Synagoga Zasańska w Przemyślu
Obiekt zabytkowy nr rej. A-431 (06.06.1983)
Ilustracja
Synagoga w 2011 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Budulec

murowana

Data budowy

1890–1892

Data likwidacji

II wojna światowa

Tradycja

reformowana

Obecnie

opuszczona

Położenie na mapie Przemyśla
Mapa konturowa Przemyśla, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Synagoga Zasańska w Przemyślu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Synagoga Zasańska w Przemyślu”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Synagoga Zasańska w Przemyślu”
Ziemia49°47′13″N 22°45′54″E/49,787000 22,765000

Synagoga Zasańska w Przemyślu – synagoga w Przemyślu znajdująca się na Zasaniu przy Placu Unii Brzeskiej 6.

Przez 47 lat była centrum religijnym i socjalnym zasymilowanej ludności żydowskiej na Zasaniu. Obecnie jest jedną z dwóch zachowanych wolno stojących synagog w Przemyślu.

Historia

Synagoga została zbudowana w latach 1890–1892 przez członków Towarzystwa Izraelickiej Świątyni Zasańskiej. Projektantem budynku był architekt Wojciech Witoszyński, a budowniczym początkowo Marceli Pilecki, a następnie nieznany z imienia Wilder. Na przełomie lat 1927 i 1928 władze miasta zamknęły synagogę ze względu na częste konflikty pomiędzy Żydami ortodoksyjnymi a zasymilowanymi[1].

Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi, a do wschodniej części dobudowali halę, przeznaczając całość na elektrownię. Niemcy poprzez to chcieli się uniezależnić od dostaw prądu ze wschodniej części miasta, w której stacjonowały wojska radzieckie[2].

Po zakończeniu wojny synagoga należała do PKS-u, MPK, Kolumny Transportu Sanitarnego. W latach 1962–1963 przeprowadzono gruntowny remont budynku, podczas którego podzielono stropem na dwie części główną salę modlitewną oraz ostatecznie zniszczono znajdujące się wewnątrz polichromie[1]. W 1994 w synagodze próbowano urządzić galerię sztuki oraz salę wystawową, która prezentowałaby sztukę żydowską. W 2005 miasto sprzedało obiekt prywatnemu przedsiębiorcy Robertowi Błażkowskiemu. Obecnie budynek ma być poddany remontowi, po którym ma pełni funkcje handlowo-usługowe[2][3].

Architektura

Murowany i orientowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. We wschodniej części znajdowała się główna sala modlitewna, a w zachodniej przedsionek z babińcem na piętrze. W narożniku południowo-zachodnim znajdowała się przybudówka ze schodami na babiniec.

Przypisy

  1. 1 2 Maria Piechotka i Kazimierz Piechotka: Bramy Nieba Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLINWarszawa, 2017, s. 608, język polski, ISBN 978-83-942344-2-3
  2. 1 2 Wizualizacja rewitalizowanej zasańskiej synagogi. www.portalprzemyski.pl. [dostęp 2022-11-11].
  3. ↑ Synagoga na Zasaniu zmienia oblicze. Ratunek przed destrukcją. www.zycie.pl. [dostęp 2022-11-11].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.