pułkownik kawalerii | |
Pełne imię i nazwisko |
Stefan Bernard Grabowski |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1 września 1877 |
Data śmierci |
22 grudnia 1946 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca brygady |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stefan Bernard Grabowski[uwaga 1] (ur. 1 września[uwaga 2] 1877 w maj. Turna, zm. 22 grudnia 1946) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, hrabia.
Życiorys
Urodził się 1 września 1877 w majątku Turna, w ówczesnym powiecie brzeskim guberni grodzieńskiej, w rodzinie Michała Maksymiliana hr. Grabowskiego h. Oksza (1845–1918) i Marii Teofili Eugenii ze Światopełk-Zawadzkich h. Lis (1850–1920)[3][4]. Był bratem oficerów kawalerii Wojska Polskiego: Seweryna Sewera (1874–1947), podpułkownika[5], Eugeniusza Anastazego (1876–1952), podpułkownika, Zygmunta Piotra Idziego (1880–1954), rotmistrza[6], Henryka (1884–1944), majora i Emila (1886–1944), majora[7][3].
17 grudnia 1917 roku we wsi Tatarkopczak pod Bołgradem w Besarabii przystąpił do formowania dywizjonu kawalerii złożonego z Polaków-ochotników z rosyjskiej 8 Dywizji Kawalerii, Izmailskiej Brygady Pogranicznej i Czarnomorskiego Pułku Jazdy. 30 stycznia 1918 roku dowodzony przez niego pododdział został przemianowany na 6 pułk ułanów, a on sam mianowany dowódcą pułku. W końcu marca 1918 roku opuścił pułk[8].
W latach 1919–1920 był zastępcą dowódcy 10 pułku ułanów. Od kwietnia 1919 roku czasowo pełnił obowiązki dowódcy tego pułku[9]. Wyróżnił się 29 lipca 1919 pod Chotową i 1 października tego roku, kiedy wykonując z powodzeniem trudne zadanie nawiązania łączności z 9 Dywizją Piechoty i współdziałania z nią zdobył, prawie bez strat, Kaszewicze, Łuczyce, Kapcewicze i Kopatkowicze[10]. Za te czyny był przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari[11][12]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów wschodnich i byłej armii rosyjskiej[13]. 24 lipca 1920 roku w Radziwiłłowie objął dowództwo 6 pułku ułanów[14][15][1]. 1 lipca 1924 ówczesny dowódcy I Brygady Jazdy, pułkownik Janusz Głuchowski sporządził wniosek na odznaczenie pułkownika Grabowskiego Orderem Virtuti Militari za czyny bojowe na stanowisku dowódcy 6 pułku ułanów[16][17].
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 22. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[18]. 1 czerwca 1924 roku został mianowany dowódcą XI Brygady Kawalerii w Augustowie[19]. Dowodząc brygadą pozostawał oficerem nadetatowym 6 pułku płanów w Stanisławowie[20]. Z dniem 30 września 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[21]. Na emeryturze mieszkał w Warszawie[22]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[5].
Zmarł 22 grudnia 1946[3].
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi – 18 stycznia 1926 „za zasługi położone na polu wyszkolenia armji”[23][24]
- Order Świętej Anny 3 stopnia (miecze z kokardą – 16 stycznia 1917[25])
Zobacz też
Uwagi
- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stefan I Grabowski” w celu odróżnienia od czterech innych oficerów zawodowych noszących to samo imię i nazwisko[1].
- ↑ Według kalendarza juliańskiego urodził się 20 sierpnia 1877[2]. Zobacz daty nowego i starego porządku.
Przypisy
- 1 2 Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 611, 675.
- ↑ Грабовский Стефан Михайлович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2023-11-19].
- 1 2 3 Marek Jerzy Minakowski: Stefan Bernard hr. Grabowski z Grabówki h. Oksza. [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2023-11-19].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- 1 2 Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 846.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 337, 1013, tu urodzony 1 września 1881.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 1013.
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 3, 5–6.
- ↑ Buszyński 1929 ↓, s. 13, 16.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1–3.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920, s. 518.
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 20.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 248, 638.
- ↑ Kolekcja 2 ↓, s. 1–4.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 153.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924, s. 309.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 84, 553, 597.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927, s. 215.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 884.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 23, poz. 61.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926, s. 70.
- ↑ Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Грабовский Степан. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-11-19]. (ros.).
Bibliografia
- Grabowski Stefan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.84-7992 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- Grabowski Stefan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.93-8857 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Henryk Buszyński: Zarys historji wojennej 10-go pułku ułanów litewskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Henryk Kiszko-Zgierski: Zarys historji wojennej 6-go Pułku Ułanów Kaniowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.