Stanisław Wyskota Zakrzewski
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

1 marca 1902
Pakość

Data i miejsce śmierci

8 stycznia 1986
Grimsby

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Główne wojny i bitwy

powstanie wielkopolskie
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
bitwa o Monte Cassino

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Wojska Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Krzyż Wojenny za Męstwo Wojskowe (Włochy od 1943) Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania) Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania) Gwiazda Afryki (Wielka Brytania) Medal Obrony (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)

Stanisław Kazimierz Józef Wyskota–Zakrzewski (Wyssogota) (ur. 1 marca 1902 w Pakości koło Inowrocławia, zm. 8 stycznia 1986 w Grimsby) – pułkownik kawalerii Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 1 marca 1902 w Pakości, w rodzinie Zygmunta (1867–1951) i Emilii Antoniny (1877–1917), córki Władysława Jażdżewskiego[1]. Był bratem Wojciecha (1899–1974), Jadwigi (ur. 1900) po mężu Kleczkowskiej, Władysława (1903–1944).

Był potomkiem Ignacego, prezydenta Warszawy z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Skończył gimnazjum w Poznaniu, a podczas nauki udzielał się w niepodległościowej organizacji konspiracyjnej młodzieży[2]. W 1918 wstąpił do POW, brał udział w powstaniu wielkopolskim jako dowódca patrolu konnego w walkach o Kruszwicę i Strzelno[2]. Od maja 1919 roku służył w 2 pułku ułanów[2]. W czerwcu 1920 ukończył Wielkopolską Szkołę Oficerską z awansem na stopień podporucznika z dniem 1 lipca. Na wojnie z bolszewikami walczył jako dowódca plutonu zwiadowców konnych przy 15 pułku piechoty „Wilków”.

Po wojnie w 1921[2] został przeniesiony na dowódcę szwadronu w 25 pułku ułanów. 12 lutego 1923 został mianowany z dniem 1 stycznia 1923 porucznikiem ze starszeństwem z 1 marca 1922 i 2. lokatą w korpusie oficerów jazdy[3]. W 1925 w Brygadzie Kawalerii „Baranowicze” został oficerem sztabu[2] i następnie otrzymał przydział do 17 pułku ułanów w Lesznie[2]. W 1934 ukończył w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu kurs dowódców szwadronów i został awansowany na rotmistrza[2]. Od 1936 dowodził szwadronem kawalerii KOP „Nowe Święciany”[2][4].

W kampanii 1939 był dowódcą szwadronu 13 pułku ułanów. Ucieka z niewoli, w marcu 1940 przez Węgry przedostał się do Armii Polskiej we Francji. W kwietniu 1940 wyznaczony na zastępcę dowódcy formującego się dyonu rozpoznawczego Brygady Strzelców Karpackich. W maju 1943 awansowany do stopnia majora. 14 maja 1943 został wyznaczony na stanowisko dowódcy pułku Ułanów Karpackich[5]. 2 sierpnia 1944 został mianowany podpułkownikiem. Pułkiem dowodził do 1947[2]. Walczył w bitwie o Tobruk, bitwie pod Monte Cassino, w kampanii włoskiej.

Awansowany do stopnia pułkownika[6].

Po wojnie osiedlił się w Anglii. Zmarł 8 stycznia 1986 w szpitalu w Grimsby. Zgodnie z jego ostatnią wolą urnę z prochami sprowadzono do Polski i złożono w grobie matki na cmentarzu przykościelnym Parafii św. Anny w Kościeszkach.

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

18 czerwca 2010 roku nazwano Szkołę Podstawową w Rzeszynku imieniem Pułkownika.

Przypisy

  1. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-08-18].
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 56.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923, s. 101.
  4. 1 2 3 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 136.
  5. ↑ Kronika 3 DSK 1943 ↓, s. 32.
  6. ↑ Tadeusz Jeziorowski: Order Wojenny Virtuti Militari. Katalog Zbiorów. Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1993, s. 141.
  7. ↑ M.P. z 2010 r. nr 90, poz. 1044 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
  8. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. ↑ Paweł Politowski: Ostatnia droga płk Stanisława Wyskoty-Zakrzewskiego. W 25. rocznicę śmierci.. Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział Inowrocław Koło w Strzelnie. s. 4 (Fot. 2.). [dostęp 2019-01-24].

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Kronika 3 Dywizji Strzelców Karpackich Nr 1 za czas od 3 V 1942 do 10 XII 1943. [w:] Oddziałowe Kroniki i Dzienniki Działań, sygn. C.292 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2016-06-03].
  • Ułani Karpaccy Zarys Historii Pułku w redakcji Jana Bielatowicza, Londyn 1966.
  • Cezary Leżeński, Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 56. ISBN 83-04-03364-X.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.