Taphrina padi
Ilustracja
Torbiele wywołane przez Taphrina padi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

szpetczaki

Rząd

szpetkowce

Rodzina

szpetkowate

Rodzaj

Taphrina

Gatunek

Taphrina padi

Nazwa systematyczna
Taphrina padi (Jacz.) Mix
Trans. Kansas Acad. Sci. 50: 1 (1947)
Zniekształcenie pędu czeremchy przez Taphrina padi

Taphrina padi (Jacz.) Mix – gatunek grzybów z klasy szpetczaków (Taphrinomycetes)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt czeremchy zwyczajnej[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Taphrina, Taphrinaceae, Taphrinales, Taphrinomycetidae, Taphrinomycetes, Taphrinomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1926 r. Arthur Louis Arthurovič de Jaczewski jako odmianę Taphrina pruni, nadając mu nazwę Taphrina pruni var. padi. Do rangi odrębnego gatunku podniósł go Arthur Jackson Mix w 1947 r.[1]

Występowanie

Taphrina padi występuje na całej półkuli północnej[3], ale jej stanowiska podano głównie w Europie i azjatyckich terenach Rosji. Wskazano także pojedyncze stanowisko przy zachodnim wybrzeżu Kanady[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2008 r. podano co najmniej 5 stanowisk, najstarsze w 1974 r., ale zapewne notowany był dużo dawniej, tylko że uważany był za odmianę Taphrina pruni[5].

Morfologia i rozwój

Taphrina padi powoduje zniekształcenie owoców czeremchy. Stają się one nabrzmiałe, puste w środku, zakrzywione i bardzo wydłużone[6]. Nie mają pestki lub jest ona zniekształcona, z dzióbkiem. Na porażonych roślinach mogą być również zdeformowane pędy z małymi listkami w kształcie pasków[2]. Podobne objawy u śliw powoduje Taphrina pruni wywołująca chorobę o nazwie torbiel śliwek[7].

Torbiele pojawiają się na owocu czeremchy podczas jego dojrzewania. Takie przekształcone w torbiele owoce czeremchy są niejadalne. Początkowo mają jasnozielony kolor, w miarę dojrzewania brązowieją. Ich cechą charakterystyczną jest występujący na ich końcu dzióbek (nie mają go torbiele śliwek). Powierzchnia dojrzałych torbieli staje się pofałdowana i pokryta nalotem, w którym znajdują się gęsto upakowane worki grzyba z askosporami. Po ich wytworzeniu torbiele wysychają i w większości opadają[2][6].

Unoszące się w powietrzu zarodniki uwolnione z białawego nalotu na torbielach osadzają się na korze i łuskach pąków żywiciela. Początkowo rozwijają się nie powodując widocznych objawów chorobowych, ale wiosną grzyb atakuje tkanki roślin, powodując obrzęk i deformację pędów. Jego grzybnia wrasta następnie w kwiaty, infekuje ich zalążnie powodując pseudozapylenie i wzmożony podział komórek, w wyniku czego porażone owoce są większe niż zdrowe i przekształcają się w torbiele[8].

Ochrona

Usuwanie i niszczenie torbieli może pomóc w ograniczeniu inwazji. Gdy nasilenie choroby jest duże i opanowana jest znaczna część drzewa, zwalczenie choroby jest bardzo trudne. Chorobę można do pewnego stopnia opanować, ostrożnie usuwając zakażone gałęzie, czarcie miotły i owoce, zanim wytworzą się infekcyjne zarodniki przenoszone drogą powietrzną. Zastosowania fungicydów miedziowych nieco ogranicza rozwój choroby[8].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-06-30].
  2. 1 2 3 Arnold Darlington, The Pocket Encyclopaedia of Plant Galls in Colour, Poole: Blandford Press., 1975, ISBN 0-7137-0748-8.
  3. ↑ Margaret Redfern, Peter Shirley, British Plant Galls. Identification of galls on plants & fungi, Shrewsbury: Field Studies Council, ISBN 1-85153-214-5.
  4. ↑ Występowanie Taphrina padi na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-06-30].
  5. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
  6. 1 2 P.F. Cannon, D.L. Hawksworth, M.A. Sherwood-Pike, The British Ascomycotina. An Annotated Checklist, Kew, Surrey, England: Commonwealth Mycological Institute, 1985, s. 302.
  7. ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  8. 1 2 F.B. Stubbs, Provisional Keys to British Plant Galls, Pub. Brit Plant Gall Soc., 1986, ISBN 0-9511582-0-1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.