Suchodół
część/dzielnica Krosna
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miasto

Krosno

W granicach Krosna

1 stycznia 1953[1]

SIMC

0952657

Populacja (2019)
• liczba ludności


2 949

Położenie na mapie Krosna
Mapa konturowa Krosna, na dole znajduje się punkt z opisem „Suchodół”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Suchodół”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Suchodół”
Ziemia49°40′14″N 21°45′45″E/49,670556 21,762500
Pomnik ofiar wojen światowych.
Ujście potoku Badoń do rzeki Lubatówki.

Suchodół – część miasta Krosno[2], jednostka pomocnicza gminy (dzielnica)[3].

Dawna wieś lokowana na prawie niemieckim w 1430, w 1953 przyłączona do Krosna.

Leży nad rzeką Lubatówką i potokiem Badoń, nad którym został utworzony użytek ekologiczny[4].

Etymologicznie nazwa pochodzi od suchych obszarów występujących w nizinach nadrzecznych lub suchych rowów, jarów naturalnych broniących dostępu do grodów. Według legendy tym szlakiem węgierskim prowadzącym nad rzeką Lubatówką do Bramy Węgierskiej w Krośnie, przechodził św. Wojciech, św. Jadwiga (1384), i św. Jan z Dukli.

Wieś królewska położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[5], w drugiej połowie XVII wieku należała do tenuty Besko starostwa sanockiego[6]. W XVII wieku Robert Wojciech Portius był tu dzierżawcą folwarku.

W Suchodole znajduje się ulica Dębowa, która to zawdzięcza swą nazwę legendzie, o królowej Jadwidze, ks. Sarna ujmuje ją następująco: Królowa Jadwiga przybyła w te strony i chciała wybudować kościół na górce granicznej między Suchodołem a Głowienką w miejscu, gdzie dziś stoi kilkunastoletni dąb, bo stary dąb spłonął w wyniku podpalenia go od wewnątrz przez suchodolskich młodzieńców. Zamiar królowej nie doszedł jednak do skutku, gdyż sprzeciwili się temu mieszkańcy Suchodołu i Głowienki. Rozgniewana królowa miała powiedzieć, że nigdy z tych dwóch wiosek nikt nie zostanie księdzem.

Pod Suchodołem toczyły się walki konfederacji barskiej w maju 1772 r. i istniały tu konfederackie groby. W miejscu tym wykonano symboliczny nagrobek konfederacki z krzyżem.

W roku 1876 wieś Suchodół liczyła 910 mieszkańców. Od południa graniczyła z Głowienką i Miejscem Piastowym, na wschód z Krościenkiem Niżnym i Łężanami, a na zachodzie z obecną dzielnicą Polanka. W dawnych granicach Suchodołu leżały grunty obecnego lotniska oraz osiedla im. Traugutta. Na terenach należących niegdyś do wsi Suchodół zlokalizowany jest cmentarz komunalny i kościół św. Piotra Apostoła i Jana z Dukli.

W 1897 r. założono w Suchodole drugą po Czernichowie (1864) najstarszą szkołę rolniczą w Galicji, która miała już znaczną autonomię (po 1861 r.) i mogła nauczać w języku polskim.

14 września 1900 r. Cesarz Austrii Franciszek Józef na wzgórzu Pod Dębem obserwował Wielkie Manewry. W czasie I wojny światowej doszło do bratobójczych walk nad Lubatówką, a poległych chowano w kwaterach na pobliskim cmentarzu.

Na Apel Józefa Piłsudskiego z Suchodołu zgłosiło się 20 mężczyzn i w latach 1919-1920 walczyli pod rozkazami Komendanta Legionów. W tej miejscowości postawiono pomnik upamiętniający imiennie 19 mieszkańców poległych w I i 20 w II wojnie światowej.

Obecnie powierzchnia dzielnicy wynosi 726,51 ha. W roku 2019 liczba mieszkańców dzielnicy wyniosła 2 949[7].

Ludzie związani z Suchodołem

  • Józef Jurczyk – rolnik, poseł na Sejm RP
  • Leon Stec "Gustaw" – członek AK, kierownik szkoły, wykładowca Kursu Podchorążówki AK w Suchodole, inwigilowany przez UB, poniósł śmierć,
  • Józef Zajdel "Podkowiak" – organizator partyzantki i punktu przerzutowego na Węgry, goszczący Stanisława Węklara,
  • Stanisława Wenklar "Wujek" – miejscowy organizator ZWZ, Komendant Obwodu OP-15 Krosno w 1944,
  • Józef Drelichowski "Kłos", "Hen", (1891-1977) – zastępca a potem Kierownik Obwodu AK,
  • Jan Czuchra "Janczar" (ur. 1922) – w Oddziale "Orskiego" Józefa Czuchry, potem ochotnik w I Armii Wojska Polskiego bohater walk o Warszawę, Płock, Bydgoszcz i Wał Pomorski odznaczony Krzyżem Partyzanckim,
  • Kazimierz Czuchra "Ziuk" – zginął w czasie obławy z rąk Niemców w Żeglcach 3 maja 1944,
  • płk Franciszek Suchodolski de Suchodół – dowódca 13 Galicyjskiego Regimentu Ułanów (1871),
  • Józef Wilk – ur. w Suchodole w 1881 r. rzeźbiarz, medalier, pedagog, twórca pomnika ces. Franciszka Józefa dla Sarajewa, odznaki Komitetu Biskupiego Krakowskiego, ołtarza w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu, posągu Chrystusa dla fary w Przeworsku i wielu innych realizacji rzeźbiarskich (kilkadziesiąt jego prac znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej).
  • Józef Bach – legionista, dyrektor Państwowej Szkoły Rolniczej w Suchodole

Na terenie dzielnicy znajduje się

  • Szkoła Rolnicza z 1897 r., odremontowana, teraz znajduje się tam PWSZ
  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. Jana Pawła II
  • Krośnieńska Biblioteka Publiczna. Filia nr 2
  • Pomnik upamiętniający poległych w I i w II wojnie światowej
  • Mogiła Konfederatów barskich z Krzyżem
  • Zabytkowe kapliczki

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 249
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. ↑ Dzielnice i osiedla. [dostęp 2020-08-25].
  4. ↑ Uchwała numer XXVI/542/04 Rady Miasta Krosna z dnia 28 października 2004 roku w sprawie utworzenia użytku ekologicznego pod nazwą Dolina potoku Badoń
  5. ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
  6. ↑ Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 250.
  7. ↑ Osiedla i dzielnice Krosna. Które są największe, a które mają najwięcej mieszkańców? [online], Krosno Nasze Miasto [dostęp 2022-11-19] (pol.).

Bibliografia

  • T. Dobrowolski, Rzeźbiarz i pedagog: Z dziejów kultury i literatury ziemi przemyskiej, t. III, s. 427-433, Przemyśl 1978
  • J. Garbarcik: Krosno – studia z dziejów miasta i regionu, T. I, Kraków 1972
  • J. Garbarcik: Krosno – studia z dziejów miasta i regionu, T. II, Kraków 1973
  • S. Cynarski: Krosno – studia z dziejów miasta i regionu, T. III, Kraków 1995
  • W. Sarna: Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym, Przemyśl 1898
  • Stanisław Rusnarczyk: Życie i dzieło Jana Czuchry, robotnika, żołnierza i artysty, Krosno 2007.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.