Synagoga w Sopocie
Ilustracja
Widok synagogi sprzed listopada 1938
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sopot

Budulec

murowana

Architekt

Adolf Bielefeldt

Data budowy

1913–1914

Data likwidacji

12 na 13 listopada 1938

Tradycja

reformowana

Położenie na mapie Sopotu
Mapa konturowa Sopotu, po prawej znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Sopocie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Sopocie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Sopocie”
Ziemia54°26′31″N 18°34′16″E/54,442000 18,571000

Synagoga w Sopocie – synagoga, która znajdowała się w Sopocie przy ówczesnej Roonstrasse (późniejszej ulicy gen. Jarosława Dąbrowskiego 1). Zburzona w 1938 roku.

Architektura

Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 21,12 na 15,66 metra, w stylu modernistycznym. W zachodniej części znajdował się obszerny przedsionek, z którego wchodziło się do głównej sali modlitewnej, którą z trzech stron otaczały galerie dla kobiet.

Historia

Synagoga została zbudowana w latach 1913-1914 według projektu Adolfa Bielefeldta, sopockiego architekta. Sopot znajdował się wówczas na terenie Królestwa Prus (zabór pruski). Uroczyste otwarcie synagogi nastąpiło 26 maja 1914. Wcześniej nabożeństwa, które przeważnie prowadził wędrowny kaznodzieja, odbywały się w prywatnych pensjonatach lub dojeżdżano do synagogi w Wejherowie[1]

Prawdopodobnie w 1913 powstał również oddalony cmentarz żydowski w Górnym Sopocie.

Tablica pamiątkowa na ścianie budynku
Budynek na miejscu synagogi

Spalenie synagogi

W okresie Wolnego Miasta Gdańska, w nocy z dnia 12 na 13 listopada 1938 synagoga została zaatakowana przez tłum podczas zamieszek wywołanych wydarzeniami nocy kryształowej. Ruiny wraz z placem wykupiło w tym samym roku Towarzystwo Budowy Kościoła Polskiego z zamiarem wzniesienia w tym miejscu świątyni katolickiej. Eryk Temp, nadburmistrz miasta, a równocześnie fanatyczny nazista, nie dopuścił do przejęcia posesji i polecił zaanektować ją przez magistrat[2][3]. W latach 60. XX wieku na parceli został wzniesiony budynek mieszkalny Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. W 1990 dzięki Fundacji Rodziny Nissenbaumów na jednej ze ścian domu umieszczono tablicę, którą skradziono w 1993. W 1999 umieszczono nową tablicę, którą ufundowała Mira Ryczke-Kimmelmann (dawna mieszkanka Sopotu).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jowita Kiwnik: Śladami sopockich Żydów. wyborcza.pl.
  2. ↑ Franciszek Mamuszka: Bedeker Sopocki. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1981.
  3. ↑ Mieczysław Abramowicz: "Noc kryształowa" w Gdańsku oczami Polaków. wyborcza.pl, 2008-11-14. [dostęp 2012-08-03].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.