Teofilów
wieś
Ilustracja
Centrum wsi Teofilów. Przy drodze kilkusetletni dąb - pomnik przyrody
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

opatowski

Gmina

Tarłów

Liczba ludności (2011)

242[1][2]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

27-515[3]

Tablice rejestracyjne

TOP

SIMC

0808593[4]

Położenie na mapie gminy Tarłów
Mapa konturowa gminy Tarłów, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Teofilów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Teofilów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Teofilów”
Położenie na mapie powiatu opatowskiego
Mapa konturowa powiatu opatowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Teofilów”
Ziemia50°57′55″N 21°36′16″E/50,965278 21,604444[5]

Teofilów – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Tarłów[4][6].

Integralne części wsi Teofilów[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
0808601Zaduranówprzysiółek

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Historia

Na początku XIX wieku w miejscu obecnej wsi znajdował się folwark należący do dóbr ziemskich Brzozowa. W 1893 roku w Teofilowie były 3 domy i 18 mieszkańców. Obszar folwarku wynosił 220 mórg[7]. W 1903 r. folwark został rozparcelowany przez Zuzannę z Nowakowskich Witkowską, dziedziczkę Brzozowej. Po rozparcelowaniu powstała osada Teofilów kolonia[8][9].

W 1921 roku wieś należała do gminy Julianów. Według spisu powszechnego z roku 1921 w Teofilowie były 42 budynki mieszkalne i 252 mieszkańców, w tym 130 mężczyzn i 122 kobiety. Wszyscy mieszkańcy byli wyznania rzymskokatolickiego[10].

1 kwietnia 1944 r. do Teofilowa dotarł oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem por. Kazimierza Załęskiego ps. Bończa. W odwecie za przejście całego oddziału tej formacji w Teofilowie do Armii Ludowej, żołnierze NSZ przystąpili do aresztowań mężczyzn. Zaatakowani przez oddziały AL żołnierze NSZ wycofali ze wsi, pozostawiając zatrzymanych chłopów[11][12][13].

Na początku czerwca 1944 r. w lasach pomiędzy wsiami Teofilów, Duranów a leśnictwem Skałecznica samoloty alianckie dokonały zrzutów broni. Do oddziałów partyzanckich trafiło około 4 karabinów maszynowych, 36 pistoletów maszynowych, 5 granatników Piat, 40 pistoletów rewolwerowych, 50 granatów obronnych, 50 granatów gamon oraz radiostacja[14][15].

5 marca 1902 r. dekretem władzy duchownej, połowa wsi Teofilów została odłączona od rzymskokatolickiej parafii pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Glinianach i przyłączona do parafii pw. Zaślubin Najświętszej Maryi Panny w Rudzie Kościelnej[16][17][9]. W 2006 r. ukończono budowę pięciokilometrowej betonowej drogi łączącej Teofilów z Glinianami[18].

W Teofilowie znajduje się murowany dom z ok. 1935 r. wymieniony w rejestrze zabytków województwa tarnobrzeskiego[19].

W okresie PRL-u funkcjonował w Teofilowie punkt biblioteczny Gminnej Biblioteki Publicznej w Tarłowie[20].

W centrum wsi, tuż przy drodze, rośnie liczący około 400 lat dąb – pomnik przyrody[21].

9 września 2011 zarejestrowano Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Duranów, Teofilów[22].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Teofilów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-04-16], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1290 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 139406
  6. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ 6) Teofilów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 297.
  8. ↑ Zapraszamy do wirtualnej podróży po Gminie Tarłów ! - Historia administracyjna Gminy Tarłów [online], www.tarlow.pl [dostęp 2019-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-21].
  9. 1 2 Aleksander Bastrzykowski, Monografia historyczna parafii Ruda Kościelna nad Kamienną, 1947.
  10. ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 3 : Województwo kieleckie, Warszawa 1925 [dostęp 2019-03-23].
  11. ↑ Rafał Jurkowski, Zapomniane miejsca. Świętokrzyskie, 2016.
  12. ↑ Wyborcza.pl [online], kielce.wyborcza.pl [dostęp 2019-03-30].
  13. ↑ Łysowody 1944 - droga do prawdy [online] [dostęp 2019-03-30] (pol.).
  14. ↑ Wojciech Borzobohaty, Jodła, 1988.
  15. ↑ Krzczonowice.pl - Nasza mała ojczyzna. www.krzczonowice.pl. [dostęp 2019-03-30].
  16. ↑ RedxMCH, Gliniany - Św. Wojciecha BiM [online], Diecezja Sandomierska, 1 maja 2017 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
  17. ↑ RedxMCH, Ruda Kościelna - Zaślubin NMP [online], Diecezja Sandomierska, 1 maja 2017 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
  18. ↑ Michał Leszczyński: W Glinianach wybudowano betonową drogę. echodnia.eu. [dostęp 2019-03-22]. (pol.).
  19. ↑ Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Tom 42. Województwo tarnobrzeskie, 1990.
  20. ↑ Trol Intermedia / 2ClickPortal, Biblioteka. Centrum Kultury w Tarłowie [online], 2ClickPortal [dostęp 2022-05-30] (pol.).
  21. ↑ Andrzej Nowak, Niebezpieczny dąb w Teofilowie [online], echodnia.eu [dostęp 2019-03-20] (pol.).
  22. ↑ Rozwoju Wsi Duranów, Teofilów NIP 8631694861 KRS 0000380310 REGON 260458051 | krs-pobierz.pl [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2019-03-22] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.