System Bethesda (ang. The Bethesda System, TBS) – klasyfikacja obrazów cytologicznych uzyskanych rozmazów z pochwowej części szyjki macicy. Klasyfikację zaproponowano w 1988 roku[1], następnie modyfikowano w latach 1991, 2001[2] i 2014[3]. System Bethesda stosowany jest także do klasyfikacji obrazów z biopsji tarczycy[4].
W klasyfikacji Bethesda obraz cytologiczny klasyfikuje się jako:
- prawidłowy
- LSIL (ang. low-grade squamous intraepithelial lesion) – śródnabłonkowe zmiany dysplastyczne małego stopnia – odpowiednik CIN I
- HSIL (ang. high-grade squamous intraepithelial lesion) – śródnabłonkowe zmiany dysplastyczne dużego stopnia – odpowiednik CIN II i CIN III
Poza tym, według najnowszych wytycznych z 2001 roku, wprowadzono określenia dla tych komórek rozmazu, które wykazują cechy morfologiczne nie pozwalające ich zakwalifikować do LSIL czy HSIL; są to ASC (ang. atypical squamous cells), podzielone na podkategorie ASC-US (ang. atypical squamous cells of undetermined significance) i ASC-H (ang. atypical squamous cells – cannot exclude HSIL).
Wzór protokołu oceny cytologicznej rozmazu według wytycznych Bethesda 2001 dla rozmazu z szyjki macicy
A | Typ preparatu cytologicznego | Konwencjonalny rozmaz cytologiczny albo preparat wykonany inną techniką (np. ThinPrep) |
B | Jakość rozmazu | |
BI | Rozmaz nadaje się do oceny cytologicznej (obecność lub brak komórek kanałowych szyjki macicy, obecność komórek zapalnych, obecność erytrocytów, inne) | |
BII | Rozmaz nie nadaje się do oceny cytologicznej (nie wykonano procedury technicznej albo preparat opracowany technicznie i oceniony, ale: ubogokomórkowy, zbyt podsuszony, źle utrwalony, nieczytelny z powodu licznych komórek zapalnych, erytrocytów, z innych powodów) | |
C | Ogólna charakterystyka rozmazu | |
CI | Nie stwierdza się cech śródnabłonkowej neoplazji (CIN) ani raka | |
CII | Obraz cytologiczny jest nieprawidłowy (zobacz interpretacja/ wynik) | |
CIII | Inne cechy (np. komórki endometrialne u kobiet ≥ 40 roku życia; zobacz interpretacja/ wynik) | |
D | Ocena za pomocą urządzeń automatycznych | |
E | Badania dodatkowe | |
F | Interpretacja/ wynik | |
FI | Nie stwierdza się cech śródnabłonkowej neoplazji ani raka
a) czynniki infekcyjne
b) inne zmiany nienowotworowe
c) komórki gruczołowe po histerektomii d) atrofia | |
FII | Inne zmiany Obecność komórek endometrialnych w rozmazie u kobiet ≥ 40 roku życia | |
FIII | Nieprawidłowe komórki nabłonkowe a) komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego
b) komórki gruczołowe (AGC, ang. atypical glandular cells)
| |
FIV | Inne nowotwory złośliwe | |
G | Wyjaśnienia i sugestie |
Przypisy
- ↑ The 1988 Bethesda System for reporting cervical/vaginal cytologic diagnoses: developed and approved at the National Cancer Institute workshop in Bethesda, MD, December 12-13, 1988. „Diagn Cytopathol”. 5 (3), s. 331–334, 1989. PMID: 2791840.
- ↑ D Solomon, D Davey, R Kurman, A Moriarty i inni. The 2001 Bethesda System: terminology for reporting results of cervical cytology. „JAMA”. 287 (16), s. 2114–2119, 2002. PMID: 11966386.
- ↑ R Nayar, D Wilbur. The Bethesda System for Reporting Cervical Cytology: A Historical Perspective. „Acta Cytologica”. 61 (4-5), s. 359–372, 2017. PMID: 28693017.
- ↑ Edmund S. Cibas , The 2017 Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopathology, „Thyroid”, 11, 27, 2017, DOI: 10.1089/thy.2017.0500 .