Herb Szembek
Herb Szembek na elewacji "Zameczku" w Radziejowicach
Herb Miasteczka Krajeńskiego

Szembek – polski herb szlachecki z nobilitacji, znany głównie jako herb rodziny Szembeków.

Opis herbu

Opis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego[1]:

Tarcza dzielona skosem złotym, na którym trzy róże czerwone, na pola błękitne i czerwone, w których po kozie skaczącej, srebrnej.

Klejnot: pół kozy jak w godle między dwoma skrzydłami; prawym błękitno-czerwonym, dzielonym skosem lewym jak w godle; lewym czerwono-błękitnym, dzielonym skosem jak w godle.

Labry z prawej czerwone, podbite złotem, z lewej błękitne, podbite srebrem.

Powyższa rekonstrukcja pochodzi od Tadeusza Gajla. Józef Szymański, który oparł swój opis herbu na Niesieckim oraz Okolskim, nie podał barw skrzydeł w klejnocie, pominął także informację Okolskiego, że skrzydła obarczone były pojedynczą różą[2]. Ponadto u Okolskiego herb był w lustrzanym odbiciu[3]. Tadeusz Gajl zrekonstruował szczegóły skrzydeł w klejnocie w oparciu o herbarz Siebmachera.

Najwcześniejsze wzmianki

Nadany Bartłomiejowi Szembekowi 25 lipca 1556. Józef Szymański pisze, że dokument nobilitacyjny był fałszerstwem, które starano się zalegalizować w latach 1615-33[2]. Anna Wajs i Kasper Niesiecki podają rok 1566, oraz mówią o indygenacie. Autorzy ci wymieniają też niemieckie nazwisko nobilitowanego, jest to Schombek u Niesieckiego i Schonbegk u Anny Wajs[3][4].

Herbowni

Tadeusz Gajl podaje dwa nazwiska uprawnione do używania tego herbu:

Słupowski (ze Słupowa pisali się niektórzy Szembekowie), Szembek.

Znani herbowni

Występowanie w heraldyce terytorialnej

Herb dawnego miasta, obecnie starającego się o odzyskanie praw miejskich Miasteczka Krajeńskiego, składa się z herbu Szembek i zmodyfikowanego herbu Jastrzębiec. Nad tarczą widnieje klejnot herbu Szembek. Szembekowie byli ostatnimi właścicielami Miasteczka Krajeńskiego.

Przypisy

  1. ↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104-108. ISBN 978-83-247-0100-1.
  2. 1 2 Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 274. ISBN 83-7181-217-5.
  3. 1 2 Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. T. 8. Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841, s. 608-613.
  4. ↑ Anna Wajs: Materiały genealogiczne, nobilitacje, indygenaty w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Warszawa: DiG, 2001, s. 58. ISBN 83-7181-173-X.

Bibliografia

  • Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.