Szóstka
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Narodzenia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

bialski

Gmina

Drelów

Liczba ludności (2021)

438[1][2]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

21-570[3]

Tablice rejestracyjne

LBI

SIMC

0011854[4]

Położenie na mapie gminy Drelów
Mapa konturowa gminy Drelów, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Szóstka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Szóstka”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Szóstka”
Położenie na mapie powiatu bialskiego
Mapa konturowa powiatu bialskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Szóstka”
Ziemia51°52′48″N 22°47′08″E/51,880000 22,785556[5]

Szóstka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Drelów[4].

Wieś jest sołectwem w gminie Drelów[6]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 438 mieszkańców[7].

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Zabytkowy kościół pw. Narodzenia NMP, został wzniesiony w II połowie XIX wieku jako cerkiew prawosławna[8].

Części miejscowości

Integralne części wsi Szóstka[9][4]
SIMCNazwaRodzaj
0011860Nowinykolonia
1021607Rożyszczaczęść wsi

Historia

Powstanie wsi jest związane z kolonizacją rusińską na Południowym Podlasiu, która największy rozkwit przeżywała od połowy XV w. przez cały wiek XVI. Do cech szczególnych tego osadnictwa należało niewątpliwie to, iż Wielki Książę Litewski w pierwszej kolejności nadawał ziemię możnowładcom pochodzenia litewskiego lub ruskiego. Ci natomiast zasiedlali swe świeżo pozyskane dobra ruską ludnością chłopską[10].

Głównym powodem ufundowania cerkwi w nowo lokowanej wsi w Szóstce, było zapewnienie obsługi potrzeb religijnych osiedlającej się tam ludności prawosławnej.

W XIV–XVI wieku wieś Szóstka administracyjnie leżała w granicach województwa trockiego, będącego częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego[11].

W 1551 roku król Zygmunt August edyktem zniósł ograniczenia ludności prawosławnej w dostępie do urzędów i godności, które zostały ograniczone Unią w Krewie, w 1385 roku[12].

W tym samym roku, w 1551, Stefan Zbaraski (ur. 1518 w Trokach, zm. 1585)[13] ufundował we wsi Szóstka prawosławną cerkiew pw. Narodzenia NMP[14].

Po Unii Lubelskiej w 1569 roku wieś Szóstka wraz z okolicznymi miejscowościami stała się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów[15].

Następny kościół we wsi Szóstka dla wyznawców greckokatolickich, oraz innych wyznań, wybudowany został w 1758 r. Nie jest znany projekt oraz wykonanie[16].

W XVII wieku wieś była własnością starosty guzowskiego i nowomiejskiego Stanisława Opalińskiego, leżała w województwie podlaskim w 1673 roku[17]. Do 1954 roku istniała gmina Szóstka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Nie jest znany proces przekształcania parafii prawosławnej w parafię unicką po Unii Brzeskiej w 1596 roku[18]. W pierwszej połowie XIX wieku parafia w Szóstce niewątpliwie była parafią greckokatolicką[19]. W 1875 roku parafia greckokatolicka w Szóstce, została zamieniona na prawosławną[20].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Szóstka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-27].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1258 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju) [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 135873
  6. ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-11-27]
  7. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  8. ↑ P. Cynalewska-Kuczma: Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 150. ISBN 83-232-1463-8.
  9. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
  10. ↑ Helena Giebień, Sytuacja społeczno-polityczna na Białorusi w świetle trwających protestów, „Przemiany Ustrojowe”, 2021, DOI: 10.51484/pu.2021/a/2, ISSN 2719-9355 [dostęp 2022-03-29].
  11. ↑ Przeczytaj – Zintegrowana Platforma Edukacyjna [online], zpe.gov.pl [dostęp 2022-05-16].
  12. ↑ Antoni Mironowicz, Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej, Elpis 1/1, 85-125, s. 91.
  13. ↑ ZBIGNIEW ANUSIK, Latyfundia książąt Zbaraskich w XVI i XVII wieku, „PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH”, R. VIII, nr 1, 2009 [dostęp 2022-03-29].
  14. ↑ Piotr Kiryluk, Cerkiew prawosławna na Podlasiu do końca XVI wieku, „Elpis”, 21, 2019, s. 41–50, DOI: 10.15290/elpis.2019.21.06 [dostęp 2022-03-29].
  15. ↑ Rzeczpospolita Obojga Narodów – Poradnia językowa PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-05-16].
  16. ↑ Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL, Święte znaki w parafii Szóstka [online], Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2022-03-29].
  17. ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny: struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 120.
  18. ↑ unia brzeska, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-04-04].
  19. ↑ Zespół – Szukaj w Archiwach [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-04-04].
  20. ↑ Zespół – Szukaj w Archiwach [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2021-06-22].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.