Teodor Leon Zaniewski
Ilustracja
podpułkownik saperów podpułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia

10 maja 1897
Suwałki

Data i miejsce śmierci

4 czerwca 1975
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1916–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

1 Dywizja Grenadierów

Stanowiska

dowódca saperów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa
kampania francuska

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Teodor Leon Zaniewski (ur. 10 maja 1897 w Suwałkach, zm. 4 czerwca 1975 w Londynie) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 10 maja 1897 w Suwałkach, w rodzinie Józefa i Melanii z Dunin-Borkowskich[1][2]. W latach młodzieńczych uczęszczał do gimnazjum w Suwałkach, gdzie w ławie szkolnej rozpoczął działalność niepodległościową. W 1916 roku, po zdaniu matury w polskiej szkole realnej w Moskwie, został powołany do wojska i skierowany do Oficerskiej Szkoły Inżynierii w Petersburgu. Jesienią 1917 roku, podczas zamieszek rewolucyjnych, z grupą Polaków uciekł z jednostki rosyjskiej. Dotarł do I Korpusu Polskiego w Rosji i otrzymał przydział do Legionu Oficerskiego, w składzie którego jako miner brał udział w walkach o Twierdzę Bobrujską.

Na początku 1918 roku wrócił do kraju do kompanii zapasowej VI batalionu saperów, a następnie został przeniesiony do organizującego się Suwalskiego pułku piechoty, w którym organizował kompanię techniczną[3]. Jako dowódca tej kompanii w składzie 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej, a następnie 41 pułku piechoty wziął udział w walkach z bolszewikami. Za dokonany wypad na tyły nieprzyjaciela pod Kijowem i wysadzenie mostu kolejowego został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Po wojnie służył w 3 pułku saperów w Wilnie[4]. 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 24. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[5]. W 1928 pełnił służbę w 3 Okręgowym Szefostwie Saperów w Grodnie[6]. W 1929 został szefem saperów 29 Dywizji Piechoty w Grodnie[7]. 5 stycznia 1931 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na dwuletni Kurs 1930–1932[8][9]. Kursu nie ukończył i nie otrzymał dyplomu naukowego oficera dyplomowanego. Z dniem 1 listopada 1932 roku został przeniesiony do 6 batalionu saperów w Brześciu na stanowisko oficera sztabowego do spraw wyszkolenia[10]. W lutym 1935 został przeniesiony do 29 Dywizji Piechoty w Grodnie na stanowisko oficera saperów sztabu[11]. 27 czerwca 1935 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1935 i 2. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[12]. W latach 1935–1937 był szefem Wydziału Ogólnego w Dowództwie Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. Wraz z wydzieloną grupą oficerów pracował nad „motoryzacją saperów” – do pospiesznego zakładania pól minowych oraz niszczenia mostów i dróg, a także „szybkich oddziałów mostowych” – do budowy mostów pontonowych. Do września 1939 był dowódcą batalionu mostowego w Kazuniu[13]. Na podpułkownika został awansowany starszeństwem z 19 marca 1939 i 8. lokatą w korpusie oficerów saperów, grupa liniowa[14]. Jednocześnie pełnił funkcję redaktora Przeglądu Saperskiego.

W kampanii wrześniowej 1939 dowodził Grupą Mostową. Kierował budową i utrzymaniem mostów pontonowych w środkowym biegu Wisły, czym stworzył warunki do wykonania manewru operacyjnego wojsk.

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji, gdzie został dowódcą saperów 1 Dywizji Grenadierów[15]. Po upadku Francji przebywał w obozie jenieckim w Niemczech.

Po wojnie osiedlił się w Anglii. Aktywnie działał w Stowarzyszeniu Polskich Saperów na Obczyźnie, w którym rozpoczął pracę nad historią saperów[16]. Zmarł 4 czerwca 1975 w Londynie i został pochowany na Cmentarzu Gunnersbury[17].

Był żonaty z Amalią z Kulów, z którą miał dwóch synów: Zbigniewa (ur. 14 listopada 1925) i Bogusława (ur. 29 kwietnia 1929)[18]. Amalia (1901–1987) była siostrą pułkownika Leopolda Lis-Kuli (1896–1919).

Awanse

Ordery i odznaczenia

Opinie

Był oficerem o dużych zaletach osobistych – pracowitym i obowiązkowym, dobrym organizatorem, inteligentnym, o wyjątkowej umiejętności kierowania ludźmi[16].

Przypisy

  1. 1 2 Kolekcja ↓, s. 1.
  2. ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-06-08].
  3. 1 2 Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 4 z 7 lutego 1920 roku, s. 63.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 802, 831.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 176.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 585, 597.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 129.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 7.
  9. ↑ Rocznik oficerski 1932, s. 801.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 424.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935, s. 4.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935, s. 72.
  13. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 810.
  14. 1 2 3 4 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 243.
  15. ↑ Kosior 1965 ↓, s. 120.
  16. 1 2 Zdzisław Barszewski, Sylwetki saperów, s. 148–149.
  17. ↑ The Polish Heritage Society UK Ltd. : Honours : Polish Graves in North, West & South London cemeteries and churches. The Polish Heritage Society UK Ltd.. [dostęp 2023-02-27]..
  18. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  19. ↑ Rocznik oficerski 1923, s. 908.
  20. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-27]..
  21. ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
  22. ↑ M.P. z 1925 r. nr 5, poz. 18.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 24 stycznia 1925, s. 38.
  24. 1 2 Kolekcja ↓, s. 1 foto.
  25. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 585.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.