Stefan Truchim
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 września 1896
Kopanki

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 1967
Łódź

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia wychowania i organizacja szkolnictwa
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1920

Habilitacja

1929, 1933
Uniwersytet Lwowski

Profesura

1933

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Wolna Wszechnica Polska
Uniwersytet Łódzki

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal 10-lecia Polski Ludowej Srebrny Wawrzyn Akademicki
Złota Odznaka ZNP

Stefan Truchim (ur. 8 września 1896 w Kopankach, pow. kałuski, zm. 20 sierpnia 1967 w Łodzi) – polski pedagog, historyk wychowania i organizacji szkolnictwa.

Życiorys

Uczęszczał do szkoły powszechnej w Kałuszu i Przemyślu. W 1914 ukończył Gimnazjum Klasyczne oo. bernardynów we Lwowie. Był absolwentem historii UJ – uczniem Władysława Konopczyńskiego – doktorat w 1920. Był asystentem w Archiwum Akt Dawnych w Krakowie. W 1920 przeniósł się do Poznania. W szkołach poznańskich był nauczycielem historii i geografii. Był też kierownikiem Centralnej Biblioteki Kuratorium Okręgu Szkolnego w Poznaniu[1]. Habilitował się dwukrotnie: w 1929 na Uniwersytecie Lwowskim w zakresie historii i organizacji szkolnictwa na Wolnej Wszechnicy Polskiej oraz w 1933 na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Wykładał historię szkolnictwa w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie Oddział w Łodzi. Profesor nadzwyczajny w 1933, profesor zwyczajny Wolnej Wszechnicy Polskiej w 1939. W 1939 był naczelnikiem Wydziału Prezydialnego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W okresie II wojny światowej czynny w tajnym nauczaniu w Warszawie. Założyciel prywatnej Szkoły Kupieckiej na Żoliborzu (oficjalnie Zasadniczej Szkoły Zawodowej)[2]. Uczestnik powstania warszawskiego (ps. Stefan), działał w II Obwodzie „Żywiciel” (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej – zastępca komendanta[3] OSB (Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa)[4]. Ranny podczas walk trafił z rodziną do obozu w Pruszkowie, potem dotarł do Częstochowy, gdzie pracował do kwietnia 1945 na Wydziale Pedagogicznym.

Od 1945 współorganizował Uniwersytet Łódzki (UŁ). W 1957 objął kierownictwo Katedry Historii Wychowania i Oświaty UŁ, którą prowadził do przejścia na emeryturę. W okresie od 23 czerwca 1945 do 12 maja 1946 był wiceprzewodniczącym Sekcji Nauk Humanistycznych Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Łodzi, od 20 kwietnia 1963 do 1967 przewodniczącym Wydziału II – Nauk Historycznych i Społecznych Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. W 1963 został powołany na profesora zwyczajnego UŁ[5].

Został pochowany na cmentarzu Doły w Łodzi[6].

Publikacje

  • Truchim S., Konfederacja dzikowska, Drukarnia Poznańska Tow. Akc., Poznań 1921.
  • Truchim S., Na dworze Augusta Mocnego, Lector Polonia, Poznań-Lwów-Warszawa-Kraków-Lublin-Bydgoszcz 1925.
  • Truchim S., Wizyty królewskie: wspomnienia o obyczaju dworskim z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, Spółka Pedagogiczna, Poznań 1926.
  • Truchim S. (oprac.), Gumowski M. (przedm.), Atlas do historii kultury i sztuki, Spółka Pedagogiczna Tow. Akc., Poznań 1926.
  • Truchim S., Dziesięciolecie niepodległej polski: 11.XI.1918–11.XI.1928, Drukarnia Mieszczańska T. A., Poznań 1928.
  • Truchim S., Gumowski M, Wojtkowski A., Historja powiatu żnińskiego, W. Tuchołka, Poznań 1928.
  • Truchim S., Szkoły rydzyńskie Augusta Sułkowskiego, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1928.
  • Truchim S., Szkice z dziejów szkolnictwa i kultury, Drukarnia Mieszczańska T. A., Poznań 1930.
  • Truchim S., Koronacje polskich królów elekcyjnych, Księgarnia I. Zamecznik, Poznań 1931.
  • Truchim S., Działalność kulturalno-oświatowa mniejszości niemieckiej w Polsce: ze szczególnem uwzględnieniem województw poznańskiego i pomorskiego, Instytut Badań Spraw Narodowościowych, Warszawa 1933.
  • Truchim S., Szkice z historji szkolnictwa: serja wtóra, Warszawa 1935.
  • Truchim S., Geneza szkół realnych w Wielkim Księstwie Poznańskiem, Gebethner i Wolff, Warszawa 1936.
  • Truchim S., Święty Augustyn a nauki i szkolnictwo starożytne, Nasza Księgarnia, Warszawa 1938.
  • Truchim S., „Pismo dla Nauczycieli Ludu”: pierwsze czasopismo pedagogiczne w Polsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Łódź 1955.
  • Truchim S., Ewaryst Estkowski w setną rocznicę zgonu: (15 sierpnia 1856 r. – 15 sierpnia 1956 r.), Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1956.
  • Truchim S., Rola pijarów w rozwoju szkolnictwa Księstwa Warszawskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Łódź 1957.
  • Truchim S., „Szkoła Polska” Ewarysta Estkowskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Łódź 1958.
  • Truchim S., Podgórska E., Z początków zawodowego ruchu nauczycielskiego, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1958.
  • Truchim S., Ewaryst Estkowski: zarys monografii, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1959.
  • Truchim S., Współpraca polsko-rosyjska nad organizacją szkolnictwa rosyjskiego w początkach XIX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Łódź 1960.
  • Truchim S. (oprac.), Z zagadnień metodologicznych historii wychowania: sprawozdanie z sympozjonu Katedry Historii Wychowania i Oświaty Uniwersytetu Łódzkiego i Katedry Pedagogiki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Łódź 1965.
  • Truchim S., Historia szkolnictwa i oświaty polskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim: 1815–1915. T. 1, 1815–1862, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Łódź 1967.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 M.P. z 1930 r. nr 13, poz. 21 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  2. ↑ Powstańcze Biogramy – Teresa Miazek [online], www.1944.pl [dostęp 2020-03-07] (pol.).
  3. ↑ Republika żoliborska. Dwa miesiące wolności Gazeta Ludowa Nr 209, R.II, Warszawa, 1 sierpnia 1946.
  4. ↑ Powstańcze Biogramy – Stefan Truchim [online], www.1944.pl [dostęp 2020-03-07] (pol.).
  5. ↑ Łódzkie Towarzystwo Naukowe
  6. 1 2 nekrolog, „Dziennik Łódzki” (197), bc.wbp.lodz.pl, 22 sierpnia 1967, s. 2 [dostęp 2023-11-12].
  7. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”.
  8. ↑ M.P. z 1939 r. nr 185, poz. 458 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  9. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  10. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za krzewienie czytelnictwa”.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.