Stefan Tadeusz Iwanowski

pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1890 Orsza, gubernia mohylewska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	20 listopada 1954 Sztokholm, Szwecja
Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	14 Pułk Piechoty 42 Pułk Piechoty 9 Dywizja Piechoty DOGen. „Łódź” DOK IV DOK II
Stanowiska	dowódca pułku piechoty dowódca piechoty dywizyjnej szef sztabu okręgu wojskowego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Odznaczenia

Stefan Tadeusz Iwanowski (ur. 30 listopada^?/12 grudnia 1890 w Orszy, zm. 20 listopada 1954 w Sztokholmie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Stefan Iwanowski w czasie służby w Legionach

Raut akademicki w Filharmonii w Łodzi (marzec 1925). U dołu siedzą: trzeci od prawej płk Iwanowski, a druga od lewej jego żona

Życiorys

Syn Edwarda i Natalii z domu von Uberschar. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i został wcielony do 2 szwadronu kawalerii. Na początku listopada 1914 roku został przeniesiony do żandarmerii polowej. Awansował kolejno na chorążego – 6 listopada 1914 roku, podporucznika – 27 września 1915 roku i porucznika – 1 listopada 1916 roku. Od 31 stycznia do 31 marca 1917 roku był słuchaczem Kursu Sztabu Generalnego w Warszawie. 12 kwietnia 1917 roku pełnił służbę w 3 pułku piechoty Legionów^[1]. Reskryptem Rady Regencyjnej z 18 października 1918 został zatwierdzony w stopniu majora w Sztabie Generalnym^[2].

Od 29 września do 26 października 1920 dowodził 14 pułkiem piechoty. 24 września 1921 został szefem sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź”, a 15 listopada 1921 szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Służbę na tym stanowisku pełnił do 14 września 1926. W międzyczasie, od 16 października 1923 do 24 października 1924, był słuchaczem III Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[3].

1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 22. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Następnie dowodził 42 pułkiem piechoty w Białymstoku. W kwietniu 1928 został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach, pozostając na ewidencji 42 pułku piechoty^[4]. W październiku 1931 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisko pomocnika dowódcy korpusu do spraw uzupełnień^[5].

Od 24 kwietnia 1934 do 3 kwietnia 1938 był przewodniczącym Zarządu Okręgu ZHP w Lublinie. W czasie służby w garnizonie Lublin był również filistrem honorowym Polskiej Akademickiej Korporacji „Korabja” oraz prezesem Okręgu Lubelskiego Ligi Morskiej i Kolonialnej i przewodniczącym kapituły Krzyża LMiK „Pro Mari Nostro”^[6].

Został osadnikiem wojskowym w osadzie Łozy, gmina Wiśniowiec, powiat krzemieniecki^[7].

W czasie kampanii wrześniowej, 11 września 1939, objął dowództwo improwizowanej Grupy „Żółkiew” z zadaniem osłony Lwowa od północnego zachodu z kierunku Rawy Ruskiej i Niemirowa. Do 17 września grupa pozostawała bez styczności z oddziałami Wehrmachtu. 17 września około południa Grupa „Żółkiew” stoczyła dwugodzinny bój z oddziałami niemieckiej 2 Dywizji Pancernej, w wyniku którego została rozproszona. Dowódca grupy wieczorem tego dnia przybył do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, lecz został odesłany z powrotem przez gen. bryg. Władysława Langnera, który polecił mu zebrać rozproszone oddziały. W nocy z 17 na 18 września w rejonie Batiatycz dostał się do niewoli niemieckiej^[8]. W niewoli przebywał w Oflagu II B Arnswalde, gdzie od 24 grudnia 1939 był przewodniczącym komitetu redakcyjnego „Gazetki Obozowej” oraz przewodniczącym Komisji Kulturalno-Oświatowej. Od 17 września 1941 w oflagu II C Woldenberg^[9].

W 1945 roku osiedlił się w Szwecji. Pracował jako archiwista w Instytucie Psychotechnicznym Uniwersytetu w Sztokholmie. Działał w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. Zmarł 20 listopada 1954 roku w Sztokholmie. Pochowany na cmentarzu katolickim Haga Norra.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4936 (1921)^[10][11]
• Krzyż Niepodległości (29 grudnia 1933)^[12]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1926)^[13][10]
• Krzyż Walecznych (1921)^[10][14]
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 29 kwietnia 1925^[15], 18 lutego 1939^[16])
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi^[10]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[10]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[10]
• Miecze Hallerowskie^[17]
• Odznaka pamiątkowa 42 Pułku Piechoty^[18]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[10]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[10]

Zobacz też

• Obrona Lwowa 1939
• Polskie korporacje akademickie

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8.
• Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4.