Studium generale, l. mn. studia generalia – nazwa nadawana w średniowieczu niektórym szkołom o randze międzynarodowej. Ze szkół tych wykształcił się średniowieczny uniwersytet.
Większość wczesnych studiów generaliów mieściła się w Italii, Francji, Anglii, Hiszpanii i Portugalii. Od zwykłych szkół różniły się tym, że uczyli się w nich studenci z całej Europy. Oprócz początkowego programu sztuk wyzwolonych prowadzono w nich kursy z medycyny, prawa czy teologii[1]. Przywileje, jakimi się cieszyły i odrębny, bardziej zaawansowany program studiów, spowodowały, że coraz bardziej zaczęły się one różnić od szkół lokalnych, tworząc instytucję uniwersytetu. Studium generale pozostało w średniowieczu oficjalnym terminem na oznaczenie tych szkół[2].
Status pierwszych studium generale (w Paryżu, Bolonii czy w Salerno) wynikał z ich własnych zasług[1]. Ich forma organizacyjna i względna samodzielność potwierdzone zostały następnie bullami papieskimi. W późniejszym okresie status i wiążące się z nim przywileje był nadawany przez papieża lub cesarza również dla nowo powstałych szkół. Uniwersytet Jagielloński otrzymał ten tytuł wraz z aktem erekcyjnym, wydanym w 1364 roku, jako 27 uczelnia w Europie.
W XIII wieku istniały następujące szkoły o randze studium generale:
- Uniwersytet Boloński
- Uniwersytet Paryski
- Uniwersytet Cambridge
- Uniwersytet Oksfordzki
- Uniwersytet w Coimbrze
- Uniwersytet w Salamance
- Uniwersytet w Montpellier
- Uniwersytet w Palencii
- Uniwersytet w Modenie
- Szkoła medyczna w Salerno
- Uniwersytet w Vicenzie
W późniejszym okresie tytuł studium generale nadal był nadawany przez papieża, choć stopniowo tracił swoją rangę. Obecnie bywa używany na oznaczenie uczelni o randze niższej od uniwersytetu.
Przypisy
- 1 2 Olaf Pedersen: The First Universities. Studium generale and the origins of university education in Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 2000, s. 133.
- ↑ Olaf Pedersen: The First Universities. Studium generale and the origins of university education in Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 2000, s. 145.