Stanisław Wrzaliński
Ilustracja
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Pełne imię i nazwisko

Stanisław Mikołaj Wrzaliński

Data i miejsce urodzenia

21 sierpnia 1882
Płock

Data i miejsce śmierci

4 stycznia 1950
Wentorf[1]

Przebieg służby
Lata służby

1918–1931

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

Armia Wielkopolska

Jednostki

59 Pułk Piechoty Wielkopolskiej
11 Dywizja Piechoty
5 Brygada Ochrony Pogranicza
Ministerstwo Spraw Wojskowych
30 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
dowódca brygady

szef biura
dowódca dywizji piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa:

wojna polsko-bolszewicka:

Późniejsza praca

Prezydent Miasta Gniezna

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stanisław Mikołaj Wrzaliński (ur. 21 sierpnia 1882 w Płocku, zm. 4 stycznia 1950 w Wentorf) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej oraz wojnie polsko-bolszewickiej, prezydent Gniezna w latach 1934–1936.

Życiorys

Stanisław Wrzaliński w czasie I wojny światowej służył w Armii Rosyjskiej. Za służbę w Armii Rosyjskiej uzyskał szereg wysokich odznaczeń rosyjskich[1]. W 1917 r. przeszedł do tworzących się oddziałów polskich w Rosji – I Korpusu Polskiego. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Warszawie i tworzeniu oddziałów wojska polskiego w stolicy a następnie w podobnych działaniach w Wielkopolsce i na Pomorzu[1].

23 marca 1919 przejął od płk. Wacława Przeździeckiego dowództwo 5 pułku Strzelców Wielkopolskich, który 17 stycznia 1920 przemianowany został na 59 pułk piechoty wielkopolskiej. 25 maja 1919 wyznaczony został na stanowisko szefa sztabu Dowództwa Frontu Północnego. W następnym miesiącu powrócił do swojego pułku, którym pod jego nieobecność dowodził rtm. Ignacy Mielżyński. W czerwcu 1920 przebywał w szpitalu. 6 sierpnia 1920 przekazał dowództwo 59 pp kapitanowi Marcelemu Cerkiewiczowi, a sam objął dowodzenie XXIX Brygadą Piechoty. Uczestniczył w walkach z bolszewikami m.in. na Ukrainie, Białorusi a także w bitwie warszawskiej i bitwie nad Niemnem.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 116. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. W latach 1923–1924 był dowódcą piechoty dywizyjnej 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie. Następnie przeniesiony został do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych po czym objął dowództwo 5 Brygady Ochrony Pogranicza. Z dniem 28 maja 1926 roku przeniesiony został z KOP i przydzielony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu[3]. W lipcu 1928 roku wyznaczony został na stanowisko pełniącego obowiązki szefa Biura Uzupełnień Ministerstwa Spraw Wojskowych[4]. Później został zatwierdzony na tym stanowisku. Pełniąc służbę w Stanisławowie i Warszawie pozostawał oficerem nadetatowym 49 pułku piechoty Strzelców Kresowych. 8 października 1929 wyznaczony został na stanowisko dowódcy 30 Dywizji Piechoty w Kobryniu[5]. 13 października 1931 roku zwolniony został ze stanowiska dowódcy dywizji. Zastąpił go płk dypl. Emil Krukowicz-Przedrzymirski. Z dniem 31 grudnia 1931 przeniesiony został w stan spoczynku.

Decyzją MSW został mianowany na stanowisko Prezydenta Gniezna, którą to funkcję pełnił w latach 1934–1936

2 lipca 1943 wysłał z Wrocławia list do Himmlera, w którym zgłaszał się "wraz ze swoimi ludźmi" (...mit meinen Landsleute Polen) do walki z bolszewizmem. Jego pismo pozostało bez odpowiedzi[6]

Aresztowany przez Niemców, po II wojnie światowej nie mógł wrócić do kraju. Zmarł w obozie dla ludności polskiej w Wentorf[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Piotr Hojka, Pułkownik Stanisław Wrzaliński 1882–1950 [w:] „Powstańcy Wielkopolscy”, Poznań 2013.
  2. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 21.
  3. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 29 z 26.07.1926 r.
  4. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 24.07.1928 r.
  5. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 20 z 23.12.1929 r.
  6. ↑ Jarosław Gdański, Na progu kolaboracji. Mieli walczyć za III Rzeszę, „Polityka” nr 34 (2617) z 25 sierpnia 2007, „Polityka. Pomocnik Historyczny” nr 3(8), s. 3–10.
  7. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2976 z 13 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 825
  8. ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu organizacji wojska”.

Bibliografia

  • Roczniki oficerskie z 1923, 1924 i 1928.
  • Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych z 1929 i 1931.
  • Jednodniówka w 10 rocznicę istnienia 58 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, Drukarnia Kujawska Sp. A. Inowrocław 1929.
  • praca zbiorowa „Encyklopedia Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej”, Towarzystwo Miłośników Gniezna, 2011.
  • Hojka Piotr, Pułkownik Stanisław Wrzaliński 1882–1950 [w:] „Powstańcy Wielkopolscy”, Poznań 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.