Śródmieście - Stare Miasto (Stary Będzin)

Dzielnica Będzina
Plac 3 Maja
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	będziński
Miasto	Będzin
Wysokość	254 m n.p.m.
Położenie na mapie Będzina
50°19′19,46″N 19°07′58,07″E/50,322072 19,132797

Stary Rynek w Będzinie. Stan pocz. XX w.

Śródmieście – Stare Miasto czyli Stary Będzin - centralna i najstarsza część Będzina. Obejmuje dawne XIV-wieczne miasto Będzin (1358 r.) w obrębie dawnych murów miejskich wraz ze Wzgórzem Zamkowym (Stare Miasto, Stary Będzin) oraz obecną dzielnicę Śródmiejską (Śródmieście), rozbudowaną poza murami w kierunku dworca kolejowego wzdłuż ulic: al. Kołłątaja, Małachowskiego, Modrzejowskiej, Potockiego, Piłsudskiego, Kościuszki i in. Obecne Śródmieście rozciąga się pomiędzy ulicą Małobądzką (dzielnica Małobądz) za linię kolejową od wschodu (Warpie). W kierunku południowym przechodzi w tzw. Nowy Będzin (dlatego ta część miasta określana jest wspólną nazwą Stary Będzin - taką nazwę nosiła obecna stacja kolejowa Będzin Miasto).

Zabudowa tej dzielnicy składa się głównie ze starych zabytkowych kamienic. Mieści się tu większość budynków użyteczności publiczności. W południowej jej części powstała dzielnica przemysłowa (ul. Kościuszki).

Historia

W ciągu XIX i XX w. wokół miasta lokacyjnego Będzina zaczęły tworzyć się gęsto zabudowane przedmieścia. Rozwijały się one w kierunku dworca kolejowego (wzdłuż ulic Modrzejowskiej i Małachowskiego z wytoczonym ok. 1870 r. nowym placem targowym, dziś pl. 3 Maja), wzdłuż al. Kołłątaja. Tutaj powstało większość budynków użyteczności publicznej, jak Magistrat, Starostwo, ochronka, poczta, banki, Gimnazjum Zgromadzenia Kupców oraz żydowskie "Jawne". W wyniku modernizacji miasta w latach 70. znaczna część tych terenów uległa znacznym przekształceniom urbanistycznym.

W południowej części znajdowały się liczne zakłady przemysłowe, jak Fabryka Pilników, Mostostal, Centrostal, ŚZPC "Hanka", oraz po drugiej stronie torów Fabryka Przewodów Energetycznych. Niektóre z tych zakładów kontynuują kilkudziesięcioletnią tradycję.

Ulice Starego Będzina

Stare Miasto

• Berka Joselewicza (d. ul. Targowa)
• Bohaterów Getta Warszawskiego (wyburzona)
• Czeladzka
• Góra Zamkowa
• Górna
• Kamienne Schodki
• Kazimierza Wielkiego, plac (d. Stary Rynek, pl. Wolności)
• Kościelna
• Kołłątaja Hugona, aleja (d. Sławkowska, gen. A. Zawadzkiego)
• Kościuszki Tadeusza
• Moniuszki Stanisława (d. Św. Jana)
• Plebańska
• Podwale
• Podzamcze
• Rybna
• Rybny Rynek
• Zamkowa
• Zawale

Śródmieście

• 11 Listopada (d. Waltera Szolca)
• 3 Maja, plac
• Bema Józefa
• Gawlika Stanisława (d. osiedle Huty "Będzin")
• Jasna
• Kołłątaja Hugona, aleja
• Krótka (zlikwidowana)
• Lustigera, plac kardynała Jeana-Marie
• Małachowskiego Stanisława
• Modrzejowska (d. F. Dzierżyńskiego)
• Piłsudskiego Józefa (d. L. Waryńskiego)
• Podjazie
• Potockiego Ignacego (d. M. Buczka)
• Sączewskiego Michała (d. 22 Lipca)
• Sienkiewicza Henryka
• Zaułek (wyburzona)
• Zawale
• Zawodzie

Nowy Będzin

• Kościuszki Tadeusza
• Ludowa
• Słowiańska.