Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1906 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
3 sierpnia 2001 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Stefan Rachoń (ur. 4 stycznia 1906 w Ostrowie[1], zm. 3 sierpnia 2001 w Olsztynie) – polski dyrygent i skrzypek.
Życiorys
Jego ojciec Andrzej Rachoń (1858-1925) był słynnym wiejskim skrzypkiem. Stefan edukację muzyczną rozpoczął w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Lublinie. W 1933 roku ukończył Konserwatorium Warszawskie. Grę na skrzypcach studiował w klasie Józefa Jarzębskiego i Ireny Dubiskiej, a dyrygenturę pod kierunkiem Grzegorza Fitelberga. Podczas studiów grał jako taper w kinach międzywojennej Warszawy. Oficjalnie debiutował w 1930 roku na antenie Polskiego Radia w audycji Kącik młodych talentów. W tym samym roku otrzymał propozycję utworzenia radiowej orkiestry rozrywkowej. W okresie II wojny światowej grał z zespołem w okupowanej Warszawie. W 1944 roku współpracował z orkiestrami w Krakowie i Lublinie. Wraz z grupą lokalnych muzyków grał również muzykę ilustracyjną do niemych filmów w lubelskich kinach.
Po powrocie do Warszawy w 1945 roku utworzył pierwszą powojenną orkiestrę Polskiego Radia przemianowaną później na Orkiestrę Polskiego Radia i Telewizji. Dyrygował nią do 1980 roku. Radiowe studio M-1, w którym pracowała orkiestra, było przez długie lata miejscem radiowych debiutów polskich piosenkarzy. Stefan Rachoń dokonał z orkiestrą radiową około dziesięciu tysięcy nagrań muzyki symfonicznej, operowej, operetkowej i rozrywkowej. Wspólnie z Orkiestrą brał udział w festiwalach piosenki w Opolu, Sopocie i Zielonej Górze, towarzyszył piosenkarzom na koncertach estradowych oraz podczas nagrań fonograficznych w Polsce, a także za granicą (m.in. w Anglii, Czechosłowacji, NRD, Związku Radzieckim i na Węgrzech)[2]. Zasiadał w jury Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[3].
Był przyjacielem i pomocnikiem-doradcą Ireny Santor.
W latach 90. XX wieku otrzymał wraz z innymi sławnymi polskimi dyrygentami od Telewizji Polskiej "Złotą Batutę". Za swoją działalność dyrygencką Stefan Rachoń był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, m.in. otrzymał Złoty Mikrofon, Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji, Nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Złoty Krzyż Zasługi (1950)[4], Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)[5], Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski i Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000)[6].
Zmarł w 2001 w wieku 95 lat w olsztyńskim Szpitalu Wojewódzkim[7]. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 2-1-9)[8].
Przykładowe płyty:
- Słowik Warszawy-Bogna Sokorska; Muza SX-0228
- Franz Lehár – Fragmenty operetek, (współuczestniczył dyr. Karol Stryja); Muza X-0316
- Wanda Polańska – sopran, (współuczestniczył dyr. Jan Pruszak); Muza SX-1041
Przypisy
- ↑ http://urzedow.pl/gzu02/28.htm, Informacja o miejscu urodzenia
- ↑ Stefan Rachoń – Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ XII Festiwal Piosenki Radzieckiej, Zielona Góra, 9-12 czerwca 1976, b.n.s.
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 104, poz. 1298.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160.
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 4, poz. 78.
- ↑ Zmarł Stefan Rachoń. [dostęp 2010-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-17)].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: STEFAN RACHOŃ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
Linki zewnętrzne
- Afisze i zdjęcia w bibliotece Polona