Tadeusz Dybczyński

Data i miejsce urodzenia	12 stycznia 1886 Warszawa
Data i miejsce śmierci	13 września 1944 Warszawa
Narodowość	polska
Ważne dzieła
„W poprzek Sybiru” „Góry Świętokrzyskie”
Odznaczenia

Tadeusz Dybczyński (ur. 12 stycznia 1886 w Warszawie^[1], zm. 13 września 1944 tamże) – geolog, geograf, pedagog, działacz narodowowyzwoleńczy, popularyzator Krainy Gór Świętokrzyskich.

Życiorys

Urodził się 12 stycznia 1886 r. w Warszawie, w rodzinie Teofila i Eleonory z Gąsiorowskich. W Warszawie uczęszczał do I progimnazjum państwowego, następnie do III gimnazjum państwowego, w 1908 r. ukończył prywatne gimnazjum inż. Świecimskiego. W 1912 r. ukończył studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, (doktorat obronił w grudniu 1922 na podstawie rozprawy: Zarys podstaw nowej metody badań w zakresie rozwoju i systematyki najdawniejszych amonitów). W 1913 r. został aresztowany na granicy w Radziwiłłowie za przemyt nielegalnej literatury, więziony w Równem, Warszawie i Żytomierzu. W 1915 r. zesłany na 5 lat do Kargasoku na Syberii. Zwolniony w 1917 r. po wybuchu rewolucji październikowej. Kierował biurem Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny w Tomsku. Był przedstawicielem Centralnego Komitetu Obywatelskiego na gubernię tomską, delegatem miejscowej Polonii do rządu guberni i na zjazdy polskie w Moskwie^[2].

W sierpniu 1918 r. powrócił do Polski. W latach 1919–1924 był asystentem przy katedrze geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Równocześnie pracował jako nauczyciel gimnazjalny, następnie dyrektor prywatnej szkoły średniej. Członek zarządu warszawskiego Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” oraz Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego^[2].

Zginął, walcząc w powstaniu warszawskim, 13 września 1944 r.^[3] Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A25-6-29)^[4].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (18 października 1932)^[5]

Publikacje

• „Z teki turysty” (1909)
• „Góry Świętokrzyskie” (1919)
• „Skarby kopalne ziem polskich” (1920)
• „Śląsk Górny” (1921)
• „Ilustrowany przewodnik po Łysogórach” (1923)
• „Kraj narymski i jego przyroda” (1924)
• „Orlim lotem” (1924)
• „W poprzek Sybiru” (1928, wznowienie 1937) - powieść dla młodzieży
• „Józef Piłsudski jako publicysta i historyk” (1934)
• „Tajemnice Łysogór” (1937)
• „Kraina Puszczy Jodłowej” (1939)

Przypisy

Bibliografia

• Joanna Papuzińska. W poprzek Sybiru. [w:] Joanna Papuzińska. Mój bajarz. Warszawa, 2010.

Linki zewnętrzne

• Utwory Dybczyńskego na Google.books
• Dzieła Tadeusza Dybczyńskiego w bibliotece Polona