiów. We wrześniu 1983 w wieku dziewiętnastu lat został zmuszony do opuszczenia Niemiec Wschodnich w wyniku komunizmu i spędził ponad miesiąc w drodze przez Węgry, Jugosławię i Austrię. Podczas tej podróży stracił część palca z powodu odmrożenia, który później został zszyty chirurgicznie^[3]. W tym okresie w sumie czterokrotnie przekraczał granice Niemiec, kiedy praktycznie nie miał przy sobie żadnych rzeczy osobistych poza paszportem i majątkiem o łącznej wartości 100 dolarów^[4].

Kariera

Ukończył studia w szkole teatralnej Der Kreis w Berlinie Zachodnim, a następnie otrzymał angaż w Teatrze Schillera^[5]. Grał w Wiener Schauspielhaus i Hamburger Kammerspiele^[6].

Zadebiutował na małym ekranie w roli żołnierza w dramacie ZDF Człowiek z zachodu (Westler, 1985) z Rainerem Streckerem. W 1991 został uhonorowany nagrodą im. Maxa Ophülsa^[7] dla najlepszego młodego aktora za rolę 17-letniego Paula, który zabija człowieka w dramacie Powiernik (Der Mitwisser, 1989).

Był obsadzony w roli nazistowskiego oficera w filmach: Stalingrad (1993), U-571 (2000), Pianista (2002), W rękach wroga (2004), Upadek (2004), Głowa w chmurach (2004), Eichmann (2007) i Walkiria (2008)^[8]. W telewizyjnym drmacie biograficznym Jeffa Blecknera Jan Paweł II: Nie lękajcie się (2005) wcielił się w tytułową postać papieża Jana Pawła II, który (jak pokazuje film) walczył i próbował chronić ludzi przed nazistami. W 2006 został uhonorowany hollywoodzką nagrodą Capri Legend Award. Za rolę mordercy Olivera Hartwina w dramacie kryminalnym Kanibal z Rotenburga (2006) zdobył nagrodę na Katalońskim Festiwalu Filmowym w Sitges^[9].

Wziął udział na reklamie perfum Hugo Boss. Był na okładkach magazynów takich jak „Maxim Fashion” (zima 2005), „GQ” (w czerwcu 2007, w listopadzie 2008), „Vanity Fair” (niemieckiej edycji w lipcu 2007)^[10] i „Playboy” (2010)^[11]. W 2021 był nominowany do tytułu Człowieka Roku według tygodnika „Time”^[12].

Filmy fabularne

• 1989: Der Mitwisser jako Paul
• 1992: Światło w mroku (Shining Through) jako młody mężczyzna na stacji w Szwajcarii
• 1992: Krigerens Hjerte (Das Herz des Kriegers) jako
• 1993: Stalingrad jako porucznik Hans von Witzland
• 1993: Die Ratte jako Sven
• 1994: Królowa Margot (La Reine Margot) jako Nançay
• 1996: Syndrom Stendhala (La Sindrome di Stendhal) jako Alfredo Grossi
• 1996: Marciando nel buio jako Gianni Tricarico
• 1997: Książę Waleczny (Prince Valiant) jako Thagnar
• 1998: Coppia omicida jako Domenico
• 2000: U-571 jako kapitan porucznik Gunther Wassner
• 2002: Blade: Wieczny łowca II (Blade II) jako Eli Damaskinos
• 2002: Pianista (The Pianist) jako kapitan Wilm Hosenfeld
• 2003: Papa (My Father, Rua Alguem 5555) jako Hermann M.
• 2004: Głowa w chmurach (Head in the Clouds) jako major Frans Bietrich
• 2004: Immortal − kobieta pułapka (Immortel. Ad vitam) jako Nikopol
• 2004: Resident Evil 2: Apokalipsa (Resident Evil: Apocalypse) jako major Cain
• 2004: Upadek (Der Untergang) jako Hermann Fegelein
• 2004: W rękach wroga (In Enemy Hands) jako pierwszy oficer Ludwig Cremer
• 2005: Kraina śniegu (Schneeland) jako Aron
• 2005: King Kong jako kapitan Englehorn
• 2006: Niebiańska przepowiednia (Celestine Prophecy) jako Wil
• 2006: Kanibal z Rotenburga (Rohtenburg) jako Oliver Hartwin
• 2007: Dlaczego mężczyźni nie słuchają, a kobiety nie potrafią czytać map (Warum Manner Nicht Zuhoren Und Frauen Schlecht Einparken) jako Paul
• 2007: Nastolatki i miłość (Die Wilden Hühner und die Liebe) jako pan Slättberg
• 2007: Eichmann jako Adolf Eichmann
• 2007: Next jako pan Smith
• 2008: Mogadiszu (Mogadischu) jako Jürgen Schumann
• 2008: Wojna uczuć (In Transit) jako Max
• 2008: Transsiberian jako Kolzak
• 2008: Młoda Wiktoria (The Young Victoria) jako król Leopold I Koburg
• 2008: Walkiria (Valkyrie) jako Otto Ernst Remer
• 2008: Wanted − Ścigani (Wanted) jako Cross
• 2010: Wielki wybuch (The Big Bang) jako Frizer
• 2011: Hostel 3 jako Mr Flemming
• 2011: What a Man jako Jens
• 2011: Auta 2 (Cars 2) jako Profesor Z (głos)
• 2011: Dschungelkind jako Klaus Kuegler
• 2012: Dracula 3D (Dario Argento's Dracula) jako Dracula
• 2013: Stalingrad jako kapitan Peter Kahn
• 2013: Open Grave jako Lukas
• 2014: Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz jako Baron Wolfgang von Strucker
• 2015: Avengers: Czas Ultrona jako Baron Wolfgang von Strucker

Filmy TV

• 1991: Die Männer vom K3: Der Vollmondmörder jako Dieter Koller
• 1993: Engel ohne Flügel jako Achim
• 1994: Affären jako Andi
• 1995: Ich liebe den Mann meiner Tochter jako Michael Haenning
• 1995: Anna – Im Banne des Bösen jako Stephan Richter
• 1997: Księżniczka i żebrak (La principessa e il povero) jako Migal
• 1997: Die Mädchenfalle – Der Tod kommt online jako Magnus Sieber
• 1997: Total Reality jako porucznik Tunis
• 1997: Unter die Haut jako Santos
• 1997: Nina – Vom Kinderzimmer ins Bordell jako Michael
• 1998: Die Diebin jako Tim
• 1999: Der Solist: Kein Weg zurück jako Philip Lanart
• 1999: Der Tod in Deinen Augen jako Billy Tanauer
• 1999: Estera (Esther) jako król Aswerus
• 2000: Green Sails jako Robert Fowler
• 2000: Poison (Tease) jako Johnny Kruger
• 2001: I cavalieri che fecero l'impresa jako Vanni delle Rondini
• 2001: Der Solist: Niemandsland jako Philip Lanart
• 2001: Ein tödliches Wochenende jako Christian
• 2002: Der Solist: In eigener Sache jako Philip Lanart
• 2002: Der Solist: Kuriertag jako Philip Lanart
• 2004: Superdzieciaki. Geniusze w pieluchach 2 (Superbabies: Baby Geniuses 2) jako Roscoe
• 2004: Karate Dog (The Karate Dog) jako Gerber
• 2004: Frankenstein jako Victor Helios
• 2005: Jan Paweł II: Nie lękajcie się (Have No Fear: The Life of Pope John Paul II) jako Karol Wojtyła/Papież Jan Paweł II
• 2008: Wilk morski (Der Seewolf) jako Wolf Larssen
• 2009: Romy jako Harry Meyen
• 2010: Granica (Die Grenze) jako Maximilian Schnell
• 2011: Zatopienie „Laconii” (Laconia) jako admirał Karl Dönitz
• 2011: Auta 2 (Cars 2) jako profesor Z (głos)

Seriale TV

• 1990: Derrick jako Eberhard Kraus (odc. „Beziehung abgebrochen”)
• 1995: Derrick jako Roland Ortner (odc. „Teestunde mit einer Mörderin”)
• 1997: Kobra − oddział specjalny (Alarm für Cobra 11 − Die Autobahnpolizei) jako Robert Michalke (sezon 3 odc. 2 „Próba generalna”- „Generalprobe”)
• 1999: V.I.P. jako Sowa
• 1999–2000: Łowcy skarbów (Relic Hunter) jako Kurt Reiner (sezon 1 odc. 6 „Diamon in the Rough” oraz odc. 12 „The Emperor's Bride”)
• 2001: V.I.P. jako Sowa
• 2003: 24 godziny (24) jako Max (sezon 2 odc. 23 i 24)
• 2003: Karen Sisco jako Nicholas Pell (odc. 3 „The One That Got Away”)
• 2007: Bionic Woman: Agentka przyszłości (Bionic Woman) jako mężczyzna (sezon 1 odc. 1)
• 2009: FlashForward: Przebłysk jutra (FlashForward) jako Stefan Krieger (odc. 3 „137 sekund”)
• 2011: The Cape jako Gregor Mołotov
• 2012: The River jako kapitan Kurt Brynildson
• 2013: Dracula jako Abraham Van Helsing