| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Rejon | |||||
Populacja (2001) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy |
3241 | ||||
Kod pocztowy |
81615 | ||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego | |||||
Położenie na mapie Ukrainy | |||||
49°32′31″N 24°04′30″E/49,541944 24,075000 |
Stulsko (ukr. Стільсько) – wieś na Ukrainie. Należy do rejonu mikołajowskiego w obwodzie lwowskim i liczy 834 mieszkańców. Leży nad rzeką Kłodnicą.
Historia
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1330. Pomiędzy Stulskiem a Dąbrową (Діброва).
Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi lwowskiej województwa ruskiego[1]. 6 stycznia 1554 roku król Zygmunt August potwierdził staroście chełmskiemu Gabrielowi Tarłowi prawa do wsi Rozwadów, Weryń, Uście, Nadiatycze, Demnia, Stulsko[2].
W II Rzeczypospolitej do 1934 roku wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie żydaczowskim w woj. stanisławowskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 roku włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej gminy Mikołajów nad Dniestrem w tymże powiecie i województwie[3]. Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.
Zabytki
- grodzisko położone na wschodnim zboczu doliny Kłodnicy o powierzchni 250 ha (największe tego typu na Ukrainie), datowane wstępnie na IX-XI w. Odkrycia dokonał na początku lat 80 archeolog i doktorant historii Orest Korczyński (obecnie profesor), który w 1980 rozpoczął badania nad wczesnym osadnictwem w dorzeczu górnego Poddniestrza[4]. Jeżeli datacja grodziska jest prawidłowa to zabytek ten wiąże się z lokowanymi przez Nestora nad Dniestrem wschodnimi Chorwatami lub Białymi Chorwatami (jak podaje prasa ukraińska: столиці Великої (Білої) Хорватії, stolicy Wielkiej (Białej) Chorwacji - o ile wielkość grodu może sugerować, że mógł to być główny ośrodek jakiegoś plemienia to jednak z kategorycznymi wnioskami należy zaczekać, do opublikowania wyników współczesnych badań ukraińskich archeologów). Atrakcją turystyczną są będące częścią grodziska, obecnie używane jako wiejskie piwnice, jaskinie wykute w miękkim piaskowcu tworzące podziemną sieć labiryntów[5]. Przypuszcza się, że niektóre mogły zostać wykute jeszcze w okresie funkcjonowania grodu. Badania wykazały, że płynąca u podnóża grodziska niewielka obecnie Kłodnica była kiedyś spławna. Odkryto system drewnianych śluz, który umożliwiał komunikację z oddalonym o 10 km Dniestrem. Pozostałości grodziska oraz obiekty skalne (w tym "skała" - w kształcie kamiennego mostu ze spłaszczona arkadą, mogąca służyć w czasach prehistorycznych jako pogański ołtarz) w sumie o powierzchni 515 ha objęto ochroną jako pomnik przyrody (Комплексна пам'ятка природи "Стільська")[6]. Grodziszcze częściowo zniszczone przez budowę schodów, nasypu i fundamentów dla figury Matki Boskiej[7]
Przypisy
- ↑ Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 222.
- ↑ Łeontij Wojtowycz. Zemli hałyćkych kniaziw: probłemy doslidżennia. Археологічні дослідження Львівського університету. 2012. Wyp. 16, s. 140 przyp. ISSN 2078–6093. (ukr.)
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 665
- ↑ Тарас РІЗУН, Хорватська столиця поблизу Львова (Chorwacka stolica w pobliżu Lwowa) (ukr.)
- ↑ Zdjęcia jaskiń a także grafika przedstawiająca rekonstrukcję grodu (ukr.)
- ↑ Grzegorz Rąkowski: Ziemia lwowska, 2007, s. 414-415. ISBN 978-83-89188-66-3.
- ↑ past, Zniszczyli grodzisko z VII wieku w okolicy Lwowa. Zbudowali na nim kapliczkę maryjną 08.05.2020
Linki zewnętrzne
- Stulsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 508 .
- Orest Korczynski, СТІЛЬСЬКЕ ГОРОДИЩЕ (ukr.).
- Orest Korczynski, KULTNA SREDIŠTA LJETOPISNIH HRVATA IX.-XIV. STOLJEĆA U OKOLICI GRADINE STILJSKO U UKRAJINI [w:] "Croatica Christiana Periodica" nr 54, Zagrzeb 2004 (chorw.).
- На Львівщині знайшли столицю Білої Хорватії, artykuł i materiał wideo stacji TSN z 16 sierpnia 2010 (ukr.) [dostęp 03.012.2011].
- Biłych chorwatiw topliat' u srawku (ukr.)
- Карпатські Хорвати | Carpathian Croats | Ukrainian tribe (ukr.)