Tetragonia czterorożna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

pryszczyrnicowate

Rodzaj

tetragonia

Gatunek

tetragonia czterorożna

Nazwa systematyczna
Tetragonia tetragonioides (Pallas) Kuntze
Synonimy
  • T. expansa Murr.

Tetragonia czterorożna, trętwian czterorożny, szpinak nowozelandzki[3] (Tetragonia tetragonioides) – gatunek rośliny zielnej należącej do rodziny pryszczyrnicowatych (podrodziny Aizooideae), w niektórych ujęciach systematycznych wyodrębniany w osobną rodzinę trętwianowatych (Tetragoniaceae). Rośnie dziko w Nowej Zelandii, na Tasmanii oraz w południowej i zachodniej Australii. W Polsce jest przejściowo dziczejący[3].

Morfologia

Łodyga
Rozgałęziona, płożąca, do 1 m.
Liście
Duże, ciemnozielone, kształtem przypominają liście szpinaku.

Zastosowanie

  • Roślina uprawna: uprawiany jako warzywo.
    • Historia uprawy: do Europy przywiózł go z Nowej Zelandii w 1771 roku Anglik, Joseph Bans, powracając z podróży dookoła świata z kapitanem Cookiem. We Francji był już bardzo znany w 1820 roku. Atrakcyjność jego wynika z tego, że jest bardzo podobny w smaku do szpinaku i jest dostępny wtedy, kiedy prawdziwego szpinaku brak, to jest w pełni lata.
    • Warunki uprawy: szpinak nowozelandzki jest niewrażliwy na upały, których szpinak warzywny (Spinacia oleracea) nie lubi.
  • Sztuka kulinarna: wartością odżywczą szpinak nowozelandzki nie ustępuje zwykłemu szpinakowi. Zawiera duże ilości witaminy C i prowitaminy A oraz sole mineralne, zwłaszcza żelazo. Zawiera również kwas szczawiowy, tak jak szpinak. Potrawy ze szpinaku nowozelandzkiego przyrządza się w ten sam sposób, co potrawy ze zwykłego szpinaku. Nadaje się on również do mrożenia. Listki jego powinny być chłodne, jędrne, przy zgniataniu w garści – lekko trzeszczące. Jeśli są ciepłe, oznacza to, że szpinak zaczyna się psuć.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-30] (ang.).
  3. 1 2 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 191, ISBN 978-83-62975-45-7.

Bibliografia

  • Podbielkowski Z., Rośliny użytkowe, WSiP, Warszawa 1992.
  • Gapiński M. (red.), Warzywa mało znane i zapomniane, PWRiL, Poznań 1993.
  • Szweykowscy A. i J. (red.), Słownik botaniczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.
  • Anna Czerni, Warzywa rzadko spotykane, Wydawnictwo „Watra”, Warszawa 1986.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.